- Αναφορά στον Άρειο Πάγο για καθυστέρηση στην εισαγγελική έρευνα.
- Η έρευνα της Εισαγγελίας Λιβαδειάς βρίσκεται στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης από τον Ιανουάριο του 2022.
- Είναι εντυπωσιακή η στάση της Δικαιοσύνης για ένα ατύχημα, του οποίου «η έγκαιρη διερεύνηση και η αξιοποίησή του προς άντληση χρήσιμων συμπερασμάτων θα μπορούσε ενδεχομένως να είχε αποσοβήσει την τραγωδία των Τεμπών».
Τών Βαγγέλη Τριάντη και Άρη Χατζηγεωργίου
Σοβαρές καθυστερήσεις στις έρευνες της Δικαιοσύνης αλλά και «σαλαμοποίηση» δικογραφιών καταγγέλλονται σχετικά με το σιδηροδρομικό ατύχημα που συνέβη στη Λιβαδειά τον Ιανουάριο του 2022.
Πρόκειται για το πρωτοφανές περιστατικό, όπου μηχανή του ΟΣΕ προσέκρουσε στο πίσω μέρος επιβατικής αμαξοστοιχίας με 190 επιβάτες, η οποία είχε ακινητοποιηθεί επί ώρες έξω το σιδηροδρομικό σταθμό της Λιβαδειάς με αποτέλεσμα να τραυματιστούν 12 επιβάτες.
Όπως αποκαλύπτουν οι Data Journalists, εδώ και τρία χρόνια «σέρνεται» στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Λιβαδειάς, η εισαγγελική έρευνα για το ατύχημα. Παρά το γεγονός ότι επρόκειτο για ένα από τα ηχηρότερα «καμπανάκια» που προειδοποιούσαν για την καταστροφή που θα ερχόταν για τον σιδηρόδρομο και την κοινωνία ολόκληρη στις 28 Φεβρουαρίου 2023, στα Τέμπη.
Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες των Data Journalists, το δικηγορικό γραφείο «Δαλιάνη – Λαδής» που έχει αναλάβει τη νομική εκπροσώπηση εννιά επιβατών, κατέθεσε πριν από μερικές ημέρες αίτημα στον Άρειο Πάγο, με το οποίο ζητά να επισπευσθεί η έρευνα της Εισαγγελίας Λιβαδειάς, που από τον Ιανουάριο του 2022 βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης.
Είναι πράγματι εντυπωσιακή η στάση της Δικαιοσύνης για ένα ατύχημα, του οποίου «η έγκαιρη διερεύνηση και η αξιοποίησή του προς άντληση χρήσιμων συμπερασμάτων θα μπορούσε ενδεχομένως να είχε αποσοβήσει την τραγωδία των Τεμπών», όπως επισημαίνεται στην αναφορά. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
To χρονικό της σύγκρουσης εν μέσω κακοκαιρίας
Στις 24 Ιανουαρίου του 2022 αναχώρησε από την Αθήνα στις 12:22 η επιβατική αμαξοστοιχία Intercity IC-54. Σε αυτήν επέβαιναν συνολικά 190 επιβάτες με προορισμό τη Θεσσαλονίκη. Οι μετεωρολογικές προβλέψεις για εκείνη την ημέρα δεν ήταν καλές.
Κάποιες ημέρες πριν τα μετεωρολογικά δελτία έκαναν λόγο για σφοδρό κύμα κακοκαιρίας το οποίο πρόκειται να πλήξει όλη τη χώρα. Οι προγνώσεις επαληθεύτηκαν. Πυκνές χιονοπτώσεις κάλυψαν από άκρη σε άκρη ολόκληρη την Ελλάδα, ακόμη και το κέντρο της Αθήνας.
Η επιβατική αμαξοστοιχία ξεκίνησε το προγραμματισμένο δρομολόγιο. Έπειτα από 1,5 ώρα το τρένο έφτασε στον σταθμό της Λιβαδειάς. Ωστόσο μετά την αποβίβαση των επιβατών, το τρένο δεν ξεκίνησε. Παρέμεινε ακινητοποιημένο για αρκετές ώρες με τους επιβάτες να παραμένουν εντός της αμαξοστοιχίας και μάλιστα σε πρωτοφανείς συνθήκες. Συγκεκριμένα στις 14:15, μισή ώρα μετά την ακινητοποίηση του συρμού, διεκόπη η ηλεκτροδότηση του τρένου.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να σταματήσει η θέρμανση και οι επιβάτες να παραμείνουν εντός του τρένου, δίχως φως και θέρμανση ενώ η θερμοκρασία έπεφτε συνεχώς λόγω της κακοκαιρίας. Γύρω στις 18:00 το απόγευμα η ηλεκτροδότηση αποκαταστάθηκε και το τρένο ξεκίνησε. Όχι όμως για πολύ. Ενάμιση χιλιόμετρο μακριά το τρένο ακινητοποιήθηκε και πάλι.
