Πού μας οδήγησε η έρευνα:
-
Ο μεγαλύτερος διαγωνισμός τεχνικών συμβούλων στην ιστορία του υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με ποσό-ρεκόρ: 31.000.000 ευρώ συν 15.500.000 ευρώ ως προαίρεση
-
Το υπουργείο επί Καραμανλή «άνοιξε», λόγω Ταμείου Ανάκαμψης, περισσότερα έργα υποδομών απ’ όσα μπορεί να εξυπηρετήσει…
-
Η παραδοχή του πρωθυπουργού ότι ο παραιτηθείς υπουργός και ξανά υποψήφιος με τη ΝΔ έριξε μεγαλύτερο βάρος στις υποδομές, αλλά όχι και στις μεταφορές – Με τις γνωστές συνέπειες
-
Ποιες εταιρείες χρίστηκαν ανάδοχες στον μεγάλο ανοιχτό διαγωνισμό τον Μάρτιο 2022 και για ποιες υπηρεσίες
-
Με ποια κριτήρια θεωρήθηκε αναγκαία η δαπάνη ενός τέτοιου υπέρογκου ποσού;
Του Βασίλη Γαλούπη
Ο πρωθυπουργός αποφάσισε να συμπεριλάβει τελικά στα ψηφοδέλτια της ΝΔ, εν όψει των εκλογών της 21ης Μαϊου, τον Κώστα Αχ. Καραμανλή. Τον άνθρωπο που καθόταν στην «ηλεκτρική» πολιτική καρέκλα το βράδυ του δυστυχήματος των Τεμπών.
Μέχρι και την τελευταία στιγμή παρέμενε αμφίβολη, λόγω αντιδράσεων προς το πρόσωπό του από μερίδα της κοινής γνώμης και όλα κόμματα της αντιπολίτευσης, η συμμετοχή του παραιτηθέντα υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, ο οποίος ανέλαβε την πολιτική ευθύνη για το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023. Ο κ. Μητσοτάκης, όμως, αποφάσισε να τον εντάξει στο ψηφοδέλτιο για τον Νομό Σερρών.
Ο Κώστας Αχ. Καραμανλής διετέλεσε υπουργός από τις 9 Ιουλίου 2019 έως και την 1η Μαρτίου 2023. Στη διάρκεια της θητείας του επικρίθηκε για αποφάσεις διαγωνισμών, όπως αυτός για την μίσθωση πετρελαιοκίνητων λεωφορείων για τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης.
Σήμερα, οι Data Journalists φέρνουν στο φως έναν διαγωνισμό ύψους 46,5 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών. Ο διαγωνισμός αφορά σε πρόσληψη συμβούλων, θέμα με το οποίο έχουμε ασχοληθεί και πρόσφατα
Η συμφωνία – πλαίσιο γνωστοποιήθηκε στις 14 Μαρτίου 2022, με αναθέτουσα αρχή, όπως αναφέρεται, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών (Γενική Γραμματεία Υποδομών, Διεύθυνση Διαγωνισμών Δημόσιων Συμβάσεων).
Πρόκειται για «συμφωνία πλαίσιο παροχής υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου της Διοίκησης σε διαφορετικά στάδια ωρίμανσης και υλοποίησης των έργων του υπουργείου».
Το συμβατικό τίμημα ορίστηκε σε 31.000.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, με δικαίωμα προαίρεσης 15.500.000 ευρώ.
- ΔΕΙΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ (pdf ΕΔΩ )
Το υπουργείο εκπροσώπησε νόμιμα «ο υπουργός κ. Κωνσταντίνος Αχ. Καραμανλής», που αποτελούσε και το ένα από τα δυο συμβαλλόμενα μέρη. Τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη ήταν:
- «ΣΑΛΦΩ και συνεργάτες ΑΕ σύμβουλοι διαχείρισης και τεχνικών έργων». Εδρεύει στην λεωφόρο Βουλιαγμένης κι εκπροσωπήθηκε από τον κ. Ιωάννη Φωτεινό Ιωάννη.
- «Planet AE ανώνυμη εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών», με έδρα στην Λουϊζης Ριανκούρ. Εκπροσωπήθηκε από τον κ. Χρήστο Γιαννακόπουλο.
