Του Βασίλη Γαλούπη
Η Τουρκία σήμερα είναι μια ανοιχτή απειλή για την ασφάλεια όχι μόνο για την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά πλέον και για τους συμμάχους της στη Δύση. Ο Ερντογάν, σε μια τεράστια ρήξη με το ΝΑΤΟ, διακήρυξε μέσα στην κατενθουσιασμένη τουρκική Βουλή ότι η Χαμάς «δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση, αλλά ομάδα ελευθερίας» και ότι «μουτζαχεντίν αγωνίζονται να προστατεύσουν τα εδάφη και τους πολίτες τους». Ταυτόχρονα κάλεσε όλους τους Τούρκους πολίτες να ξεχυθούν στους δρόμους σε μια διαδήλωση για την «Μεγάλη Παλαιστίνη», στην οποία ο ίδιος θα ηγηθεί αύριο.
Ο Ερντογάν αποχώρησε και τυπικά από τη θέση της πλειοψηφίας της Δύσης, αναλαμβάνοντας επίσημα και απροκάλυπτα τον ρόλο της «φωνής» του μουσουλμανικού κόσμου.
Η Αμερική πάλι θα συγκρατηθεί στο πόσο θα κατακρίνει τον Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος συμφώνησε μεν με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, έπειτα από μακρύ παζάρι, αλλά ρίχνει το μπαλάκι-νομοσχέδιο στο τουρκικό Κοινοβούλιο για την επικύρωση της ένταξης. Δηλαδή το ζήτημα της Σουηδίας δεν έχει τελειώσει, είναι τώρα στα χέρια και στις διαθέσεις της τουρκικής Βουλής. Σε αντάλλαγμα για το πράσινο φως η Αμερική δεσμεύτηκε να εγκρίνει την πώληση F-16 στην Τουρκία.
Ο Ουνάλ Τσεβικόζ, βουλευτής της αντιπολίτευσης (CHP), δήλωσε: «Το μήνυμα από τον Ερντογάν προς τις ΗΠΑ είναι “Θα πούμε εντάξει στη Σουηδία, αλλά μείνετε μακριά από τις περιφερειακές μας δουλειές”».
Σε τουρκική δημοσκόπηση (Metropoll) μόνο το 11% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι πιστεύει πως η Τουρκία πρέπει να υπερασπίζεται τη Χαμάς. Και το 34,5% θέλει η Τουρκία να παραμείνει ουδέτερη.
Οι εμπαιγμοί του Ερντογάν στις ΗΠΑ είναι διαρκείς κι όχι φαινόμενο της τελευταίας δεκαετίας. Τον Μάρτιο του 2003 η Ουάσινγκτον ανέμενε εναγωνίως τη συνεργασία της Τουρκίας στον πόλεμο του Ιράκ. Ο Ερντογάν μόλις είχε εκλεγεί νέος ηγέτης της Τουρκίας και λόγω ενός κωλύματος ανέμενε σε λίγες εβδομάδες να αναλάβει και επίσημα την πρωθυπουργία. Το Πεντάγωνο περίμενε πώς και πώς επί εβδομάδες την άδεια της Άγκυρας για να αρχίσει να κινεί τις δυνάμεις του μέσα από τουρκικό έδαφος, στα σύνορα της Τουρκίας με το Ιράκ.
Η «Washington Post» έγραφε τότε ότι «ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος στην Ουάσινγκτον περιέγραψε την τουρκική ψήφο ως “απολύτως μεγάλη υπόθεση”. Αλλά η Άγκυρα σκότωσε κάθε ελπίδα της Ουάσινγκτον. Το τουρκικό Κοινοβούλιο απέρριψε την πρόταση που θα επέτρεπε στα αμερικανικά στρατεύματα να χρησιμοποιήσουν τουρκικές βάσεις για να ανοίξουν βόρειο μέτωπο κατά του Ιράκ, αναγκάζοντας τις ΗΠΑ σε μεγάλη καθυστέρηση των επιχειρήσεων».
