- «Δεν είμαστε μυστική οργάνωση, αλλά συμμετέχουμε στις συνεδριάσεις των στοών μας, που είναι ιδιωτικές και ανοικτές μόνο στα μέλη μας»
- «Οι συνωμοσιολογικές θεωρίες που αποδίδουν στον Τεκτονισμό έναν μυστηριακό και κυρίαρχο ρόλο στη διακυβέρνηση του κόσμου, δεν έχουν ποτέ αποδειχθεί και θεωρούνται συνήθως αποκλίνουσες από την πραγματικότητα»
- «Κάθε πολιτική ή θρησκευτική συζήτηση στις τεκτονικές συνεδριάσεις δεν ήταν και δεν είναι επιτρεπτή»
- «Η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος έχει περίπου 5.000 ενεργά μέλη. Παγκοσμίως οι Ελευθεροτέκτονες υπολογίζονται περίπου σε 8 εκατομμύρια»
του Βαγγέλη Τριάντη
Στα άδυτα της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος (ΜΣΤΕ) και ειδικότερα στο πασίγνωστο κτίριο επί της οδού Αχαρνών όπου στεγάζονται επί δεκαετίες οι Έλληνες μασόνοι, βρέθηκαν οι Data Journalists.
Για πρώτη φορά δημοσιεύονται βίντεο και φωτογραφίες από το εσωτερικό της Μεγάλης Στοάς και συγκεκριμένα από τρεις χώρους: Την αίθουσα τελετών, τη βιβλιοθήκη και το Μουσείο της Μεγάλης Στοάς. Δεν είναι η πρώτη φορά που η δημοσιογραφική έρευνα των Data Journalists καταπιάνεται με την ελληνική μασονία. Αστικοί μύθοι, επιφανείς Έλληνες, τελετές, σύμβολα αλλά και φήμες που κυκλοφορούν στην ελληνική κοινωνία, έχουν προσδώσει στη Μασονία ή Τεκτονισμό μυθικές διαστάσεις καλά καλυμμένες υπό το πέπλο φόβου ή μυστηρίου. Οι Data Journalists επιχειρούν μέσω της δημοσιογραφικής έρευνας να δώσουν απαντήσεις σε κοινά ερωτήματα που απασχολούν τον μέσο πολίτη για το τι ακριβώς είναι η μασονία. Στα ερωτήματα αυτά απαντά ο ίδιος ο Μέγας Διδάσκαλος, της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος, Μιχάλης Ματτές.
Το ραντεβού μας για την είσοδο της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος είχε δοθεί για την περασμένη Παρασκευή το μεσημέρι. Η ΜΣΤΕ, η οποία εδρεύει στην οδό Αχαρνών, ιδρύθηκε το 1811. Πρόκειται για την πρώτη Μεγάλη Στοά που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα στο πλαίσιο λειτουργίας του τεκτονισμού. Η πρώτη Τεκτονική Στοα στη χώρα μας βέβαια είχε ιδρυθεί λίγα χρόνια πριν και συγκεκριμένα το 1782 στην τότε Βενετοκρατούμενη Κέρκυρα.
Η είσοδος στη ΜΣΤΕ μοιάζει σαν ένα ταξίδι στον χώρο ή στον χρόνο. Τους τοίχους διακοσμούν φωτογραφίες ή πορτρέτα Ελλήνων που έχουν διατελέσει σε υψηλόβαθμες θέσεις στον ελληνικό Τεκτονισμό ή φωτογραφίες από συναντήσεις και εκδηλώσεις με κορυφαίους Τέκτονες του εξωτερικού. Στο τέλος της εισόδου αντικρίζει κανείς μια μαρμάρινη σκάλα. Η αρχιτεκτονική του κτιρίου σε συνδυασμό με όσα έχουν ακουστεί κατά καιρούς για τον Τεκτονισμό πραγματικά αναδύουν κάτι το μυστηριώδες.