Ξαφνικά και ενώ η ώρα ήταν 19:30 το απόγευμα, οι υπεύθυνοι της αμαξοστοιχίας ενημέρωσαν τις επιβάτες ότι επρόκειτο να φτάσει στο σημείο δεύτερη μηχανή του ΟΣΕ προκειμένου να ρυμουλκήσει την επιβατική αμαξοστοιχία. Πράγματι 15 λεπτά μετά, η μηχανή εμφανίστηκε στο σημείο.
Ωστόσο, καθώς έφτανε, προσέκρουσε στο πίσω μέρος της επιβατικής αμαξοστοιχίας. Επικράτησε πανικός. Επιβάτες έπεσαν στο έδαφος, κάποιοι άλλοι τραυματίστηκαν ενώ ακούγονταν ουρλιαχτά από τους επιβάτες.
Η σύγκρουση προκάλεσε ζημιές στην επιβατική αμαξοστοιχία. Σύμφωνα με καταγγελίες επιβατών, «σίδερα και κομμάτια της οροφής έχουν αποκολληθεί, κινδυνεύοντας να προκαλέσουν σοβαρές σωματικές βλάβες στους επιβάτες». Οι στιγμές ήταν δραματικές. Οι επιβάτες παρέμειναν επί ώρες στο σημείο, χωρίς ρεύμα, θέρμανση και δυνατότητα επικοινωνίας με τους συγγενείς τους. Παράλληλα, δεν είχαν ούτε τα βασικά, δηλαδή νερό και φαγητό, καθώς κανείς δεν φρόντισε να μεριμνήσει για την προμήθεια τους.
Τελικά το τρένο ρυμουλκήθηκε μέχρι το σταθμό της Δαύλειας, όπου κατέφτασε κλιμάκιο της Πυροσβεστικής και του ΕΚΑΒ προκειμένου να παράσχει πρώτες βοήθειες και να μεταφέρει τους επιβάτες σε νοσοκομείο. Λίγο μετά τις 23:00 το βράδυ το τρένο ρυμουλκήθηκε μέχρι τον σταθμό στο Λιανοκλάδι. Εκεί έφτασε στις 00:30 το βράδυ, από όπου οι επιβάτες αποβιβάστηκαν και μεταφέρθηκαν με λεωφορεία σε ξενοδοχεία της Λαμίας.
Η μηνυτήρια αναφορά στις 31 Ιανουαρίου του 2022
Λίγες μέρες μετά, εννέα από τους επιβαίνοντες της επιβατικής αμαξοστοιχίας, κατέθεσαν μέσω του δικηγορικού γραφείου «Λαδής – Δαλιάνη» μηνυτήρια αναφορά ενώπιον της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Λιβαδειάς. Η μηνυτήρια αναφορά στρεφόταν κατά παντός υπευθύνου για «επικίνδυνες παρεμβάσεις στη συγκοινωνία μέσων σταθερής τροχιάς, πλοίων και αεροσκαφών, έκθεση, σωματικές βλάβες εξ αμελείας κατά συρροή από οδηγό οχήματος ή υπόχρεο λόγω της υπηρεσίας ή του επαγγέλματός του να καταβάλει ιδιαίτερη επιμέλεια ή προσοχή, παρεμπόδιση αποτροπής κοινού κινδύνου και παράλειψη οφειλόμενης βοήθειας και παρεμπόδιση ή διατάραξη σε μεγάλη έκταση ή για μεγάλο χρονικό διάστημα της λειτουργία των κοινόχρηστων συγκοινωνιακών μέσων, και ιδίως μέσων σταθερής τροχιάς».
Στη συνέχεια διετάχθη προκαταρκτική εξέταση προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν ποινικές ευθύνες των αρμοδίων.
Παράλληλα ξεκίνησε αυτεπάγγελτη έρευνα της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (Ρ.Α.Σ.) για όσα συνέβησαν την επίμαχη μέρα. Έπειτα από έρευνα μηνών, η ΡΑΣ εξέδωσε δύο αποφάσεις.
Η πρώτη στις 16 Δεκεμβρίου του 2022 και η δεύτερη στις 11 Μαΐου του 2023. Με αυτές επέβαλε αυστηρές κυρώσεις τόσο στη HELLENIC TRAIN A.E., όσο και στην ΟΣΕ Α.Ε. για πλήθος παραβάσεων. Πιο αναλυτικά διαπιστώθηκαν σοβαρές παραβιάσεις, από την πλευρά και των δύο εταιρειών, των οικείων Συστημάτων Διαχείρισης Ασφάλειας (ΣΔΑ), με αποτέλεσμα να επιβληθεί χρηματικό πρόστιμο ύψους 100.000 ευρώ στις δύο εταιρείες
Η «βαλτωμένη» έρευνα εδώ και τρία χρόνια
Τρία χρόνια μετά η υπόθεση ακόμη ερευνάται από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Λιβαδειάς, δίχως μέχρι στιγμής κάποιο απτό αποτέλεσμα. Η στάση αυτή της Δικαιοσύνης έχει προκαλέσει την οργή των επιβατών οι οποίοι αναρωτιούνται γιατί καθυστερεί τόσο πολύ η ολοκλήρωση της προκαταρκτικής εξέτασης.
