Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb δημοσίευσε μια νέα εικόνα του γαλαξία Σομπρέρο
Ο Γαλαξίας Σομπρέρο, γνωστός και ως Μεσιέ 104 (Μ104) ή NGC 4594, είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας στον αστερισμό Παρθένος, που απέχει περίπου 30 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη. Ξεχωριστά χαρακτηριστικά του είναι ο λαμπρός πυρήνας, το ασυνήθιστα μεγάλο κεντρικό εξόγκωμα και μία έντονη σκοτεινή λωρίδα σκόνης στον εμφανιζόμενο υπό μεγάλη κλίση δίσκο του. Η λωρίδα αυτή και το πολύ μεγάλο κεντρικό εξόγκωμα δίνουν σε αυτόν τον γαλαξία την εμφάνιση ενός μεξικάνικου καπέλου «σομπρέρο», απ’ όπου και η ονομασία του. Το φαινόμενο μέγεθός του τον καθιστά εύκολα ορατό με μεσαία ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Η κεντρική μεγάλης μάζας μαύρη τρύπα και η λωρίδα σκόνης προσελκύουν την προσοχή και των επαγγελματιών αστρονόμων.
Στη νέα εικόνα του γαλαξία Σομπρέρο στο μεσαίο υπέρυθρο από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA/ESA/CSA, δεν φαίνεται ο λαμπερός πυρήνας που εντυπωσιάζει στις εικόνες ορατού φωτός, αλλά αντ’ αυτού αποκαλύπτεται ένας λείος εσωτερικός δίσκος. Φαίνονται επίσης λεπτομέρειες του εξωτερικού δακτυλίου του γαλαξία και το πως κατανέμεται η σκόνη, ένα βασικό δομικό στοιχείο των αστρονομικών αντικειμένων στο σύμπαν. Ο εξωτερικός δακτύλιος του γαλαξία δείχνει στο υπέρυθρο για πρώτη φορά περίπλοκες συστάδες.
Σύμφωνα με τους αστρονόμους του Webb η συσσωρευμένη φύση της σκόνης, όπου το MIRI (Mid-Infrared Instrument) ανιχνεύει οργανικά μόρια που ονομάζονται πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, μπορεί να υποδηλώνει την παρουσία νέων περιοχών σχηματισμού άστρων. Ωστόσο, σε αντίθεση με ορισμένους γαλαξίες που μελετήθηκαν με τον Webb, συμπεριλαμβανομένου του Messier 82, όπου γεννιούνται 10 φορές περισσότερα άστρα από ό,τι στον Γαλαξία μας, ο γαλαξίας Σομπρέρο δεν αποτελεί μια ιδιαίτερη εστία σχηματισμού άστρων.
Η υπερμαζική μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία Σομπρέρο, γνωστή και ως ενεργός γαλαξιακός πυρήνας (AGN), είναι μάλλον ήρεμη, παρά την τεράστια μάζα της – 9 δισεκατομμύρια φορές η μάζα του ήλιου.
Στον γαλαξία Σομπρέρο υπάρχουν περίπου 2000 σφαιρικά σμήνη, συλλογές από εκατοντάδες χιλιάδες άστρων μεγάλης ηλικίας που συγκρατούνται από τη βαρύτητα. Το υπόβαθρο της εικόνας του MIRI κατακλύζεται από γαλαξίες διαφορετικών σχημάτων και χρωμάτων. Τα διαφορετικά χρώματα των γαλαξιών του υποβάθρου μπορούν δώσουν πληροφορίες στους αστρονόμους για τις ιδιότητές τους, συμπεριλαμβανομένης και της απόστασής τους.
Το βίντεο που ακολουθεί δείχνει τον γαλαξία Σομπρέρο όπως τον βλέπουν τα διαστημικά τηλεσκόπια James Webb και Hubble, αποκαλύπτοντας το πόσο διαφορετική είναι η «όρασή» τους:
