Πώς ο «Μέσι της ενέργειας», όπως μάς τον παρουσίασε πανηγυρικά η κυβέρνηση Μητσοτάκη, κατάφερε να μετατρέψει σε εφιάλτη των πολιτών μία εταιρία κοινής ωφελείας
Ενόσω πάνω από 5.000.000 ρολόγια της ΔΕΗ φεσώνουν κάθε μήνα τα νοικοκυριά, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης απολαμβάνει αποδοχές που ξεπερνούν τα 360.000 ευρώ ετησίως και χτίζει βίλα εκατομμυρίων.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Το περίεργο είναι ότι η κυβέρνηση, που τον Ιούλιο του 2019 παρουσίασε τον Γιώργο Στάσση ως τον «Μέσι της ενέργειας», δεν έχει ζητήσει ακόμα την παραίτησή του. Οχι μόνο επειδή το «golden boy» προκαλεί το κοινό αίσθημα με το υπερπολυτελές μέγαρο στην Τζια, αλλά πρωτίστως επειδή αναδεικνύεται στον πλέον αποτυχημένο μάνατζερ στην ιστορία της ΔΕΗ.
Πώς, άλλωστε, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένας μάνατζερ εταιρίας κοινής ωφελείας, που επί των ημερών του:
- Διπλασιάστηκαν οι αιτήσεις διακανονισμών πελατών, με αυξητική τάση τουλάχιστον 10% κάθε μήνα. Μάλιστα, ένα σημαντικό ποσοστό διακανονισμών θα απορρυθμίζεται σε κάθε επόμενο εκκαθαριστικό, συσσωρεύοντας «κόκκινα» χρέη.
- Ενα στα δύο νοικοκυριά πληρώνει με καθυστέρηση. Επί ημερών Γ. Στάσση οι καταναλωτές λαμβάνουν τους πιο υψηλούς λογαριασμούς στην ελληνική Ιστορία και μακράν τους υψηλότερους στην Ευρώπη.
- Οι μισοί καταναλωτές καθυστερούν πάνω από 45 μέρες την εξόφληση των λογαριασμών, όταν προ ενεργειακής κρίσης ήταν μόνο ο ένας στους τέσσερις.
- Οι ημέρες αποπληρωμής των λογαριασμών έχουν αυξηθεί σε 90, ενώ μέχρι πρότινος ήταν 45.
- Το 2021 η ΔΕΗ έχασε 37.000 πελάτες.
- Πάνω από 1.000 εξοργισμένοι πολίτες την εβδομάδα καταφεύγουν στη ΡΑΕ, ενώ ετοιμάζονται μηνύσεις και αγωγές για το κόλπο γκρόσο της ρήτρας αναπροσαρμογής.
- Μέχρι αρχές Φεβρουαρίου τα χρέη των άλλων 13 προμηθευτών ενέργειας προς ΑΔΜΗΕ – ΔΕΔΔΗΕ ξεπερνούσαν τα 450.000.000 ευρώ.
Όσο η οικονομία διαλύεται, ο πληθωρισμός εκτινάσσεται λόγω των ενεργειακών αυξήσεων και η κοινωνία ανεβαίνει τον Γολγοθά της, ο κ. Στάσσης μπορεί να χαρεί τα πλουσιοπάροχα μπόνους του, επειδή η ΔΕΗ παρουσίασε κέρδη το 2021 και επειδή συρρίκνωσε σε μόνο 34% το ποσοστό του Δημοσίου στην τελευταία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.