Η βιβλιοθήκη με βιβλία από το 1870
Η πρώτη στάση περιλαμβάνει τη Βιβλιοθήκη της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας. Πρόκειται για μια πραγματικά πλούσια σε τίτλους βιβλιοθήκη η οποία αριθμεί συνολικά περί τους 8.500 τίτλους και γύρω στα 25.000 αντίτυπα. Το περιεχόμενό της έχει να κάνει κυρίως με βιβλία που αφορούν στον τεκτονισμό ή συγγράμματα κορυφαίων τεκτόνων και όχι μόνο. Κάποια από τα βιβλία έχουν πραγματικά ιστορική αξία καθώς χρονολογούνται από το 1870.
Δείτε το βίντεο και τις φωτογραφίες με τη βιβλιοθήκη.
Το Μουσείο
Δίπλα ακριβώς από τη βιβλιοθήκη βρίσκεται το Μουσείο της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος. Εδώ αρχίζουν να αναμετρώνται το παρελθόν με το παρόν. Τεκτονικά μετάλλια, ιδιόχειρες επιστολές, σφύρες, σύμβολα, περιζώματα διακοσμούν το μουσείο της Μεγάλης Στοάς. Κάποια από τα ευρήματα που εκτίθενται είχαν παρουσιάσει και σε παλαιότερη δημοσιογραφική τους έρευνα οι Data Journalists. Μεταξύ των ευρημάτων απεικονίζεται και η στολή Ναΐτη Ιππότη.
Δείτε το βίντεο
Η επιβλητική αίθουσα τελετών
Ακολουθεί η αίθουσα τελετών της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος. Είναι η αίθουσα όπου τα μέλη της συνεδριάζουν και μοιάζει βγαλμένη από άλλη εποχή. Σε κάποια από τα καθίσματα είναι τοποθετημένα ξίφη ιπποτών. Όπως μας εξηγούν τα πάντα στον τεκτονισμό είναι συμβολικά. Η αίθουσα είναι χτισμένη από μάρμαρο. Τα χρώματα και ο φωτισμός παραπέμπουν σε κάτι μυστηριακό. Καθώς προχωράμε τα χρώματα αλλάζουν. Από απαλό γαλάζιο, ο τοίχος μπροστά έχει μια περίεργη απόχρωση του κόκκινου. Στην πάνω γραμμή του τοίχου είναι γραμμένες τρεις λέξεις: «Ελευθερία, Ισότης, Αδελφότης». Πηγαίνοντας προς την έξοδο αντικρίζει κανείς δύο κίονες, ενώ στο πάνω μέρος του τοίχου υπάρχει ένα αέτωμα, το οποίο θυμίζει αυτό της Ακρόπολης.
Δείτε το βίντεο και φωτογραφίες:
Συνέντευξη με τον Μέγα Διδάσκαλο, Μιχάλη Ματτέ
Ο Μιχάλης Ματτές, είναι ο Μέγας Διδάσκαλος της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος. Πρόκειται για το υψηλότερο αξίωμα στον τεκτονισμό που αποδίδεται συνήθως σε κάποιον που έχει την απόλυτη αποδοχή στην Τεκτονική Αδελφότητα. Στον τεκτονισμό, ο τίτλος του Μεγάλου Διδασκάλου, συμβολίζει και εκπροσωπεί την συλλογικότητα, την συνέργεια και την αλληλεγγύη, όπως μας λέει ο κ. Ματτές.
Η συζήτηση ξεκινά από σχεδόν μηδενική βάση. Καθένας άλλωστε και μόνο στο άκουσμα της λέξης «Μασονία» ή «Τεκτονισμός», κάνει διάφορους συνειρμούς. Λίγο οι αστικοί μύθοι, λίγο οι προκαταλήψεις, λίγο το Χόλιγουντ αλλά και η ίδια αρχιτεκτονική του Τεκτονικού Μεγάρου Αθηνών της Μεγάλης Στοάς που μοιάζει σαν «πέρασμα» σε έναν άλλο κόσμο, γεννούν απορίες.
