Καθώς απομακρύνεται οριστικά από το ηλιακό μας σύστημα, το Voyager 1 ετοιμάζεται να καταγράψει ακόμη ένα ρεκόρ. Στα τέλη του 2026 θα γίνει το πρώτο διαστημικό σκάφος που θα έχει ταξιδέψει τόσο μακριά, ώστε ένα ραδιοσήμα από τη Γη να χρειάζεται 24 ώρες, δηλαδή μια ημέρα φωτός, για να το φτάσει.
Σύμφωνα με τον Αϊνστάιν, η ταχύτητα του φωτός είναι η μέγιστη δυνατή για οποιοδήποτε αντικείμενο. Κι αν τα σχεδόν 300.000 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο φαντάζουν ασύλληπτα γρήγορα, το σύμπαν είναι τόσο μεγάλο που ακόμη και αυτή η ταχύτητα δημιουργεί καθυστερήσεις. Η πρώτη φορά που όλος ο κόσμος διαπίστωσε κάτι τέτοιο ήταν πριν από μισό αιώνα, με τις αποστολές Apollo. Στις επικοινωνίες ανάμεσα στους αστροναύτες που βρίσκονταν στη Σελήνη και στο Κέντρο Ελέγχου στη Γη, υπήρχε μια καθυστέρηση περίπου 2,6 δευτερολέπτων. Η Σελήνη απέχει περίπου 363.000 χιλιόμετρα από τη Γη και ένα ραδιοκύμα χρειάζεται 1,3 δευτερόλεπτα για να διανύσει αυτή την απόσταση.
Σε έναν πλανήτη όπως ο Άρης, η καθυστέρηση φτάνει τα τέσσερα λεπτά. Για τον Δία αγγίζει τα 52 λεπτά, ενώ για τον Πλούτωνα – κι ας διαφωνούν πολλοί για το αν είναι πλανήτης ή όχι – η επικοινωνία καθυστερεί μέχρι και 6,8 ώρες. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αποστολές στο βαθύ διάστημα απαιτούν ρομποτικά σκάφη με υψηλό βαθμό αυτονομίας: αν έπρεπε να περιμένουν άμεσες οδηγίες από τη Γη πριν κάνουν οποιαδήποτε κίνηση, πολλά ρόβερ στον Άρη θα είχαν γίνει σωρός από παλιοσίδερα στον πάτο ενός φαραγγιού, αναφέρει χαρακτηριστικά το New Atlas.
Τίποτα από τα παραπάνω δεν μπορεί να συγκριθεί με την απόσταση του Voyager 1, το οποίο εκτοξεύθηκε το 1977 για να εξερευνήσει τον Δία και τον Κρόνο και στη συνέχεια να ακολουθήσει μια πορεία χωρίς επιστροφή προς το διαστρικό διάστημα. Παρά την μεγάλη ηλικία του και τις ακραίες συνθήκες ψύχους και ακτινοβολίας που αντιμετωπίζει στις παρυφές του ηλιακού συστήματος, παραμένει λειτουργικό. Και η NASA θέλει να αυτό να συνεχιστεί μέχρι η πυρηνική πηγή ενέργειάς του να εξαντληθεί – κάτι που αναμένεται να συμβεί μέσα στον επόμενο χρόνο.
Το ορόσημο της 15ης Νοεμβρίου 2026
Λειτουργικό ή μη, μαζί με το αδελφό σκάφος Voyager 2, το Voyager 1 θα συνεχίσει να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τη Γη, και ο χρόνος που χρειάζεται το φως για να το φτάσει θα αυξάνεται επίσης. Σύμφωνα με τη NASA, τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, το σκάφος βρίσκεται 25,44 δισ. χλμ. μακριά από τη Γη, με ένα μήνυμα να απαιτεί 23 ώρες, 34 λεπτά και 28 δευτερόλεπτα για να φτάσει στον προορισμό του. Κάτι λιγότερο από έναν χρόνο αργότερα, στις 15 Νοεμβρίου 2026, το σκάφος θα φτάσει τα 25,9 δισ. χλμ., ξεπερνώντας το όριο της μιας πλήρους ημέρας φωτός.
Το Voyager 2 ακολουθεί σε απόσταση περίπου 19,5 ωρών φωτός. Κι όμως, παρά τις ιλιγγιώδεις αποστάσεις, και τα δύο σκάφη παραμένουν σε επαφή με τη Γη χάρη στο σύστημα παρακολούθησης Deep Space Network της NASA. Το πρόβλημα είναι πως από τα τέλη του επόμενου έτους, οποιαδήποτε εντολή προς το Voyager 1 θα χρειάζεται δύο ημέρες μέχρι να ληφθεί και να επιβεβαιωθεί, μετατρέποντας τη συντήρηση του απομακρυσμένου εξερευνητή σε άσκηση υπομονής για τους μηχανικούς της διαστημικής υπηρεσίας.