Όμως, τα αυξημένα έσοδα της επιχείρησης το 2021 προήλθαν κυρίως από τη ληστρική ρήτρα αναπροσαρμογής. Δηλαδή από τα νοικοκυριά που πλέον δεν μπορούν να πληρώσουν. Αρα, από πού θα αρμέγει και τους επόμενους μήνες η ΔΕΗ τέτοια έσοδα, όσο θα «κοκκινίζουν» χιλιάδες λογαριασμοί πολιτών και όσο οι άλλοι παρόχοι φεσώνουν τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ;
Δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην κρίση
Το αποτέλεσμα δείχνει ότι το «golden boy», για το οποίο ο τότε υπουργός Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης εισηγήθηκε να δοθούν εκτός ελληνικής πραγματικότητας μισθοί και μπόνους, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην κρίση.
Δείχνει «λίγος» για ένα τόσο κρίσιμο πόστο δημοσίου συμφέροντος και ανεπαρκής να βρει αποτελεσματικές λύσεις για ένα αγαθό του οποίου η κατανάλωση δεν αποτελεί επιλογή, αλλά ανάγκη επιβίωσης. Με συνέπεια οι λογαριασμοί ΔΕΗ να έχουν εξελιχθεί στον βασικό λόγο που η κυβέρνηση χάνει κάθε μέρα ψήφους με αυξητικούς ρυθμούς… κιλοβατώρας.
Ο Γ. Στάσσης δεν πήρε από το περασμένο καλοκαίρι κανένα αποτελεσματικό μέτρο για να προστατέψει τους καταναλωτές -και βασικούς χρηματοδότες της ΔΕΗ- από αυξήσεις που ξεπερνούν το 200% και το 300%. Τα 600.000.000 ευρώ κέρδη που η ΔΕΗ βαυκαλίζεται ότι έχει επιστρέψει στους καταναλωτές δεν τα έχει αντιληφθεί κανείς, εκτός από τον πρόεδρό της. Αντίθετα, η ΔΕΗ επί Στάσση «παρέδωσε» τα νοικοκυριά στο έλεος μιας «μαύρης» ρήτρας που μεταφέρει κάθε διακύμανση των κερδοσκόπων του Χρηματιστηρίου Ενέργειας στον λογαριασμό.
Ο κ. Χατζηδάκης, που φαντασιώνεται διαρκώς ολιγαρχικές μεταρρυθμίσεις και μαγικά αόρατα χέρια που… θα ρυθμίσουν στρεβλώσεις, δεν έχει την εμπειρία της ελεύθερης αγοράς, αφού είναι ένας κλασικός καριερίστας του «κομματικού σωλήνα». Τα λεφτά, όμως, που ο κ. Χατζηδάκης πρότεινε να παίρνει ο κ. Στάσσης μπορεί να τα δίνει αν θέλει ο ίδιος ο υπουργός από τον προσωπικό του λογαριασμό και τις κληρονομιές του. Ή ρεφενέ με τον κ. Μητσοτάκη, τον ελιτίστα πρωθυπουργό φεουδαρχών και ολιγαρχών που θα ζήλευε ακόμα και ο Πούτιν.
Το σίγουρο είναι ότι επί θητείας του χρυσοπληρωμένου Στάσση η ΔΕΗ έγινε περισσότερο εχθρική από ποτέ στους πολίτες, «χτίζοντας» νέα χρέη κάθε δίμηνο για τα ήδη εξαντλημένα νοικοκυριά, υποθηκεύοντας την επιβίωση και τις περιουσίες τους.
Και μόνο η πανικόβλητη στροφή στον λιγνίτη από την κυβέρνηση και τη ΔΕΗ έπειτα από εννιά ολόκληρους μήνες κρίσης αποδεικνύει ότι η διοίκηση της επιχείρησης και ο κ. Στάσσης προσωπικά δεν επέδειξαν την ικανότητα να πάρουν έστω κάποια αυτονόητα μέτρα ανακούφισης, αν και γνώριζαν πολύ καλά από τον Ιούλιο τι έρχεται. Γι’ αυτό και η ΔΕΗ επέβαλε τη ρήτρα αναπροσαρμογής από τις 5 Αυγούστου…
Το μεγάλο φαγοπότι των μετόχων και η ληστρική ρήτρα αναπροσαρμογής
Όσο ο κ. Στάσσης μπουκώνει τους βράχους με μπετό στην Τζια και απολαμβάνει τον εξαπλασιασμό των αποδοχών του σε σχέση με τον προκάτοχό του, η ΔΕΗ εξελίσσεται στον Νο1 εφιάλτη των πολιτών.
