Μπορεί η κυβέρνηση να υποστηρίζει ότι το καλάθι του νοικοκυριού έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης από το καταναλωτικό κοινό, όμως άλλα δείχνει έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) που πραγματοποιήθηκε 8-11 Νοεμβρίου μέσα στο πρώτο δεκαήμερο εφαρμογής του μέτρου.
Σε δείγμα 1.000 καταναλωτών μόλις το 22% συμφωνούν με την άποψη ότι «το καλάθι είναι θετική πρωτοβουλία», ο ένας στους δύο διαφωνεί και ένας στους τέσσερις δεν έχει ακόμα διαμορφώσει άποψη. Πάνω από τους μισούς (56%) αναμένουν να διευρυνθεί η πρωτοβουλία και σε άλλους κλάδους, όπως τα αρτοποιεία και τα κρεοπωλεία, ενώ αντίστοιχο ποσοστό (51%) δηλώνουν ότι απαιτείται πολύς χρόνος για να κάνουν τις αγορές τους – κάτι που ισχύει ήδη για τους λεγόμενους «κυνηγούς προσφορών».
Τα ευρήματα της έρευνας μπορεί να χαρακτηριστούν πρώιμα, αφού η πλειονότητα των ερωτώμενων (61%) δεν είχε αγοράσει ακόμα προϊόντα από το «καλάθι», ενώ η απήχηση του μέτρου είναι ελαφρά υψηλότερη στην Αττική σε σύγκριση με τη Θεσσαλονίκη και την υπόλοιπη Ελλάδα (42% έναντι 38% και 37%). Το 18% των καταναλωτών επισκέφτηκαν διαφορετικό σουπερμάρκετ από το συνηθισμένο για να βρουν κάποιο από τα προϊόντα του καλαθιού, γεγονός που το ΙΕΛΚΑ ερμηνεύει ως δείγμα υγιούς ανταγωνισμού στον κλάδο των σουπερμάρκετ, εκτιμώντας ότι η κινητικότητα των αγοραστών θα ενταθεί. Οσοι επέλεξαν προϊόντα και από το καλάθι είχαν κατά 12% χαμηλότερη μέση εβδομαδιαία δαπάνη από το σύνολο των αγοραστών (81,65 έναντι 93,35 ευρώ). Ωστόσο το ΙΕΛΚΑ αποδίδει την ψαλίδα στο γεγονός ότι «το καλάθι επιλέγεται κυρίως από καταναλωτές με μεγαλύτερη εισοδηματική ανάγκη, οι οποίοι έχουν χαμηλότερες δαπάνες στο σουπερμάρκετ» και υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν προς το παρόν επαρκή στοιχεία που να υποστηρίζουν σχέση αιτίου-αιτιατού ανάμεσα στη μειωμένη εβδομαδιαία δαπάνη και τη χρήση του καλαθιού – τα οποία όμως μπορεί να προκύψουν σε επόμενες μελέτες.
Πάντως μέχρι στιγμής ο πληθωρισμός στα τρόφιμα εξακολουθεί να τρέχει με ταχύτητες σημαντικά υψηλότερες του εθνικού τιμάριθμου (14,8% έναντι 9,1% τον Οκτώβριο), ενώ ιδιαίτερα έντονες είναι οι πληθωριστικές πιέσεις στην πρωτογενή παραγωγή. Ο Δείκτης Τιμών Εκροών Γεωργίας-Κτηνοτροφίας τον Σεπτέμβριο αυξήθηκε κατά 11%, ενώ με διπλάσια ταχύτητα κατά 23,7% αυξήθηκε ο Δείκτης Τιμών Εισροών. Οι υψηλότερες αυξήσεις στα αναλώσιμα μέσα σημειώθηκαν στα λιπάσματα (60,5%), την ενέργεια – λιπαντικά (31,9%) και τις ζωοτροφές (27%), ενώ διψήφιες αυξήσεις σημειώνονται και στα κόστη των μηχανημάτων εξοπλισμού. Οι τιμές παραγωγού (δείκτης τιμών εκροών) αυξήθηκαν μεν κατά 9,5% στη φυτική παραγωγή και κατά 20,6% στη ζωική παραγωγή, χωρίς να καλύπτουν τον ρυθμό αύξησης του κόστους.