«Τι είναι ο τεκτονισμός κύριε Ματτε»;
«Ο Ελευθεροτεκτονισμός είναι βιωματική μεθοδολογία που καθοδηγεί τα μέλη του με συστηματική εργασία και αέναη οικοδόμηση, να βιώσουν την ενότητα με αρμονία, ένωση και ομόνοια, μέσα από την αναζήτηση της γνώσης -εν μέσω δικαιοσύνης και αγάπης».
Δηλαδή; Ποιος είναι ο στόχος του τεκτονισμού;
«Οι ελεύθεροι Τέκτονες παγκοσμίως εργάζονται αδιαλείπτως υπέρ της ηθικής και πνευματικής ανορθώσεως της ανθρωπότητας, δια της ειρηνικής και βαθμιαίας ανυψώσεως του ατόμου. Ως ύπατο αγαθό θεωρούν την ελευθερία σκέψεως και συνειδήσεως και πρεσβεύουν ότι όλοι οι άνθρωποι γεννώνται ελεύθεροι, έχοντας τα ίδια δικαιώματα ως αδελφοί. Η πεποίθησή τους αυτή είναι ανεξάρτητη από οποιαδήποτε διαφορά υπάρχει μεταξύ τους και αφορά πνευματικά ή υλικά προσόντα, καταγωγή, κοινωνική θέση, εθνικότητα, φυλή, χρώμα, γλώσσα, ή θρησκεία».
Τι διδάσκει ο Τεκτονισμός;
«Ο Τεκτονισμός, διδάσκει με βιωματικό τρόπο και προτρέπει να μεταδοθεί δια του παραδείγματος σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, η σπουδή της αγάπης, σαν το μοναδικό υλικό πλήρωσης της ελεύθερης συνείδησης του ανθρώπου. Προβάλει ότι η παγκόσμια πρόοδος πρέπει να γίνεται μόνο μέσω της εναρμόνισης των κοινών ανθρώπινων συμφερόντων, της εθελούσιας συνεργασίας, της αγάπης, του σεβασμού και της αμοιβαίας ανοχής. Όπως σε μια κοινωνία αδελφών ελευθέρως αλληλέγγυων, η οποία θα εξασφαλίζει στους πάντες την μέγιστη ελευθερία, τη μέγιστη ανάπτυξη και τη μέγιστη δυνατή ευημερία».
Πότε ξεκίνησε ο Τεκτονισμός στην Ελλάδα;
Με βάση την καταγεγραμμένη πλέον ιστορία, η ίδρυση του εν Ελλάδι Ελευθεροτεκτονισμού τοποθετείται σταθερά στο 1811, όταν, με αφορμή τη γέννηση του πρώτου υιού του Ναπολέοντα, o Διονύσιος Ρώμας, μαζί με άλλους σημαντικούς Ελευθεροτέκτονες, ταξίδεψαν στο Παρίσι, όπου κατάφεραν να κερδίσουν την αναγνώριση της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας. Ο Ρώμας, που ήταν εξουσιοδοτημένος να εκπροσωπήσει ενώπιον των Γαλλικών Τεκτονικών Αρχών, τους Έλληνες Αδελφούς του, κατέθεσε αίτηση στη Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας, με την οποία ζητούσε την εγκαθίδρυση μίας Ηνωμένης Ελληνικής Στοάς, με έδρα την Κέρκυρα. Η αίτηση έγινε άμεσα δεκτή και ο εν Ελλάδι Τεκτονισμός απέκτησε μία άνευ προηγουμένου θεσμική υπόσταση, η οποία τον οδήγησε να αναπτυχθεί δυναμικά και να κατοχυρώσει πλέον άλλες διαστάσεις της δράσης του.
Τι είναι η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος;
Η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος (ΜΣΤΕ), ιδρύθηκε το 1811, η οποία αποτέλεσε την πρώτη Μεγάλη Στοά που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα στο πλαίσιο λειτουργίας του τεκτονισμού. Έκτοτε, λειτουργεί αδιαλείπτως ουδέποτε έπαυσε να επαγρυπνεί για την πρόοδο, την εξάπλωση και την άνθηση της Τεκτονικής Αδελφότητας στην χώρα μας.