Θα υποθέσει κάποιος ότι για να βγάζει ο Στάσσης μέσα σε μία ημέρα όσα ο μέσος εργαζόμενος σε έναν μήνα θα πρέπει να διαθέτει κι ανάλογες μοναδικές δεξιότητες. Στην πραγματικότητα, όμως, ο Στάσσης μεγιστοποίησε τα κέρδη των μετόχων από τη χασούρα των καταναλωτών κι από μια αύξηση-σοκ μετοχικού κεφαλαίου με στόχο την αποδυνάμωση του Ελληνικού Δημοσίου.
Συγκεκριμένα:
- Για να προστατευτούν οι δεσμεύσεις Μητσοτάκη στον ΟΗΕ και οι μπίζνες των ανανεώσιμων πηγών, η χώρα έμεινε ενεργειακά αθωράκιστη. Αυτή η εμμονή κυβέρνησης – ΔΕΗ προκάλεσε τεράστια καθυστέρηση για τη στροφή στα εγκαταλειμμένα λιγνιτορυχεία, μια φτηνότερη κίνηση αποσυμπίεσης που ήταν αναγκαία αρκετούς μήνες προτού αρχίσει ο πόλεμος. Η ΔΕΗ ήξερε από το καλοκαίρι για την κρίση και γι’ αυτό επέβαλε τη ληστρική ρήτρα. Ετσι, σήμερα η χώρα δεν έχει καμία ρεαλιστική εναλλακτική λύση για το ρεύμα, αν ο Πούτιν κλείσει τη στρόφιγγα.
- Τον περασμένο Σεπτέμβριο ξεπουλήθηκε το 49% του ΔΕΔΔΗΕ στην αυστραλιανή Macquarie. Με αποικιακούς όρους, αφού οι Αυστραλοί πήραν «προίκα» εγγυημένα έσοδα 850.000.000 ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και σταθερό μέρισμα 85.000.000 ετησίως, προσφέροντας τίμημα μόλις 2 δισ. ευρώ. Ουσιαστικά, δεν πρόκειται για επένδυση, αλλά για δάνειο με εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου. Να θυμίσουμε ότι η Macquaire είχε εξαγοράσει το 2006 τη μεγαλύτερη βρετανική εταιρία ύδρευσης. Οταν αποχώρησε το 2017, άφησε χρέη 2 δισεκατομμυρίων λιρών.
- Τον περασμένο Σεπτέμβριο η ΔΕΗ του κ. Στάσση και το Υπερταμείο προχώρησαν αιφνιδιαστικά σε αύξηση κεφαλαίου 750.000.000 ευρώ, με στόχο τη χρηματοδότηση σχεδίων για ΑΠΕ και εξαγορών σε Βουλγαρία, Ρουμανία. Αποκλείστηκε, όμως, το Δημόσιο, που έτσι πλέον έπεσε στο 34%, το μικρότερο ποσοστό στην ιστορία του.
- Από τις 5 Αυγούστου η ΔΕΗ εφαρμόζει τη ρήτρα αναπροσαρμογής, αυξάνοντας τα έσοδά της και προστατεύοντας τους μετόχους σε βάρος των καταναλωτών.
