Τα «ζωτικά σημεία» της Γης είναι χειρότερα από κάθε άλλη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, προειδοποίησε μια διεθνής ομάδα επιστημόνων, γεγονός που σημαίνει ότι η ζωή στον πλανήτη βρίσκεται σε κίνδυνο. Η έκθεσή τους διαπίστωσε ότι 20 από τα 35 πλανητικά ζωτικά σημεία που χρησιμοποιούν για την παρακολούθηση της κλιματικής κρίσης βρίσκονται σε ακραίες τιμές ρεκόρ. Εκτός από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, την παγκόσμια θερμοκρασία και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, οι δείκτες περιλαμβάνουν επίσης τον αριθμό των πληθυσμών των ανθρώπων και των ζώων.
Καταρρίπτονται συνεχώς αρνητικά ρεκόρ
Πολλά κλιματικά ρεκόρ καταρρίπτονται με τεράστια περιθώρια το 2023, συμπεριλαμβανομένης της παγκόσμιας θερμοκρασίας του αέρα, της θερμοκρασίας των ωκεανών και της έκτασης των θαλάσσιων πάγων της Ανταρκτικής, ανέφεραν οι ερευνητές. Η υψηλότερη μηνιαία επιφανειακή θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ ήταν τον Ιούλιο και ήταν πιθανότατα η θερμότερη που έχει σημειωθεί στον πλανήτη εδώ και 100.000 χρόνια.
Οι επιστήμονες επισήμαναν επίσης μια δύσκολη περίοδο πυρκαγιών στον Καναδά που παρήγαγε πρωτοφανείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Αυτές ανήλθαν συνολικά σε 1 δισ. τόνους CO2, ποσότητα που ισοδυναμεί με ολόκληρη την ετήσια παραγωγή της Ιαπωνίας, του πέμπτου μεγαλύτερου ρυπαντή στον κόσμο. Είπαν ότι η τεράστια έκταση που κάηκε θα μπορούσε να υποδηλώνει ένα σημείο καμπής σε ένα νέο καθεστώς πυρκαγιών.
Οι πλούσιοι μολύνουν τον πλανήτη
Όπως μεταδίδει ο Guardian, οι ερευνητές ζήτησαν επιτακτικά τη μετάβαση σε μια παγκόσμια οικονομία που θα δίνει προτεραιότητα στην ανθρώπινη ευημερία και θα περιορίζει την υπερκατανάλωση και τις υπερβολικές εκπομπές των πλουσίων. Το κορυφαίο 10% των εκπομπών ήταν υπεύθυνο για σχεδόν το 50% των παγκόσμιων εκπομπών το 2019, είπαν.
Ο Δρ Κρίστοφερ Γουλφ, στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον (OSU) στις ΗΠΑ και επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, δήλωσε: «Χωρίς δράσεις που αντιμετωπίζουν το βασικό πρόβλημα της ανθρωπότητας, δηλαδή του ότι οι άνθρωποι παίρνουν περισσότερα από τη Γη από όσα μπορεί να τους δώσει, οδεύουμε προς την πιθανή κατάρρευση των φυσικών και κοινωνικοοικονομικών συστημάτων και προς έναν κόσμο με αφόρητη ζέστη και ελλείψεις τροφίμων και γλυκού νερού.
Μέχρι το 2100, έως και 3 έως 6 δισεκατομμύρια άνθρωποι μπορεί να βρεθούν εκτός των κατοικήσιμων περιοχών της Γης, πράγμα που σημαίνει ότι θα αντιμετωπίσουν έντονη ζέστη, περιορισμένη διαθεσιμότητα τροφίμων και αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας».
Ο καθηγητής Γουίλιαμ Ριπλ, επίσης από το OSU, δήλωσε: «Ο πλανήτης θα είναι πολύ επικίνδυνος: Η ζωή στον πλανήτη μας βρίσκεται σαφώς υπό πολιορκία. Οι στατιστικές τάσεις δείχνουν βαθιά ανησυχητικά πρότυπα μεταβλητών και καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα. Διαπιστώσαμε επίσης μικρή πρόοδο προς αναφορά όσον αφορά την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής από την ανθρωπότητα.
Στόχος μας είναι να επικοινωνήσουμε τα κλιματικά γεγονότα και να διατυπώσουμε συστάσεις πολιτικής. Αποτελεί ηθικό καθήκον των επιστημόνων και των θεσμικών μας οργάνων να προειδοποιήσουμε την ανθρωπότητα για κάθε πιθανή υπαρξιακή απειλή και να επιδείξουμε ηγετική ικανότητα στην ανάληψη δράσης».
«Ο χρόνος τελείωσε» – Σήμα κινδύνου από 15.000 επιστήμονες
Η ανάλυση, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Bioscience, αποτελεί επικαιροποίηση μιας έκθεσης του 2019, η οποία έχει εγκριθεί από 15.000 επιστήμονες.
«Εδώ και αρκετές δεκαετίες, οι επιστήμονες προειδοποιούν με συνέπεια για ένα μέλλον που θα χαρακτηρίζεται από ακραίες κλιματικές συνθήκες που προκαλούνται από τις συνεχιζόμενες ανθρώπινες δραστηριότητες», αναφέρει η έκθεση. «Δυστυχώς, ο χρόνος τελείωσε … ωθούμε τα πλανητικά μας συστήματα σε επικίνδυνη αστάθεια».
