Στοιχεία για τις διαπραγματεύσεις του Έλληνα πρωθυπουργού με το Βρετανικό Μουσείο για τα Γλυπτά του Παρθενώνα φέρνει στο φως η εφημερίδα New York Times, σύμφωνα με την οποία αυτό που ζητούσε η ελληνική πλευρά ήταν ο δανεισμός της ζωφόρου για 20 χρόνια. Και ύστερα, ήλπιζε ότι θα πετύχει… παράταση της συμφωνίας.
Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα, έπειτα από 220 χρόνια, η τύχη των Γλυπτών του Παρθενώνα θα κριθεί σε μυστικές συνομιλίες, τις οποίες έχουν επιβεβαιώσει πλέον και οι δύο πλευρές, ωστόσο η λύση που φαίνεται να προκρίνεται από την ελληνική πλευρά είναι μακριά από τις πάγιες ελληνικές θέσεις. Μια συμφωνία δανεισμού, έστω και αν δεν χρησιμοποιείται ο όρος δάνειο, θα σημαίνει ότι η Αθήνα αποδέχεται ιδιοκτησία των Γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο.
Το ρεπορτάζ, που επικαλείται καλά πληροφορημένες πηγές και από τις δύο πλευρές, αναφέρει ότι οι μυστικές διαπραγματεύσεις γίνονται στο Λονδίνο από τον Νοέμβριο του 2021, μεταξύ του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Τζορτζ Όσμπορν, πρώην υπουργού Οικονομικών της Βρετανίας και νυν προέδρου του Βρετανικού Μουσείου. Οι διαπραγματευτές -σύμφωνα με τους New York Times, σε αρκετές από τις συναντήσεις τον Κυριάκο Μητσοτάκη εκπροσωπεί ο Γιώργος Γεραπετρίτης- γίνονται πίσω από τις πόρτες πολυτελών ξενοδοχείων και στο αρχοντικό του Έλληνα πρέσβη.
«Μακριά από τελική συμφωνία»
Το δημοσίευμα, επισημαίνει ότι παρά παλαιότερες πληροφορίες ότι η συμφωνία είναι πολύ κοντά, επισημαίνει ότι αυτό δεν ισχύει σύμφωνα με τις πηγές του, που έχουν μιλήσει με το καθεστώς της ανωνυμίας.
Ωστόσο, αναφέρει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε από το Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει όλη τη ζωφόρο του Παρθενώνα, για να επανενωθούν με τα σπαράγματά της που βρίσκονται στην Αθήνα για 20 χρόνια. Και σύμφωνα με την πηγή, ο Έλληνας πρωθυπουργός ήλπιζε πως, όταν περνούσαν τα 20 χρόνια, η συμφωνία θα παρατεινόταν επ’ αόριστον.
Σε αντάλλαγμα για τη ζωφόρο, τα ελληνικά μουσεία θα προμήθευαν στο Βρετανικό Μουσείο μια εκ περιτροπής συλλογή ανεκτίμητων αντικειμένων, μερικά από τα οποία δεν είχαν φύγει ποτέ από την Ελλάδα.
Τι προτείνει το Βρετανικό Μουσείο
Η πρόταση αυτή δεν έχει γίνει δεκτή από το Βρετανικό Μουσείο, καθώς σύμφωνα με την πηγή της εφημερίδας ο Τζορτζ Όσμπορν αντιπροτείνει την επιστροφή, με τη μορφή βραχυπρόθεσμου δανείου ενός μικρότερου τμήματος της ζωφόρου, καθώς και γλυπτά θεών και κενταύρων. Το μουσείο θα μπορούσε να δανείσει έως και το ένα τρίτο των γλυπτών του Παρθενώνα, πρόσθεσε η πηγή.
Και μόλις η Ελλάδα θα επέστρεφε αυτά τα αντικείμενα στο Λονδίνο, θα στέλνονταν άλλα, περισσότερα, στην Αθήνα για να τα αντικαταστήσουν, είπε το άτομο. Με την πάροδο του χρόνου, ο αριθμός των αντικειμένων που αποστέλλονταν στην Ελλάδα θα αυξανόταν, για να αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών.
Σύμφωνα με την πηγή, η άποψη του Βρετανικού Μουσείου είναι ότι δεν μπορεί να προσφέρει περισσότερα, ακόμη κι αν ήθελε, γιατί σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία, το μουσείο δεν μπορεί να αφαιρέσει αντικείμενα από τη συλλογή του εκτός εάν «δεν δύναται να τα συντηρήσει», αν και είναι ελεύθερο να δανείζει αντικείμενα σε άλλα ιδρύματα.
Το μουσείο υποστηρίζει ότι ο Λόρδος Έλγιν (το όνομα του οποίου προφέρεται με σκληρό ήχο “g”, όπως στο “Helga”) απέκτησε τα αντικείμενα νόμιμα, αφού οι διαχειριστές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που κυβερνούσε την Αθήνα εκείνη την εποχή, του έδωσαν άδεια. Επιπλέον, αν οποιαδήποτε συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση δεν περιελάμβανε διάταξη ότι τα μάρμαρα πρέπει να επιστρέψουν στο Λονδίνο, θα μπορούσε να αμφισβητηθεί στα δικαστήρια της Βρετανίας. Αλλά, οποιαδήποτε συμφωνία θα γραφόταν με τρόπο που δεν θα απαιτούσε από την Ελλάδα να εγκαταλείψει την αξίωσή της για ιδιοκτησία των αντικειμένων, είπε η πηγή.
Σύμφωνα με τους New York Times, το Βρετανικό Μουσείο αρνήθηκε να σχολιάσει τις διαπραγματεύσεις, αλλά ένας εκπρόσωπος του μουσείου αναγνώρισε μέσω email ότι πραγματοποιούνταν. «Αναζητούμε ενεργά μια νέα συνεργασία με τους φίλους μας στην Ελλάδα και, καθώς μπαίνουμε στη νέα χρονιά, οι εποικοδομητικές συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη», είπε.
Από την ελληνική πλευρά, η πηγή είπε ότι υπάρχει μια άτυπη πρόταση και μια αντιπρόταση στο τραπέζι και οι συνομιλίες έχουν φτάσει σε ένα στάδιο που «δεν έχουμε ξαναδεί», γιατί και οι δύο πλευρές «διαπραγματεύονταν με καλή πίστη».
Ωστόσο, πρόσθεσε, δεν αναμένεται άλλη πρόοδος, παρά μόνο μετά τη διεξαγωγή κοινοβουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα εντός του έτους.
Η εφημερίδα επισημαίνει επίσης τη γνώμη ενός νομικού εμπειρογνώμονα, του Αλεξάντερ Χέρμαν, που είπε ότι μπορεί, όπως και στο παρελθόν, σε ανάλογες προσπάθειες να σταματήσει η διαδικασία, αλλά «ο Μητσοτάκης και ο Όσμπορν είναι πρακτικά σκεπτόμενοι επιχειρηματίες» και «αν υπάρχουν δύο άνθρωποι που μπορούν να καθίσουν σε ένα δωμάτιο και να το πετύχουν, μάλλον θα είναι άνθρωποι σαν αυτούς τους δύο».
