Ένα από τα παλαιότερα και πιο θανατηφόρα βακτήρια της ανθρώπινης ιστορίας, ο τυφοειδής πυρετός, εμφανίζει ανησυχητική αντοχή στα αντιβιοτικά, σύμφωνα με νέα διεθνή έρευνα. Παρότι στις ανεπτυγμένες χώρες η ασθένεια θεωρείται σχετικά περιορισμένη, το βακτήριο Salmonella enterica serovar Typhi (S. Typhi) συνεχίζει να εξελίσσεται, να εξαπλώνεται και πλέον να αντιστέκεται σε βασικές θεραπείες.
Ταχέως αυξανόμενη αντοχή – Κυριαρχούν τα XDR στελέχη
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Microbe, ανέλυσε 3.489 γονιδιώματα στελεχών S. Typhi που εντοπίστηκαν την περίοδο 2014–2019 σε Νεπάλ, Μπαγκλαντές, Πακιστάν και Ινδία. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν σημαντική αύξηση των εκτεταμένα ανθεκτικών στελεχών, γνωστών ως XDR Typhi.
Τα στελέχη αυτά δεν επηρεάζονται από βασικά αντιβιοτικά όπως:
αμπικιλλίνη
χλωραμφαινικόλη
τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη
Παρουσιάζουν όμως αντοχή και σε νεότερες και ισχυρότερες θεραπείες, όπως:
φθοριοκινολόνες
κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς
Παγκόσμια εξάπλωση
Αν και η πλειονότητα των περιστατικών εντοπίζεται στη Νότια Ασία, έχουν καταγραφεί σχεδόν 200 διεθνείς μεταδόσεις από το 1990, με ανθεκτικά στελέχη να εμφανίζονται:
στην Ανατολική και Νότια Αφρική
στη Νοτιοανατολική Ασία
στο Ηνωμένο Βασίλειο
στις ΗΠΑ
στον Καναδά
Ο ειδικός λοιμωξιολόγος του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, Jason Andrews, χαρακτήρισε την ταχύτητα εξάπλωσης «σοβαρή αιτία ανησυχίας» και τόνισε την ανάγκη για άμεση ενίσχυση των μέτρων πρόληψης.
Μόνο ένα αποτελεσματικό αντιβιοτικό απομένει – Και κινδυνεύει
Σήμερα, η αζιθρομυκίνη είναι η μοναδική από του στόματος θεραπεία που παραμένει αποτελεσματική. Ωστόσο, η μελέτη εντοπίζει μεταλλάξεις που προσφέρουν αντοχή και σε αυτήν, κάτι που εάν εμφανιστεί στα XDR στελέχη θα αφήσει την ιατρική κοινότητα με ελάχιστες ή καθόλου διαθέσιμες επιλογές.
Χωρίς θεραπεία, ο τυφοειδής πυρετός μπορεί να σκοτώσει έως και 20% των ασθενών. Μόνο το 2024 καταγράφηκαν πάνω από 13 εκατομμύρια περιστατικά.
Ο χρόνος πιέζει
Οι ειδικοί προειδοποιούν πως εάν δεν υπάρξει παγκόσμια πρόσβαση στα συζευγμένα εμβόλια τυφοειδούς, ο πλανήτης ίσως βρεθεί μπροστά σε μια νέα υγειονομική κρίση.
Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί ήδη μία από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως, προκαλώντας περισσότερους θανάτους από το HIV και την ελονοσία. Τα εμβόλια παραμένουν το πιο αποτελεσματικό όπλο, ωστόσο απαιτείται άμεση δράση για να αποτραπεί μια επικίνδυνη κλιμάκωση.
Οι επιστήμονες καλούν τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα τώρα, προτού το ανθεκτικό βακτήριο γίνει πρακτικά μη αντιμετωπίσιμο.