- Η «Ένωση Οικονομικών Φορέων», που αποτελείται από τις εταιρείες Hill International, NAMA, Concept, Trek, Σαμαράς και Συνεργάτες.
Προηγήθηκε διαγωνισμός για την αναζήτηση της πιο συμφέρουσας προσφοράς. Η διακήρυξη για τη σύναψη της συμφωνίας έγινε με ανοικτή διαδικασία μέσω ΕΣΗΔΗΣ, με χρόνο υλοποίησης τα τέσσερα έτη.
Τα ερωτήματα
Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός τεχνικών συμβούλων είναι ο μεγαλύτερος στην ιστορία του συγκεκριμένου υπουργείου, 31.000.000 ευρώ συν 15.500.000 ευρώ ως προαίρεση, δηλαδή στα 46.500.000 ευρώ.
Σύμφωνα με γνώστες του χώρου, η συμφωνία – μαμούθ προέκυψε εξαιτίας του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ. Λόγω των πολλών έργων θεωρήθηκε ότι έπρεπε να προσληφθούν σύμβουλοι επειδή τα στελέχη του υπουργείου δεν επαρκούσαν.
Δηλαδή, το υπουργείο «ανοίγει» περισσότερα έργα υποδομών απ’ όσα μπορεί να εξυπηρετήσει το υπάρχον εξειδικευμένο υπαλληλικό προσωπικό του.
Για να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα, μιας και το μεγάλο βάρος έχει πέσει στις υποδομές, εκτιμήθηκε ότι πρέπει να δοθούν 46.500.000 ευρώ ένα εξωφρενικό ποσό τόσο για τα δεδομένα της εποχής, όσο και συγκριτικά με τις τρομερές ελλείψεις που εμφάνισε ο άλλος τομέας ευθύνης του συγκεκριμένου υπουργείου, αυτός των Μεταφορών.
Τα έργα υποδομών που είχε ανακοινώσει ο παραιτηθείς υπουργός ήταν μεταξύ άλλων οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού, ο ΒΟΑΚ, το βόρειο τμήμα του Ε65 κ.α.
Αντίθετα, στις μεταφορές ο κ. Καραμανλής δεν είχε δώσει την ανάλογη έμφαση, με τις γνωστές συνέπειες. Κάτι που, άλλωστε, παραδέχθηκε και ο πρωθυπουργός στην πρόσφατη συνέντευξή του στον Alpha:
«Πιστεύω ότι μπορεί να έχετε δίκιο στο ότι σε ένα Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το μεγαλύτερο βάρος να πέφτει σε υποδομές και οι μεταφορές ενδεχομένως να είναι ο «φτωχός συγγενής». Και μία από τις σκέψεις που πρέπει να εξετάσουμε είναι αν πρέπει να ξανά-δημιουργήσουμε ένα αυτόνομο υπουργείο Μεταφορών και να σπάσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στα δύο».
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι σημαντικά. Με ποια κριτήρια και διαπιστωμένες ανάγκες εκτιμήθηκε ότι απαιτείται ένα τέτοιο υπέρογκο ποσό για παροχή συμβουλών;
Γιατί οι υπάλληλοι του συγκεκριμένου υπουργείου, που πληρώνονται από τον Έλληνα φορολογούμενο, δεν επαρκούν ή δεν ενισχύθηκαν οι υπηρεσίες τους με καταρτισμένο προσωπικό ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται, δίχως τέτοιους διαγωνισμούς ιδιωτών τεχνικών συμβούλων;
Αν ο ρόλος του τεχνικού συμβούλου θεωρείται πλέον αναβαθμισμένος και απαραίτητος για να τηρούνται τα χρονοδιαγράμματα στα έργα, τι εμποδίζει το συγκεκριμένο υπουργείο να ενισχύσει το δικό του εξειδικευμένο προσωπικό, το οποίο έτσι κι αλλιώς χρειάζεται «υποβοήθηση» σύμφωνα με την παραδοχή που επαναλαμβάνεται στην σύμβαση;
Μια ενίσχυση ουσίας με τέτοια τεχνογνωσία και στελέχη στο δυναμικό του υπουργείου δεν θα ήταν, τελικά, ο πραγματικός ορισμός για τον εκσυγχρονισμό του κράτους, που ευαγγελίζεται η κυβέρνηση από την έναρξη της θητείας της;
Οι υπηρεσίες
Αντικείμενο των εκτελεστικών συμβάσεων, όπως αναφέρεται στη συμφωνία που παραθέτουμε, αποτελούν υπηρεσίες «για την υποστήριξη της Διοίκησης σε διάφορα στάδια ωρίμανσης και υλοποίησης των έργων που αφορούν το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείο», ως ακολούθως:
– Ομάδα Υπηρεσιών 1:
Προεργασία – Ιεράρχηση και Υποβοήθηση για τον Στρατηγικό Σχεδιασμό Νέων Έργων.