Η Μεγάλη Στοά είναι ο σημαντικότερος λειτουργικός και διοικητικός Θεσμός, αλλά και η σπουδαιότερη Αρχή στον Ελευθεροτεκτονισμό. Είναι η Αρχή η οποία, εντός της Τεκτονικής Δικαιοδοσίας σε μια χωρική επικράτεια, χορηγεί στις επιμέρους Στοές που την απαρτίζουν, την κανονικότητά τους και την διεθνή τους υπόσταση. Το 1811 δεν σηματοδοτεί μόνον την de facto θεσμική θεμελίωση για τον εν Ελλάδι τεκτονισμό, αλλά και τη δημιουργία της διοικητικής δομής του, με αμιγώς ελληνικά κριτήρια τόσο για τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά όσο και για το εσωτερικό περιεχόμενο των τεκτονικών του αναζητήσεων και στοχεύσεων.
Ας πάμε πιο μετά, για παράδειγμα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πώς εξελίχτηκαν τα πράγματα;
Μετά το τέλος της επώδυνης γερμανικής κατοχής, κατά την οποία είχαν ανασταλεί όλες οι λειτουργίες της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος, στις 3 Μαρτίου 1945 συγκλήθηκε η πρώτη μεταπολεμική συνέλευση του Συμβουλίου της «Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος» και μεθοδεύτηκε η επανέναρξη των εργασιών των Στοών. Ήταν τότε που η Μεγάλη Στοάς της Ελλάδος εγκαταστάθηκε εδώ που είμαστε τώρα, στο διώροφο κτίριο που είχε αγοραστεί στην συμβολή των οδών Αχαρνών 19 και Σουρμελή. Σε αυτή τη θέση ανεγέρθηκε το 1967 από τον Μεγάλο Διδάσκαλο Αλέξανδρο Τζατζόπουλο το Τεκτονικό Μέγαρο Αθηνών, εις εκπλήρωση των στόχων των ιδρυτών του Τεκτονικού Ιδρύματος.
Τι απαντάτε σε όσους λένε ότι η μασονία είναι μυστική οργάνωση δηλαδή;
Είναι σαφές ότι δεν είμαστε μυστική οργάνωση, αλλά συμμετέχουμε στις συνεδριάσεις των στοών μας, που είναι ιδιωτικές και ανοικτές μόνο στα μέλη μας όπως ακριβώς και πολλές άλλες κοινωνικές ομάδες. Οι κανόνες και οι στόχοι του Ελευθεροτεκτονισμού είναι διαθέσιμοι στο κοινό. Είμαστε απλοί άνθρωποι και το μόνο που μας ενδιαφέρει είναι η πνευματική μας εξέλιξη, η υπηρέτηση των υψηλών τεκτονικών μας αξιών, η φιλανθρωπία αλλά και η πρόοδος της κοινωνίας μέσω ιστορικών φιλοσοφικών αναζητήσεων και προβληματισμών. Ο τεκτονισμός είναι τρόπος ζωής. Αποκτάς καινούριους φίλους χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ξεχνάς τον προηγούμενό σου περίγυρο.
Κάποιοι βέβαια επιμένουν ότι εκ του παρασκηνίου κυβερνάτε τον κόσμο;
Όχι, αυτές οι συνωμοσιολογικές θεωρίες που αποδίδουν στον Τεκτονισμό έναν μυστηριακό και κυρίαρχο ρόλο στην διακυβέρνηση του κόσμου, δεν έχουν ποτέ αποδειχθεί και θεωρούνται συνήθως αποκλίνουσες από την πραγματικότητα. Οι ιδέες αυτές έχουν εμφανιστεί σε διάφορες μορφές και με διάφορες παραλλαγές κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Ο Τεκτονισμός είναι μια κοινωνική και πνευματική Αδελφότητα που βασίζεται στην αλληλεγγύη, την ανθρωπιστική ανάπτυξη και την προσωπική βελτίωση των μελών της. Οι Τέκτονες συγκεντρώνονται γύρω από εξαιρετικά υψηλές αξίες όπως η αλήθεια, η δικαιοσύνη, η ελευθερία και η αδελφοσύνη.
