Τα μαύρα σύννεφα στον ευρωπαϊκό ορίζοντα πλησιάζουν απειλητικά και την Ελλάδα καθώς εκτός από τα προβλήματα στην οικονομία προκαλούν σοβαρούς πονοκεφάλους και στην πολιτική τάξη της χώρας, ιδιαίτερα στην κυβέρνηση.
Μπορεί ο κ. Μητσοτάκης να κήρυξε κατά την τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου την έναρξη των θερινών διακοπών για τους υπουργούς και τα στελέχη του, αλλά η κατάσταση θυμίζει την ηρεμία και καλοκαιρία λίγο πριν ξεσπάσουν οι μεγάλες καταιγίδες που μπορεί να καταλήξουν και σε κατακλυσμό.
Η αλήθεια είναι ότι σε μεγάλο βαθμό η κυβερνητική παράταξη μοιάζει σαν υπνωτισμένη. Άλλοι πάλι θυμίζουν με τη συμπεριφορά τους στρουθοκάμηλο κρύβοντας το κεφάλι στην καλοκαιρινή άμμο για να μην βλέπουν αυτά που συμβαίνουν και αυτά που έρχονται. Κι εκείνοι οι οποίοι καταλαβαίνουν και διαισθάνονται προτιμούν να παραμένουν σιωπηλοί, περιμένοντας τις εξελίξεις και τα γεγονότα να τους ξεπεράσουν.
Και καθώς ο πληθωρισμός και η ακρίβεια θα συνεχίσουν να κινούνται ανηφορικά τουλάχιστον όλο το 2021, στην Ευρώπη ήδη προετοιμάζονται για τον πιο “βαρύ” ίσως χειμώνα των τελευταίων δεκαετιών. Κι όσο πιο βαρύς είναι από πλευράς θερμοκρασιών, τόσο πιο εφιαλτικές αναμένεται να είναι οι συνθήκες διαβίωσης για εκατοντάδες εκατομμύρια πολιτών. Ήδη έχει σημάνει η ώρα που οι αντιρωσικές κυρώσεις μετά την εισβολή στην Ουκρανία μετατρέπονται εν τοις πράγμασι σε μπούμερανγκ για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες που καλούνται να πληρώσουν τη νύφη της μυωπικής διαχείρισης αυτής της κρίσης από τις ηγεσίες τους. Η μειωμένη ροή του φυσικού αερίου προκαλεί από τώρα τεράστιες αναταράξεις και καθώς όλα δείχνουν ότι έχει ξεκινήσει μια πορεία χωρίς επιστροφή ενισχύονται οι φόβοι και οι εκτιμήσεις ότι έως τον Ιανουάριο είναι λίαν πιθανό να επιβληθεί -και στη δική μας χώρα- “δελτίο” ακόμη στο ρεύμα σε συνδυασμό με σειρά περιορισμών και σε άλλους τομείς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη οι αρμόδιοι της ΔΕΣΦΑ σήμαναν επισήμως καμπάνα κινδύνου για την ενεργειακή επάρκεια της χώρας δεδομένου ότι σε περίπτωση μεγαλύτερης διακοπής των ρωσικών προμηθειών το έλλειμμα φυσικού αερίου θα είναι τεράστιο και δύσκολα αντιμετωπίσιμο (και) για τη χώρα μας. Παρά τον κυβερνητικό εφησυχασμό, η συνεδρίασης της επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, τις προηγούμενες ημέρες, ανάδειξε τους τεράστιους κινδύνους που υπάρχουν στον ορίζοντα καθώς οι εκπρόσωποι του ΔΕΣΦΑ, που είναι διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα, αποκάλυψαν ότι σε περίπτωση διακοπής του φυσικού αερίου από την Ρωσία, το έλλειμμα υπολογίζεται στις 50 τεραβατώρες. Όμως αν και σημαντική παράμετρος για μείωση του ελλείμματος αυτού είναι η Ρεβυθούσα, όπως παραδέχθηκαν “εφόσον η Μόσχα τραβήξει τη σκανδάλη, δεν θα ναι εύκολο να διασφαλιστούν αυτές οι επιπλέον ποσότητες και να έρθουν τα αναγκαία φορτία”.