Μάλιστα στις 21 Μαρτίου, το δικηγορικό γραφείο Δαλιανη – Λαδής κατέθεσε αναφορά στον Άρειο Πάγο σχετικά με την «επίσπευση της δικογραφίας για το ατύχημα στη Λιβαδειά». Σύμφωνα με πληροφορίες των Data Journalists, στην αναφορά επισημαίνεται ότι «η διερεύνηση της παρούσας δικογραφίας έχει παραμείνει ακατανόητα στάσιμη στο επίπεδο της προκαταρκτικής εξέτασης», «παρά την ύπαρξη των εκτενών αποφάσεων της ΡΑΣ, όσο και του συνοδευτικού υλικού της έρευνας που προηγήθηκε, το οποίο αποδεικνύει την ύπαρξη σειράς ευθυνών και δη σε βαθμό κακουργήματος».
Είναι πράγματι εντυπωσιακή η στάση της Δικαιοσύνης για ένα ατύχημα, του οποίου «η έγκαιρη διερεύνηση και η αξιοποίησή του προς άντληση χρήσιμων συμπερασμάτων θα μπορούσε ενδεχομένως να είχε αποσοβήσει την τραγωδία των Τεμπών», όπως επισημαίνεται στην αναφορά σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες. Όλα αυτά σε μια περίοδο που ήδη το κύρος της Δικαιοσύνης έχει τρωθεί από τις καταγγελίες συγγενών θυμάτων της τραγωδίας των Τεμπών για την πορεία της έρευνας και τους χειρισμούς του ειδικού εφέτη ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη.
«Σαλαμοποίηση» δικογραφιών αντί για συνένωση
Την ίδια ώρα, στην αναφορά προς τον Άρειο Πάγο επισημαίνεται και κάτι ακόμη. Εκτός από τη δικογραφία που έχει σχηματιστεί στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Λιβαδειάς, φέρονται να έχουν σχηματιστεί και ακόμη δύο δικογραφίες για το ίδιο συμβάν. Η μία στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θήβας και η άλλη στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Λιβαδειάς η οποία αφορά στο αδίκημα των σωματικών βλαβών. Η υπόθεση αυτή έχει ήδη φτάσει στις δικαστικές αίθουσες και συγκεκριμένα στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Λιβαδειάς. Η δίκη είχε αρχικά προγραμματιστεί για τις 17 Σεπτεμβρίου του 2024. Ωστόσο, η εκδίκαση αναβλήθηκε για τις 18 Μαρτίου του 2025 λόγω κωλύματος του νομικού συμβούλου της Hellenic Train, δίχως να έχουν ειδοποιηθεί οι συνήγοροι των μαρτύρων κατηγορίας, όπως υπογραμμίζεται στην αναφορά στον Άρειο Πάγο. Τελικά η εκδίκαση της υπόθεσης δεν ξεκίνησε ούτε στις 18 Μαρτίου. Αυτή τη φορά αναβλήθηκε λόγω κωλύματος ασθένειας ενός εκ των κατηγορουμένων και προσδιορίστηκε για τις 16 Σεπτεμβρίου του 2025.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται και θέτουν στον Άρειο Πάγο οι διαχειριστές του δικηγορικού γραφείου Δαλιάνη – Λαδής, είναι για ποιο λόγο σχηματίστηκαν ξεχωριστές δικογραφίες αντί να συνενωθούν σε μία.
Όπως αναφέρουν, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες των Data Journalists, «η μη κατανοητή αυτή διάσπαση του ενιαίου της δικογραφίας έχει πολλαπλές αρνητικές παρενέργειες για τη διερεύνηση της αλήθειας: αφενός κινείται στην κατεύθυνση απομάκρυνσης του ενδιαφέροντος από τις κακουργηματικές ευθύνες της κυρίας δικογραφίας, αφετέρου πολλαπλασιάζει τα έξοδα και την ταλαιπωρία των παθόντων, οι οποίοι θα πρέπει πλέον να παραστούν σε δύο ποινικές διαδικασίες, με τις αναβολές που αυτές συνεπάγονται, χωρίς να τους χορηγούνται καν τα οδοιπορικά τους, όπως ρητά ενημερώθηκαν από τη Γραμματεία του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς κατά την κατάθεση σχετικών αιτήσεων».
Τα πρακτικά «φωτιά» της ΡΑΣ και η αποκάλυψη των Data Journalists
Στις 12 Μαρτίου 2023, η Ελλάδα συγκλονιζόταν ήδη επί σχεδόν δύο εβδομάδες από τις εικόνες των Τεμπών και τις πρώτες διαρροές ηχητικών ντοκουμέντων που αποδείχθηκαν αργότερα μονταρισμένες, αλλά ελάχιστοι υποψιάζονταν το «μπάζωμα» που είχε ήδη συμβεί στον «τόπο του εγκλήματος» και την συγκάλυψη που θα κυριαρχούσε. Εκείνη την ημέρα, οι Data Journalists αποκάλυπταν τα πλήρη πρακτικά από μια ακρόαση που είχε οργανώσει η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) για ένα άλλο σιδηροδρομικό ατύχημα που είχε συμβεί στον μεγάλο χιονιά του 2022.