Πήδηξε από το «καράβι» της ENEL στη Ρουμανία, λίγο πριν βουλιάξει
Ο 48χρονος Γιώργος Στάσσης ανακοινώθηκε ως νέος πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ στις 29 Ιουλίου 2019, τρεις εβδομάδες αφότου εκλέχθηκε η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Από το 2016 και μέχρι να αποφασίσει να έρθει στην Ελλάδα ήταν διευθύνων σύμβουλος στο παράρτημα της ιταλικής ENEL στη Ρουμανία. Η κυβέρνηση παρουσίασε αυτή τη «μεταγραφή» ως σπουδαία επιτυχία, επειδή ο Στάσσης άφησε μια λαμπρή καριέρα στο εξωτερικό για να βοηθήσει τη χώρα.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, όμως, βγήκε από το Reuters μια είδηση που έχει ενδιαφέρον. Στις 3 Σεπτεμβρίου 2019 το διεθνές πρακτορείο μετέδιδε ότι η ENEL άρχιζε την πώληση περιουσιακών στοιχείων της Ρουμανίας 1,1 δισ. δολ. Στη σταδιακή αποεπένδυση της ENEL διαχειρίστρια τράπεζα ορίστηκε η γαλλική BNP Paribas. Διαβάζοντας κάποιος αυτή την είδηση, θα μπορούσε να υποθέσει ότι ο κ. Στάσσης πήδηξε από το καράβι της ENEL λίγο προτού η εταιρία μπει στη διαδικασία να ελαχιστοποιήσει την παρουσία της στη Ρουμανία.
Τον Μάρτιο 2017 ο Στάσσης, ως διευθύνων σύμβουλος της ENEL Ρουμανίας, αναγκάστηκε να ανακοινώσει ότι η εταιρία θα πληρώσει 400.000.000 ευρώ αποζημίωση στο ρουμανικό κράτος έπειτα από απόφαση του Δικαστηρίου του Παρισιού. Η συγκεκριμένη δικαστική διαμάχη άρχισε το 2014, όταν η Ρουμανία κατηγόρησε την ENEL για αθέτηση όρων στη σύμβαση για την ιδιωτικοποίηση της Electrica Muntenia Sud, τον μοναδικό διανομέα ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή του Βουκουρεστίου, που είχε περάσει στον έλεγχο της ιταλικής εταιρίας.
Προτού πάει στη Ρουμανία, μια χώρα εκτός κεντρικής σκηνής στην ευρωπαϊκή ενέργεια, ο κ. Στάσσης είχε διατελέσει πρόεδρος της Εnel Green Power για την Νοτιοανατολική Ευρώπη, υπεύθυνος, μεταξύ άλλων, για τις Ελλάδα, Τουρκία, Ρουμανία, κ.ά.
Το πλαστό βιογραφικό με το «αόρατο» ΜΒΑ
Οταν ανακοινώθηκε ο Στάσσης ως νέος μάνατζερ της ΔΕΗ, κυκλοφόρησε αμέσως στα ΜΜΕ, προφανέστατα από το Υπουργείο Ενέργειας, ένα πλούσιο βιογραφικό. Σ’ αυτό αναφερόταν ότι «σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός στο Πανεπιστήμιο Kingston στη Μεγάλη Βρετανία και είναι κάτοχος MBA στο Construction Management».
Όμως, έπειτα από ντόρο που προκλήθηκε σε μερίδα ΜΜΕ, το βιογραφικό «ελάφρυνε» κατά πολύ. Ετσι, η ΔΕΗ διευκρίνισε στους μετόχους της ότι ο Γεώργιος Στάσσης δεν διαθέτει τίτλο Master στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA): «Ο κ. Στάσσης έχει πτυχίο Πολιτικού Μηχανικού και μεταπτυχιακές σπουδές σε Management in Construction και Δομοστατική από το Πανεπιστήμιο του Kingston της Μεγάλης Βρετανίας».