Ακόμη και στην καρδιά της ευρωπαϊκής οικονομίας, στην Γερμανία, είναι εμφανής η αγωνία στους κυβερνητικούς κύκλους για την πυροδότηση μιας νέας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που δεν θα συνιστά απλώς επανάληψη, αναλογικά, της υπόθεσης “Lehman Brothers” του 2008 αλλά κάτι πολύ χειρότερο.
Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, ο κ. Μητσοτάκης δείχνει να διακατέχεται από έναν ιδιότυπο πολιτικό αυτισμό, επαναπαυόμενος στις τεχνητές επικοινωνιακές δάφνες που του εξασφαλίζουν οι κάθε λογής “λίστες Πέτσα” και οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν τη ΝΔ να διατηρεί το προβάδισμα. Στο εσωτερικό της κυβέρνησης βέβαια το σκηνικό είναι αρκετά διαφορετικό και σχεδόν τα πάντα δείχνουν να είναι πλέον βραχυκυκλωμένα. Ενδεικτικό της σύγχυσης είναι ότι άρχισε να τροποποιείται και το κυβερνητικό αφήγημα για τα αίτια της οικονομικής κρίσης, δια στόματος του οικονομικού συμβούλου του κ. Μητσοτάκη, Αλέξη Πατέλη, ο οποίος για πρώτη φορά υποστήριξε ότι “δεν είναι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ο βασικός λόγος για τον οποίον έχει ανέβει ο πληθωρισμό” αλλά η πανδημία που προηγήθηκε…
Ενδιαφέρον είναι ακόμη και το παρασκήνιο για τον ανασχηματισμό. Ενώ μετά την ακύρωση των σεναρίων για τις πρόωρες κάλπες, δρομολογήθηκε το σχέδιο για αλλαγές -μέχρι και δομικού χαρακτήρα- στην κυβέρνηση, ο πρωθυπουργός υποχρεώθηκε να ανακρούσει και επ’ αυτού πρύμναν. Η εξήγηση που δόθηκε πως σε αυτό το ρευστό σκηνικό δεν υπάρχει «πολυτέλεια» χρόνου για να προσαρμοστούν οι υπουργοί στα νέα καθήκοντα τους ήταν απολύτως προσχηματική. Η πραγματικότητα είναι ότι σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Μητσοτάκης αφενός συνάντησε ισχυρές αντιδράσεις σε κάποιες από τις σχεδιαζόμενες μεταβολές και αφετέρου οι πιέσεις που είχαν συσσωρευτεί από βουλευτές “εν αναμονή” για υπουργοποίηση ήταν τόσο πολλές που τελικά διαπιστώθηκε ότι “ο ανασχηματισμός περισσότερα προβλήματα θα προκαλούσε από όσα θα έλυνε”. Αυτό που ιστορικά συμβαίνει άλλωστε με τις κυβερνήσεις όταν βρίσκονται σε φάση υποχώρησης και αποδυνάμωσης και προσπαθούν να “διασωθούν” με κινήσεις όπως ο ανασχηματισμός.
Όμως εκτός από τα “μέσα”, δεν πάνε καλά και τα “έξω” για τον κ. Μητσοτάκη. Μπορεί η ελληνική κοινωνία να χαρακτηρίζεται από μια μακρά κόπωση που ξεκίνησε από την αρχή των μνημονίων και έκτοτε έχει γνωρίσει διάφορα στάδια, αλλά φαίνεται ότι στο εξωτερικό παρατηρείται μια επιτάχυνση των διεργασιών που φέρνουν και ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις.
Ανδρέας Καψαμπέλης