Ο Ερντογάν ήταν ήδη κυβέρνηση, αλλά λόγω ενός τυπικού ζητήματος εκλογιμότητας δεν είχε γίνει πρωθυπουργός. Εκείνη την περίοδο πρωθυπουργός είχε διοριστεί ο «εκλεκτός» του και μετέπειτα ΥΠΕΞ, Αμπντουλάχ Γκιουλ. Ο Ερντογάν, από τη θέση του ηγέτη του κυβερνώντος κόμματος, χαρακτήρισε την απόφαση του Κοινοβουλίου «ένα απολύτως δημοκρατικό αποτέλεσμα». «Τι άλλο θέλετε;» είχε σχολιάσει τότε.
Η Τουρκία συμπεριλαμβάνεται, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, στους μεγάλους χρηματοδότες της Χαμάς. Οι σχέσεις Ερντογάν – Χαμάς είναι στενές εδώ και πολλά χρόνια. Σύμφωνα με το αμερικανικό «Foreign Policy», η απόφαση γι’ αυτόν τον δεσμό είναι αποκλειστικά «προσωπική επιλογή Ερντογάν». Με τη δική του έγκριση η Χαμάς διατηρεί πολιτικά γραφεία στην Κωνσταντινούπολη. Μέλη της τρομοκρατικής ομάδας περνούν συχνά χρόνο στην Τουρκία και ηγέτες της έχουν συναντηθεί ανοιχτά με τον Ερντογάν πολλές φορές. Ο Σαλέχ αλ-Αρούρι, ο αρχηγός της Χαμάς στη Δυτική Όχθη, έχει επικηρυχθεί από τις ΗΠΑ ως τρομοκράτης με 5.000.000 δολάρια. Η Τουρκία τού έχει παράσχει τουρκικό διαβατήριο και άδεια διαμονής.
«Επιπλέον, η Τουρκία μπορεί επίσης να παρέχει στρατιωτική υποστήριξη στη Χαμάς. Τον Ιούλιο οι ισραηλινές Αρχές δήλωσαν ότι κατέσχεσαν 16 τόνους εκρηκτικού υλικού που προερχόταν από την Τουρκία και είχε προορισμό τη Γάζα, προφανώς για την κατασκευή πυραύλων της Χαμάς» γράφει το «Foreign Policy».
Όταν έλαβε χώρα η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου πολλοί από τους ηγέτες της βρίσκονταν στην Τουρκία. Το Al Monitor έγραψε ότι ο πολιτικός επικεφαλής της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη όταν η τρομοκρατική οργάνωση επιτέθηκε στο Ισραήλ. Η Τουρκία «τον απομάκρυνε ευγενικά» αφότου κυκλοφόρησαν βίντεο που έδειχναν τον Χανίγια να προσεύχεται μαζί με άλλους της Χαμάς ενώ παρακολουθούσαν ειδήσεις για την εισβολή.
Όλη αυτή η υπονομευτική για τη Δύση διπλωματία του Ερντογάν κρατάει χρόνια, όπως χρόνια κρατάει και το σκανδαλώδες κανάκεμά του από ΗΠΑ, Ε.Ε. και ΝΑΤΟ. Ό,τι παλαβό κι αν τους κάνει ο Ερντογάν, το κατανοούν και το αποδίδουν στην ανάγκη του Τούρκου να μην αποξενώσει το ακροατήριό του ή στο να θωρακίσει τη χώρα του από διάφορους περιφερειακούς «κινδύνους» που, όμως, ο ίδιος δημιουργεί. Ο Ερντογάν επιχειρεί στρατιωτικά σε Συρία, Λιβύη, Ιράκ. Για την ακρίβεια δύσκολα βρίσκει κανείς άλλη χώρα που να διεξάγει τόσους παράλληλους πολέμους. Κι όταν στερεύουν οι δικαιολογίες, η Δύση τού τη χαρίζει αφού ίσως να «χρησιμεύσει ως διαμεσολαβητής», άλλοτε με τη Ρωσία, τώρα με τη Χαμάς.
Η ελληνική κυβέρνηση θα τρέξει άραγε να ξεπλύνει τον στοργικό υπερασπιστή της Χαμάς στις 7 Δεκεμβρίου, στην επόμενη προγραμματισμένη ελληνοτουρκική συνάντηση;