Ανάμεσα στις υπηρεσίες που αναλαμβάνουν οι ανάδοχοι είναι επισκόπηση, εξέταση και αξιολόγηση υφιστάμενων έργων, καταγραφή προόδου σχετικών δράσεων της Διοίκησης, έλεγχος του προϋπολογισμού αναφοράς, κατηγοριοποίηση και ιεράρχηση έργων, εκπόνηση σχετικών εκθέσεων τεχνικού συμβούλου για προετοιμασία «οδικού χάρτη» που θα εξειδικεύει τις δράσεις, τη χρηματοδότηση και τα χρονοδιαγράμματα για την προετοιμασία των διαγωνισμών νέων έργων κ.α.
– Ομάδα Υπηρεσιών 2:
Υποστήριξη στη δημοπράτηση, ανάθεση και παρακολούθηση της εκπόνησης μελετών.
Το αντικείμενο του τεχνικού συμβούλου περιλαμβάνει την υποστήριξη της Διοίκησης για σύνταξη τευχών δημοπράτησης, διενέργεια διαγωνισμών μελετών, αξιολόγηση προσφορών υποψήφιων αναδόχων κ.α.
Ομάδα Υπηρεσιών 3:
Υποστήριξη στην εξασφάλιση και διαχείριση της χρηματοδότησης.
Όπως εκπόνηση Μελετών Σκοπιμότητας, εκπόνηση χρηματοοικονομικών και κοινωνικοοικονομικών Αναλύσεων Κόστους – Οφέλους, υποστήριξη στην τήρηση υποχρεώσεων που απορρέουν από τους όρους του εκάστοτε χρηματοδοτικού φορέα κ.α.
Ομάδα Υπηρεσιών 4:
Υποστήριξη στην δημοπράτηση και ανάθεση Συμβάσεων Δημοσίων Έργων, παραχώρησης, ΣΔΙΤ.
Όπως σύνταξη τευχών δημοπράτησης των συμβάσεων έργων κ.α.
Ομάδα Υπηρεσιών 5:
Υποβοήθηση στην επίβλεψη έργων.
Όπως ότι ο τεχνικός σύμβουλος θα υποβοηθάει τη διευθύνουσα υπηρεσία στην παρακολούθηση και τον έλεγχο της ποιότητας και ποσότητας των εργασιών και γενικά την τήρηση των όρων της σύμβασης από τον ανάδοχο, θα επιλαμβάνεται για την προβλεπόμενη διαδικασία αρχειοθέτηση/τήρησης των σχετικών φακέλου του έργου.
Ομάδα Υπηρεσιών 6:
Υποβολή εκθέσεων παρακολούθησης της εκτέλεσης του προγράμματος στο επίπεδο των Γ.Γ. Υποδομών.
Όπως παρακολούθηση του προγράμματος με σκοπό την ολοκλήρωση των έργων εντός χρονικού ορίου και οικονομικού προγραμματισμού καθώς και με την επιθυμητή ποιότητα, υποβολή έκτακτων ή περιοδικών εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης του προγράμματος έργων, παροχή εξειδικευμένων εμπειρογνωμόνων για συγκεκριμένα ζητήματα, π.χ. νομικοί κλπ.
Οι τρεις ανάδοχοι κλήθηκαν να δώσουν ως εγγύηση για την τήρηση των όρων από 125.000 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.
Μάλιστα, όπως αναφέρεται, υπάρχουν και όροι εμπιστευτικότητας – εχεμύθειας «καθ’ όλη τη διάρκεια της συμφωνίας και των εκτελεστικών συμβάσεων, αλλά και μετά τη λήξη ή τη λύση αυτής και για διάρκεια 5 ετών».