Ο καθηγητής Τιμ Λέντον, στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, συν-συγγραφέας της έκθεσης, δήλωσε: «Αυτά τα ακραία φαινόμενα ρεκόρ είναι από μόνα τους ανησυχητικά και κινδυνεύουν επίσης να προκαλέσουν σημεία καμπής που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μη αναστρέψιμη ζημιά και να επιταχύνουν περαιτέρω την κλιματική αλλαγή. Η καλύτερη ελπίδα μας για να αποτρέψουμε έναν καταιγισμό κλιματικών σημείων καμπής είναι να εντοπίσουμε και να ενεργοποιήσουμε θετικά σημεία καμπής στις κοινωνίες και τις οικονομίες μας, ώστε να εξασφαλίσουμε μια γρήγορη και δίκαιη μετάβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον».
Καθημερινότητα η αγριότητα των καιρικών φαινομένων
Οι επιστήμονες ανέφεραν: «Οι επιστήμονες έχουν την ευκαιρία να αναδείξουν τις επιπτώσεις της κρίσης: “Είμαστε συγκλονισμένοι από την αγριότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων το 2023, [που προκάλεσαν] την εκτύλιξη βαθιά οδυνηρών σκηνών πόνου. Φοβόμαστε το αχαρτογράφητο έδαφος στο οποίο έχουμε πλέον εισέλθει».
Η έκθεση ανέδειξε τις σοβαρές πλημμύρες στην Κίνα και την Ινδία, τους ακραίους καύσωνες στις ΗΠΑ και μια εξαιρετικά έντονη μεσογειακή καταιγίδα που οδήγησε στο θάνατο χιλιάδων ανθρώπων στη Λιβύη.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, υπήρξαν 38 ημέρες με μέση παγκόσμια θερμοκρασία άνω του 1,5C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, που είναι ο μακροπρόθεσμος στόχος του κόσμου για τον περιορισμό της κλιματικής κρίσης. Μέχρι φέτος, τέτοιες ημέρες ήταν σπάνιες, ανέφεραν οι ερευνητές.
Δίαιτα χωρίς κρέας και μείωση του πληθυσμού
Άλλες πολιτικές που συνέστησαν οι επιστήμονες περιλάμβαναν τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων για ορυκτά καύσιμα, την ενίσχυση της προστασίας των δασών, τη στροφή προς φυτικές δίαιτες στις πλούσιες χώρες και την υιοθέτηση διεθνών συνθηκών για τον τερματισμό νέων έργων άνθρακα και τη σταδιακή κατάργηση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
«Καλούμε επίσης να σταθεροποιήσουμε και να μειώσουμε σταδιακά τον ανθρώπινο πληθυσμό με δικαιοσύνη μεταξύ των δύο φύλων μέσω του εθελοντικού οικογενειακού προγραμματισμού και με την υποστήριξη της εκπαίδευσης και των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών, που μειώνουν τα ποσοστά γονιμότητας», ανέφεραν.
«Τα μεγάλα προβλήματα χρειάζονται μεγάλες λύσεις. Ως εκ τούτου, πρέπει να αλλάξουμε την οπτική μας σχετικά με την κλιματική έκτακτη ανάγκη από ένα μεμονωμένο περιβαλλοντικό ζήτημα σε μια συστημική, υπαρξιακή απειλή. Παρόλο που η παγκόσμια θέρμανση είναι καταστροφική, αντιπροσωπεύει μόνο μία πτυχή της κλιμακούμενης και αλληλένδετης περιβαλλοντικής κρίσης που αντιμετωπίζουμε – π.χ. απώλεια βιοποικιλότητας, έλλειψη γλυκού νερού και πανδημίες».
Πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου κατά 45%
Ο Δρ Glen Peters, στο Global Carbon Project, δήλωσε πρόσφατα ότι η προκαταρκτική εκτίμηση για τις παγκόσμιες εκπομπές CO2 το 2023 ήταν μια αύξηση 1% σε ένα ακόμη ρεκόρ. Οι παγκόσμιες εκπομπές πρέπει να μειωθούν κατά 45% για να έχουμε καλές πιθανότητες να μείνουμε κάτω από τους 1,5C θέρμανσης.
Τον Σεπτέμβριο, μια διαφορετική ανάλυση του γήινου συστήματος με τη χρήση εννέα πλανητικών ορίων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα συστήματα υποστήριξης της ζωής αυτού του πλανήτη είχαν υποστεί τέτοια ζημιά που η Γη βρισκόταν «πολύ έξω από τον ασφαλή χώρο λειτουργίας για την ανθρωπότητα». Τα πλανητικά όρια είναι τα όρια βασικών παγκόσμιων συστημάτων – όπως το κλίμα, το νερό και η ποικιλομορφία της άγριας ζωής – πέρα από τα οποία η ικανότητά τους να διατηρούν έναν υγιή πλανήτη κινδυνεύει να αποτύχει.