Περαιτέρω διευκρινίσεις για το αν κατέχει ή όχι τελικά το «βαρύ» και απαραίτητο για μια τέτοια θέση MBA δεν δόθηκαν ποτέ από καμία πλευρά…
Η μητρική: Μπλεξίματα λόγω Μαφίας και σκάνδαλα με τη Siemens
Η απόφαση της Ε.Ε. να στραφεί στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας άνοιξε νέα επιχειρηματικά μονοπάτια και για τη Μαφία. Μέχρι και η Κόζα Νόστρα και η Ντραγκέτα φρόντισαν να εισχωρήσουν στην «καθαρή» ενέργεια, λόγω των τεράστιων κρατικών επιδοτήσεων και του χαλαρού πλαισίου κανόνων.
«Η ανανεώσιμη ενέργεια είναι μια μπίζνα που μπορεί να μας ζήσει», ειπώθηκε σε απομαγνητοφωνημένη συνομιλία μεταξύ δύο αφεντικών της Μαφίας της Σικελίας το 2013, σύμφωνα με την «Washington Post». Εκείνη τη χρονιά το 1/3 από τα συνολικά 30 αιολικά πάρκα που είχαν κατασκευαστεί στη Σικελία κατασχέθηκαν από τις ιταλικές Αρχές επειδή αποκαλύφθηκε ότι συνδέονταν με τη Μαφία. Πάνω από 2 δισ. «βρόμικα» δολάρια που θα ξεπλένονταν μέσω πράσινης ενέργειας πάγωσαν.
Η κατασκευή έργων ανανεώσιμης ενέργειας στη Σικελία σταμάτησε για χρόνια, επειδή η κυβέρνηση προσπάθησε να ξεριζωθεί η Μαφία από τη συγκεκριμένη βιομηχανία προτού επιτρέψει να προχωρήσουν νέα έργα.
H ENEL, ο ενεργειακός γίγαντας της Ιταλίας και ένας από τους πιο ισχυρούς παίκτες της Ευρώπης, δεν είχε μια πορεία απροβλημάτιστη. Τον Σεπτέμβριο του 2013 οι ιταλικές εισαγγελικές Αρχές προχώρησαν σε κατάσχεση της μονάδας επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Πόρτο Εμπέντοκλε στη Σικελία. Ο λόγος ήταν ότι υπήρχαν υποψίες πως η εταιρία που πραγματοποιούσε έργα κατασκευής υφάλου για την προστασία του τερματικού ελεγχόταν από τους μαφιόζους.
Το τερματικό επαναεριοποίησης ανήκε στη Nuove Energie, θυγατρική της ENEL. Η ENEL έβγαλε τότε ανακοίνωση ότι «η εταιρία είναι εντελώς άσχετη με την υπόθεση που οδήγησε στις καταγγελίες της εισαγγελίας και την κατάσχεση μιας περιοχής του εργοταξίου». Στα επόμενα χρόνια το συγκεκριμένο πρότζεκτ πάγωσε, δίχως εν τέλει να αποδοθούν κατηγορίες.
Μόλις το Μάρτιο του 2022, λόγω Ουκρανίας, η ENEL πήρε το πράσινο φως να ξαναρχίσει τα σχέδια για την κατασκευή του τερματικού σταθμού του Πόρτο Εμπέντοκλε, σε μια προσπάθεια εξεύρεσης εναλλακτικών για το ρωσικό αέριο.
Η μητρική ENEL, όμως, είχε κι άλλα μπλεξίματα, πιο σοβαρά. Ο ιταλικός ενεργειακός γίγαντας βρέθηκε εκτεθειμένος το 2007, όταν δύο πρώην διευθυντές της Siemens παραδέχτηκαν τη συμμετοχή τους για δωροδοκίες σε διευθυντές της ENEL. Τα στελέχη της Siemens πλήρωσαν 6.000.000 ευρώ για να κερδίσουν μια σειρά συμβάσεων ύψους 450.000.000 ευρώ για τουρμπίνες ανεμογεννητριών μεταξύ 1999-2002. Η Siemens κλήθηκε να επιστρέψει 98.000.000 ευρώ που παρανόμως κέρδισε από τη συμφωνία.