Πόσα μέλη έχει η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος;
Η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος έχει περίπου 5.000 ενεργά μέλη και περισσότερα από 7.000 ανενεργά. Παγκοσμίως οι Ελευθεροτέκτονες υπολογίζονται περίπου σε 8 εκατομμύρια.
Υπάρχουν μυστικές τελετές και απόκρυφα μυστήρια στον τεκτονισμό;
Όλες οι τεκτονικές τελετές είναι συμβολικές και αποτελούν το πιο σημαντικό μέρος της τεκτονικής εμπειρίας. Αν και οι λεπτομέρειες των τελετών και των μυστηρίων είναι απόρρητες για όσους δεν είναι μέλη.
Οι τελετές του τεκτονισμού περιλαμβάνουν μύθους, αλληγορίες και τεκτονικά σύμβολα. Αυτά τα μυστήρια και οι τελετουργίες έχουν στόχο να μεταδώσουν μηνύματα, συμβολισμούς και αξίες στα μέλη της τεκτονικής κοινότητας.
Η συμμετοχή στη δραματουργική παρουσίαση των μύθων, των αλληγοριών και των συμβόλων είναι ο μοναδικός τρόπος για την δημιουργία του Τεκτονικού βιώματος. Με τον τρόπο αυτό ο Μαθητής Τέκτων ωριμάζει και εργαζόμενος προάγεται στον βαθμό του Εταίρου. Ως Εταίρος πλέον με την πάροδο του χρόνου, την συνέχιση της εργασίας και την διαμόρφωση του τεκτονικού του βιώματος, κατακτά την δυνατότητα να εγερθεί εις τον βαθμό του Διδασκάλου.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι μυστικές τελετές και τα μυστήρια του τεκτονισμού δεν έχουν ως στόχο την προώθηση της παρανοϊκής απόκτησης εξουσίας ή τη διασφάλιση μυστικών πληροφοριών. Αντίθετα, αποτελούν μέρος μιας παράδοσης και μιας διαδικασίας πνευματικής ανάπτυξης και αυτογνωσίας για τα μέλη του τεκτονικού συνδέσμου.
Ισχύουν αυτά που λένε περί άσκησης πολιτικών πιέσεων;
Κατηγορηματικά σας λέω πως όχι. Κάθε τέκτονας, ως ελεύθερος άνθρωπος, έχει τις πολιτικές πεποιθήσεις του και ασκεί τα πολιτικά του καθήκοντα κατά την απόλυτη κρίση του. Ο Ελευθεροτεκτονισμός όμως ως σώμα δεν θα εκφράσει ποτέ κρίση για πολιτικά θέματα αλλά και δεν προτείνει ποτέ καμία πολιτική ή θρησκευτική θέση ή άποψη. Άλλωστε κάθε πολιτική ή θρησκευτική συζήτηση στις τεκτονικές συνεδριάσεις δεν ήταν και δεν είναι επιτρεπτή.
Υπάρχουν γνωστοί Έλληνες που να είναι τέκτονες;
Ναι, υπάρχουν πολλοί γνωστοί Έλληνες που ήταν ή είναι τέκτονες. Ο τεκτονισμός έχει μακρά ιστορία στην Ελλάδα και έχει επηρεάσει πολλούς ανθρώπους σε διάφορους τομείς της κοινωνίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η τεκτονική τάξη σέβεται την ιδιωτικότητα των μελών της, και έτσι τυχόν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την συνδρομή στον Τεκτονισμό είναι συνήθως εθελοντικά αποκαλούμενες από τα ίδια τα μέλη.
