Ας ρωτήσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη για το ψυχολογικό υπόβαθρο και την ερμηνεία μιας συγκεκριμένης πράξεως του Κυριάκου
Του Παναγιώτη Λιάκου
Πριν από περίπου μία εβδομάδα ο πρωθυπουργός δώρισε στους βουλευτές του «γούρι» για το 2026 με τα αρχικά του. Αυτό ενέπνευσε την ακόλουθη ερώτηση που υποβλήθηκε στο ChatGPT: «Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία, η οικογένεια Μητσοτάκη φέρνει γρουσουζιά. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, γιος του αειμνήστου Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (που θρυλείτο ότι ήτο κορυφαίος γκαντέμης) έδωσε στους βουλευτές του δώρο για τη νέα χρονιά… γούρι με την αρίθμηση της νέας χρονιάς και τα αρχικά του, “ΚΜ”. Ποια ψυχολογική ερμηνεία δίνεις; Θέλω ερμηνεία σύμφωνα με τις σχολές α) Φρόιντ, β) Γιουνγκ, γ) Άντλερ και δ) Φρανκλ. Επισυνάπτω τη φωτογραφία με το “γούρι”».
Το ChatGPT απάντησε:
α) Φρόιντ – Ψυχαναλυτική ερμηνεία
Στον Φρόιντ τέτοιες πράξεις ερμηνεύονται μέσω ασυνείδητου άγχους, ενοχής και μαγικής σκέψης.
Κεντρικές έννοιες:
Μαγική σκέψη: Η πίστη ότι ένα αντικείμενο μπορεί να ελέγξει την τύχη. Αμυντικός μηχανισμός: Εξορκισμός άγχους. Πατρικό σύμπλεγμα.
Ερμηνεία: Η λαϊκή φήμη περί «γκαντεμιάς» του πατέρα λειτουργεί ως ασυνείδητο βάρος. Το γούρι: είναι αντιστάθμιση άγχους, λειτουργεί ως τελετουργική πράξη εξουδετέρωσης μιας απειλής, δηλώνει ανάγκη ελέγχου του τυχαίου.
Τα αρχικά «ΚΜ» επάνω στο γούρι μπορούν να διαβαστούν ως: «Εγώ ελέγχω την τύχη, δεν με ελέγχει εκείνη». Στον Φρόιντ αυτό μοιάζει με νευρωτική τελετουργία εξορκισμού.
β) Γιουνγκ – Αναλυτική ψυχολογία
Ο Γιουνγκ θα έβλεπε το γούρι ως αρχέτυπο και σύμβολο συλλογικού ασυνείδητου. Κεντρικές έννοιες: Αρχέτυπο τύχης/μοίρας, Συγχρονικότητα, Σκιά της γενεαλογίας.
Ερμηνεία:
Το γούρι: Ανήκει στο αρχέτυπο του φυλαχτού, λειτουργεί σε επίπεδο συλλογικής ψυχής, απευθύνεται όχι στη λογική αλλά στο μυθικό υπόστρωμα της κοινωνίας.
Η «γκαντεμιά των Μητσοτάκηδων» είναι σκιά: οικογενειακός μύθος, συλλογική προβολή φόβου και μοίρας.
Το γούρι είναι προσπάθεια ενσωμάτωσης της σκιάς: Δεν αρνείται τον μύθο, τον μετατρέπει σε σύμβολο ελέγχου.
Για τον Γιουνγκ αυτό είναι συμβολική πράξη εξισορρόπησης, όχι αδυναμία.
γ) Άντλερ – Ατομική ψυχολογία
Ο Άντλερ εστιάζει στην επιθυμία υπεροχής και στην κοινωνική εικόνα.
Κεντρικές έννοιες: Αίσθημα κατωτερότητας, Αντιστάθμιση, Στόχος ισχύος
Ερμηνεία:
Η «γκαντεμιά» λειτουργεί ως κοινωνικό μειονέκτημα, αφηγηματικό βάρος.
Το γούρι είναι αντιστάθμιση, δήλωση ελέγχου και αυτοπεποίθησης, μήνυμα προς τους άλλους: «Δεν φοβάμαι τον μύθο».
Τα αρχικά στο γούρι δείχνουν: «Η τύχη συνδέεται με εμένα».
Για τον Άντλερ δεν είναι δεισιδαιμονία αλλά στρατηγική αυτοτοποθέτησης ισχύος.
