Ένοχος με ποινή ισόβια κάθειρξης κρίθηκε ο Τζίμι Λάι, μεγιστάνας των μέσων ενημέρωσης στο Χονγκ Κονγκ, για ανταρσία και για αθέμιτη σύμπραξη με δυνάμεις στο εξωτερικό, δηλαδή για προδοσία.
Η δικαστική ετυμηγορία αποτελεί ορόσημο για την πόλη από την ημέρα που τέθηκε υπό κινεζική κυριαρχία το 1997.
Λίγο μετά την ανακοίνωση της απόφασης, οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία του Τύπου κατήγγειλαν την ετυμηγορία ως «παρωδία καταδίκης» και ως επίθεση στην ελευθερία του Τύπου.
Η Βρετανία επανέλαβε τη θέση της ότι η δίωξη είναι «πολιτικά υποκινούμενη» και κάλεσε για την άμεση απελευθέρωση του Λάι, ο οποίος είναι Βρετανός υπήκοος. Η καταδίκη του έρχεται λίγες εβδομάδες πριν από αναμενόμενη επίσκεψη στο Πεκίνο του Βρετανού πρωθυπουργού, Κιρ Στάρμερ.
Ο 78χρονος βρίσκεται στη φυλακή από τα τέλη του 2020, προφυλακισμένος και εκτίοντας ήδη αρκετές ποινές που σχετίζονται με διαδηλώσεις, συνολικής διάρκειας σχεδόν 10 ετών.
Η καταδίκη το Λάι, κατά την οποία οι δικαστές τον χαρακτήρισαν «εγκέφαλο» συνωμοσιών με στόχο την αποσταθεροποίηση της κινεζικής κυβέρνησης, ήρθε έπειτα από μια αμφιλεγόμενη δίκη που διήρκεσε πάνω από δύο χρόνια.
Ο Λάι εμφανίστηκε τη Δευτέρα στο δικαστήριο της Δυτικής Κοουλούν, φορώντας γκρι σακάκι και φρουρούμενος από ένοπλους φρουρούς. Πλήθη υποστηρικτών και παρατηρητών – κάποιοι από τους οποίους περίμεναν όλη τη νύχτα στην ουρά – είχαν κατακλύσει την κύρια αίθουσα και βοηθητικούς χώρους για να παρακολουθήσουν την πολυαναμενόμενη, αλλά ευρέως προβλεπόμενη, απόφαση.
Οι εισαγγελείς κατηγόρησαν τον Λάι ότι χρησιμοποίησε το μέσο του, την εφημερίδα Apple Daily, καθώς και τις διεθνείς πολιτικές του διασυνδέσεις, για να πιέσει κυβερνήσεις να επιβάλουν κυρώσεις και άλλα τιμωρητικά μέτρα κατά των αρχών της Κίνας και του Χονγκ Κονγκ.
Ο ίδιος είχε δηλώσει αθώος σε όλες τις κατηγορίες, όμως στο 855 σελίδων σκεπτικό τους, οι δικαστές – οι οποίοι επιλέγονται από την κυβέρνηση για υποθέσεις εθνικής ασφάλειας – ανέφεραν ότι τα στοιχεία ήταν «σαφή».
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία στο μυαλό μας ότι ο πρώτος κατηγορούμενος δεν παρέκκλινε ποτέ από την πρόθεσή του να αποσταθεροποιήσει τη διακυβέρνηση του ΚΚΚ [Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα] και, παρά τη θέσπιση του νόμου εθνικής ασφάλειας, ήταν αποφασισμένος να συνεχίσει, έστω και με λιγότερο ρητό τρόπο», δήλωσε τη Δευτέρα στο δικαστήριο η δικαστής Έστερ Το, διαβάζοντας την έγγραφη απόφαση.
Η επόμενη δικάσιμος έχει οριστεί για τις 12 Ιανουαρίου και ο Λάι έχει τη δυνατότητα να ασκήσει έφεση.
Η απόφαση χαιρετίστηκε από τον επικεφαλής της κυβέρνησης του Χονγκ Κονγκ, Τζον Λι, και τον αρχηγό της αστυνομίας ασφαλείας, Στιβ Λι, οι οποίοι δήλωσαν ότι οι δικαστές ήταν «επαγγελματίες».
Οι οργανώσεις δικαιωμάτων έσπευσαν να καταδικάσουν την απόφαση, με την Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων να τη χαρακτηρίζει «παρωδία καταδίκης» και «επαίσχυντη πράξη δίωξης».
«Η απόφαση υπογραμμίζει την απόλυτη περιφρόνηση του Χονγκ Κονγκ για την ελευθερία του Τύπου, η οποία υποτίθεται ότι προστατεύεται από το μίνι σύνταγμα της πόλης, τον Θεμελιώδη Νόμο», δήλωσε η διευθύντρια Ασίας-Ειρηνικού της επιτροπής, Μπε Λι Γι.
«Το μόνο “έγκλημα” του Τζίμι Λάι είναι ότι εξέδιδε μια εφημερίδα και υπερασπιζόταν τη δημοκρατία. Ο κίνδυνος να πεθάνει στη φυλακή λόγω κακής υγείας αυξάνεται μέρα με τη μέρα – πρέπει να επανενωθεί άμεσα με την οικογένειά του».
Η διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας στη Κίνα, Σάρα Μπρουκς, δήλωσε ότι η προβλεψιμότητα της ετυμηγορίας δεν την καθιστά «λιγότερο απογοητευτική», ενώ η Ελέιν Πίρσον, διευθύντρια του Human Rights Watch στην Ασία, χαρακτήρισε την καταδίκη σκληρή και παρωδία της δικαιοσύνης.
«Η κακομεταχείριση του Τζίμι Λάι από την κινεζική κυβέρνηση αποσκοπεί στο να φιμώσει όποιον τολμά να επικρίνει το Κομμουνιστικό Κόμμα», δήλωσε η Πίρσον.
Το Συμβούλιο Υποθέσεων Ηπειρωτικής Κίνας της Ταϊβάν κάλεσε επίσης για την απελευθέρωση του Λάι, δηλώνοντας ότι «η απόφαση αυτή αποτελεί διακήρυξη προς τον κόσμο ότι οι ελευθερίες, η δημοκρατία και η δικαστική ανεξαρτησία του Χονγκ Κονγκ έχουν συστηματικά διαβρωθεί».
Τρεις εταιρείες της Apple Daily – οι Apple Daily Limited, Apple Daily Printing Limited και AD Internet Limited – που ήταν συγκατηγορούμενες με τον Λάι, κρίθηκαν επίσης ένοχες για τις δύο κατηγορίες ξένης συνεργασίας.
Ο Λάι είχε δηλώσει αθώος σε όλες τις κατηγορίες, λέγοντας στο δικαστήριο ότι «ήλπιζε κόντρα σε κάθε ελπίδα» πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, θα εμπόδιζε το Πεκίνο να επιβάλει τον νόμο εθνικής ασφάλειας στην πόλη, αλλά ότι ποτέ δεν προσπάθησε να επηρεάσει την εξωτερική πολιτική ούτε να ζητήσει από ξένους αξιωματούχους να αναλάβουν συγκεκριμένη δράση για το Χονγκ Κονγκ.
