Νέα ενδιαφέροντα στοιχεία για τον κομήτη 3I/ATLAS που φωτίζουν άγνωστες κοσμικές διεργασίες.
Ο μυστηριώδης διαστρικός επισκέπτης του ηλιακού μας συστήματος τον οποίο παρακολουθούν στενά οι επιστήμονες, ο κομήτης 3I/ATLAS, έχει δεχθεί ακραία ακτινοβολία από δισεκατομμύρια χρόνια βομβαρδισμού κοσμικών ακτίνων σύμφωνα με νέα έρευνα που βασίζεται σε παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.
Η μελέτη αποκάλυψε ότι ο κομήτης έχει απορροφήσει τόση πολύ ακτινοβολία κατά το διαστρικό του ταξίδι μέσα στο γαλαξία μας ώστε έχει αναπτύξει μια παχιά ακτινοβολημένη κρούστα η οποία δεν μοιάζει πλέον με το αρχικό υλικό του συστήματος από το οποίο προήλθε. Χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις του James Webb υπολογιστικές προσομοιώσεις, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα «ακραία» επίπεδα εμπλουτισμού σε διοξείδιο του άνθρακα που είχαν καταγραφεί παλαιότερα οφείλονται στην απορρόφηση κοσμικής ακτινοβολίας κατά τη διάρκεια των εκτιμώμενων 7 δισεκατομμυρίων ετών ζωής του κομήτη.
Οι γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες — ένα είδος διαστημικής ακτινοβολίας που αποτελείται από σωματίδια υψηλής ενέργειας προερχόμενα εκτός του ηλιακού συστήματος — προσβάλλουν το μονοξείδιο του άνθρακα στο Διάστημα μετατρέποντάς το σε διοξείδιο του άνθρακα. Στο ηλιακό μας σύστημα η ηλιόσφαιρα — η τεράστια «φούσκα» ακτινοβολίας που εκπέμπει ο Ήλιος — προστατεύει τη Γη και τους γειτονικούς πλανήτες από το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ακτινοβολίας. Όμως στο διαστρικό Διάστημα, όπου ο 3I/ATLAS έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, δεν υπάρχει τέτοια προστασία.
Οι συγγραφείς της μελέτης κατέληξαν ότι, μέσα σε δισεκατομμύρια χρόνια, οι κοσμικές ακτίνες άλλαξαν ριζικά τη φυσική σύσταση των πάγων του κομήτη σε βάθος 15–20 μέτρων. «Η διαδικασία είναι πολύ αργή αλλά σε βάθος δισεκατομμυρίων ετών έχει πολύ ισχυρό αποτέλεσμα» δήλωσε στο Live Science ο επικεφαλής της μελέτης Ρομέν Ματζιόλο ερευνητής στο Βασιλικό Βελγικό Ινστιτούτο Διαστημικής Αερονομίας.
Τα ευρήματα, τα οποία οι ερευνητές περιγράφουν ως «αλλαγή παραδείγματος» στη μελέτη διαστρικών αντικειμένων, υποδηλώνουν ότι αντικείμενα όπως ο κομήτης 3I/ATLAS αποτελούνται κυρίως από υλικό επεξεργασμένο από κοσμικές ακτίνες, και όχι από παρθένο υλικό που αντανακλά το αρχικό περιβάλλον σχηματισμού τους.
Ο κομήτης
Ο σπάνιος διαστρικός επισκέπτης προερχόμενος έξω από το ηλιακό μας σύστημα που κινείται προς τον Ήλιο εντοπίστηκε την 1 Ιουλίου και έκτοτε η αστρονομική κοινότητα τον παρακολουθεί για να μάθει όσα περισσότερα μπορεί για αυτόν. Οι επιστήμονες έχουν συμφωνήσει ότι πρόκειται για έναν κομήτη και μια νέα ανάλυση δείχνει ότι έχει ηλικία σχεδόν διπλάσια από αυτή του ηλιακού μας συστήματος.
Πρόκειται για τον αρχαιότερο κομήτη που έχει δει ανθρώπινο μάτι ή τουλάχιστον ο αρχαιότερος που γνωρίζουμε αν υποθέσουμε ότι εμφανίστηκε κάποτε στον ουράνιο θόλο κάποιος κομήτης με ακόμη μεγαλύτερη ηλικία χωρίς να μπορούν τότε οι άνθρωποι να τον μελετήσουν.
Το ηλιακό μας σύστημα έχει ηλικία περίπου 4,5 δις. ετών και ο κομήτης που οι αστρονόμοι ονόμασαν 3I/ATLAS έχει σύμφωνα με τη νέα ανάλυση ηλικία 7-7,5 δισ. έτη προερχόμενος πιθανότατα από μια περιοχή του γαλαξία μας η οποία δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα σχεδόν καθόλου. Ο 3I/ATLAS είναι μόλις το τρίτο επιβεβαιωμένο αντικείμενο που γνωρίζουμε να εισβάλει στο ηλιακό μας σύστημα από άλλες περιοχές του γαλαξία μας μετά τον ‘Oumuamua (2017) και τον κομήτη 2I/Borisov (2019). Ο διαστρικός κομήτης, που αρχικά ονομάστηκε C/2025 N1 (ATLAS), παρατηρήθηκε την 1η Ιουλίου από το τηλεσκόπιο ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) που χρηματοδοτείται από τη NASA στο Ρίο Χουρτάδο της Χιλής.
