Οδοιπορικό του BBC στη Σπιναλόγκα. Το μυστηριώδες νησί θα κουβαλά πάντα μια σκοτεινή ιστορία.
Οδοιπορικό στη Σπιναλόγκα πραγματοποίησε το BBC και η Elizabeth Warkentin εξυμνώντας το βραχώδες νησί που υπήρξε στρατιωτικό οχυρό κατά τη διάρκεια της βενετσιάνικης και αργότερα οθωμανικής κυριαρχίας. Σήμερα είναι ευρέως γνωστή ως το νησί των λεπρών, αφού από το 1903 φιλοξένησε εκατοντάδες ασθενείς που έπασχαν από τη νόσο του Χάνσεν, προκειμένου να τους απομονώσουν από τον υγιή πληθυσμό.
Μετά τη διάγνωση της νόσου τα θύματα έχαναν τα περιουσιακά τους στοιχεία, τα δικαιώματά τους ως πολίτες όπως και την ταυτότητά τους. Στη συνέχεια, έπαιρναν το δρόμο για τη Σπιναλόγκα όπου δεν λάμβαναν καμία θεραπεία για τη νόσο τους. Ήταν απλά καταδικασμένοι κάποια στιγμή να πεθάνουν. Γιατρός στον τόπο εξορίας θα πήγαινε μονάχα εάν κάποιος από τους ασθενείς νοσούσε από κάποια άλλη ασθένεια. Παρόλο που θεραπεία για τη λέπρα είχε βρεθεί από τη δεκαετία του 1940, το ελληνικό κράτος δεν διέκοψε τη λειτουργία του λεπροκομείου μέχρι και το 1957, αναφέρει το δημοσίευμα. Η κυβέρνηση μάλιστα άρχισε να ασχολείται πιο σοβαρά με το θέμα της Σπιναλόγκας μόνο μετά την παρέμβαση ενός Βρετανού εμπειρογνώμονα, ο οποίος επισκέφθηκε το νησί και κατήγγειλε την ελλιπή ιατρική περίθαλψη και τις άσχημες συνθήκες διαβίωσης.
Το μυθιστόρημα «Το Νησί» που εκδόθηκε το 2005 και στη συνέχεια έγινε τεράστια τηλεοπτική επιτυχία, ανέδειξε και πάλι το ζήτημα. Η δημοσιογράφος του BBC αποφάσισε να επισκεφθεί τον τόπο για τον οποίο είχε ακούσει τόσα πολλά, συνοδευόμενη από το λαογράφο Maurice Born και έναν από τους συγγραφείς του «Vies et morts d’un Crétois lépreux», το οποίο έγραψε με τον Επαμεινώνδα Ρεμουντάκη που κατάφερε να επιβιώσει από τη λέπρα.
Λίγα ήταν γνωστά για το νησί επί δεκαετίες μετά το κλείσιμο του λεπροκομείου το 1957. Η κυβέρνηση, αγχωμένη για να σβήσει όλα τα ίχνη του νησιού, έκαψε όλα τα στοιχεία. Έτσι, για πολλά χρόνια όσοι άκουγαν γι’ αυτό έκαναν σαν να μην υπήρξε ποτέ. Kάνοντας μια βόλτα στη Σπιναλόγκα θα δει κανείς έναν διατηρημένο οικισμό, με παραδοσιακά σπίτια και στενά καλντερίμια. Κάποτε οι συνθήκες διαβίωσης εκεί ήταν ιδιαίτερα δύσκολες, ενώ σύμφωνα με μαρτυρίες ο ιερέας δεν έβρισκε ανθρώπους για να βοηθήσουν στην ταφή των νεκρών.
Μετά τη δημιουργία της Αδελφότητας των Ασθενών της Σπιναλόγκας, οι συνθήκες βελτιώθηκαν σημαντικά, ενώ τα μέλη της πίεσαν την κυβέρνηση για το δικαίωμα του γάμου και της λειτουργίας επιχειρήσεων. Υπενθυμίζεται πως ένας από τους σημαντικότερους κανόνες της Αδελφότητας ήταν η απαγόρευση του καθρέφτη, καθώς κανείς δεν ήθελε να δει τον εαυτό του. Το 1938 οι κάτοικοι των αποικιών ζήτησαν την άδεια του κράτους προκειμένου να γκρεμίσουν ένα τμήμα του μεσαιωνικού τείχους και να καθαρίσουν το μονοπάτι περιμετρικά από το νησί, με σκοπό να μετακινούνται ευκολότερα αυτοί που είχαν μείνει ανάπηροι από την αρρώστια. Έτσι άρχισαν να διεκδικούν πράγματα που θα διευκόλυναν τις ζωές τους σε αυτή τη μικρή φυλακή που ζούσαν.
Η δημοσιογράφος του βρετανικού πρακτορείου κλείνοντας περιγράφει τη σιωπή που επικρατούσε στο νησί. Μόνο ο θόρυβος από τον άνεμο που διαπερνούσε το χορτάρι και αυτός των μηχανοκίνητων σκαφών που πλησίαζαν το νησί διέκοπτε την απόλυτη ηρεμία. Στην είσοδο του νεκροταφείου, μια μικρή πλάκα προτρέπει τους επισκέπτες να σεβαστούν τις ψυχές των νεκρών που άφησαν στη βραχώδη αυτή πλαγιά την τελευταία τους πνοή.
Πηγή:BBC
