Του Μανώλη Κοττάκη
H εφημερίδα «Το Βήμα» και ο συνάδελφος Αντώνης Καρακούσης, ο οποίος ήταν συμφοιτητής με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη Νομική Αθηνών του 1974, επανέφεραν στην κυριακάτική τους έκδοση ένα θέμα ήδη εγγεγραμμένο στη δημόσια ατζέντα: Πώς θα χειριστεί ο Κωνσταντίνος Τασούλας το ζήτημα τυχόν διερευνητικών εντολών σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας στις προσεχείς εκλογές, οψέποτε διεξαχθούν;
Πρόκειται για θέμα που ήδη έχει θίξει η εφημερίδα μας από τις αρχές Σεπτεμβρίου (12/9) σε σημείωμα υπό τον τίτλο «Εκλογές σε συνθήκες εθνικής κρίσεως με τον Πρόεδρο ρυθμιστή» με αφορμή δημόσιες δηλώσεις του κυρίου Τασούλα και όχι κάποια εμπιστευτική συζήτησή του με δημοσιογράφο.
Διάφοροι ιστότοποι έμπειρων συναδέλφων ανέγνωσαν τις νεότερες διαρροές της Προεδρίας υπέρ της εθνικής συναίνεσης ως απόδειξη ότι ο Πρόεδρος λειτουργεί ως «κομματάρχης» και το Προεδρικό Μέγαρο ως «Μαξίμου νούμερο 2».
Την ίδια εντύπωση είχαμε αποκομίσει αρχικά κι εμείς τον περασμένο Σεπτέμβριο, αλλά προσεκτικότερη ανάγνωση του προχθεσινού δημοσιεύματος και των δημόσιων δηλώσεων του Προέδρου κατατείνει προς το εντελώς αντίθετο συμπέρασμα: Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σχεδόν προεξοφλεί ότι η Ν.Δ. δεν θα έχει αυτοδυναμία, τουλάχιστον στις πρώτες κάλπες, και προβληματίζεται για το πώς θα συμπεριφερθούν οι αρχηγοί που θα λάβουν τις διερευνητικές εντολές κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 37 του Συντάγματος, παραμονές της ελληνικής προεδρίας στην Ε.Ε.
Ενισχυτικό της ερμηνείας αυτής είναι το γεγονός ότι ο Πρόεδρος στην επικοινωνία του με τον σύμβουλο έκδοσης του «Βήματος» έκανε αναφορά στην απουσία συναινέσεως για την πλήρωση των θέσεων προέδρων τριών ανεξάρτητων Αρχών των οποίων η θητεία έχει λήξει προ πολλού: του Συνηγόρου του Πολίτη, του προέδρου της Αρχής Απορρήτου Επικοινωνιών και του προέδρου της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Θέσεις που κατείχαν οι Ανδρέας Ποττάκης, Χρήστος Ράμμος και Κωνσταντίνος Μενουδάκος.
Η αντιπολίτευση δεν συναινεί στις κυβερνητικές προτάσεις. Και για να συναινέσει, απ’ ό,τι φαίνεται, πρέπει να υπάρξει συμφωνία-πακέτο με τη Ν.Δ.: Να ψηφιστεί δηλαδή για τουλάχιστον μία ανεξάρτητη Αρχή υποψήφιος υποδειχθείς από την αντιπολίτευση, μείζονα ή ελάσσονα.
Το γιατί δεν έχει συμβεί ακόμη αυτό είναι σαφές: Γιατί λείπει η δημοκρατική αρχή. Το αποτέλεσμα των εκλογών που θα την υποχρεώσει. Η κυβέρνηση απαιτεί όλες τις θέσεις των προέδρων ανεξάρτητων Αρχών με βάση το αποτέλεσμα των προηγούμενων εκλογών: το 41%. Εάν νεότερο εκλογικό αποτέλεσμα την «προσγειώσει» στο 25%, συν πλην, βεβαίως και θα αλλάξει η συμπεριφορά της.
Τώρα, οχυρωμένη πίσω από το «παλαιό» αποτέλεσμα, αρνείται να προσομοιώσει στις δημοσκοπήσεις την κατανομή των θέσεων προέδρων ανεξάρτητων Αρχών. Τυχόν τέτοια απόφασή της θα είχε δύο ολέθριες συνέπειες: πρώτον, η Ν.Δ. θα εξέπεμπε μήνυμα αδυναμίας και υποχωρητικότητας, δεύτερον, θα εξέπεμπε πρόωρο μήνυμα συγκυβέρνησης με το ΠΑΣΟΚ.
Θα πήγαινε «περίπατο», δηλαδή, η στρατηγική της αυτοδυναμίας που με ένταση σχεδιάζει να προβάλλει από τις πρώτες εκλογές.
Αυτό όμως δεν είναι πρόβλημα του κυρίου Τασούλα, αλλά του κυρίου Μητσοτάκη. Ο Πρόεδρος έχει αποστολή να τηρεί το γράμμα και το πνεύμα του Συντάγματος υπέρ του πολιτεύματος , της προστασίας των θεσμών και του κράτους δικαίου.
Στην ουσία λοιπόν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με όπλο τις ανεξάρτητες Αρχές, κάνει μια πρόωρη προβολή στο εγγύς μέλλον: Προσπαθεί από τώρα να θέσει προ των ευθυνών τους όλες τις πολιτικές δυνάμεις για το πώς θα συμπεριφερθούν, συναινετικά ή με αρνητισμό, στην εξαιρετικώς πιθανή περίπτωση μη αυτοδυναμίας του πρώτου κόμματος στις προσεχείς εκλογές.
Κάνω ένα άλμα λογικής για να ισχυριστώ το εξής: Προφανώς η παραίνεση του Προέδρου για συναίνεση απευθύνεται στην αντιπολίτευση. Εμμέσως όμως απευθύνεται κυρίως στη συμπολίτευση.
Πόσο υπεύθυνος θα είναι ένας πρωθυπουργός το κόμμα του οποίου θα έχει τυχόν πέσει 15-16 μονάδες από την προηγούμενη αναμέτρηση και θα αξιώνει από τον Πρόεδρο να δώσει σε εκείνον προσωπικά διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης;
Πόσο υπεύθυνος θα είναι ένας πρωθυπουργός που, μολονότι έχει τυχόν αποδοκιμασθεί από τη λαϊκή ετυμηγορία, θα στυλώνει τα πόδια και θα αξιώνει δεύτερες εκλογές για να εκβιάσει το αποτέλεσμα;
Η δημοκρατία δεν είναι ένα πολίτευμα σχεδιασμένο για τον εγωισμό. Η δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα σχεδιασμένο για την πειθώ!
Εν συμπεράσματι: Αν και θα μπορούσε να ερμηνευτεί και έτσι, ότι ο Πρόεδρος προπαγανδίζει μέσω του «Βήματος» τα μειονεκτήματα της αστάθειας, στην πραγματικότητα κάνει το ακριβώς αντίθετο: Προειδοποιεί εγκαίρως για τις συνέπειες της απουσίας συνεννόησης επί νέου υπαρκτού πολιτικού τοπίου.
Το παράδειγμα που φέρεται ότι χρησιμοποίησε για τη «γενική συνέλευση πολυκατοικίας» είναι άριστο. Δεν πρέπει να διολισθήσει ο δημόσιος βίος σε τέτοια φαινόμενα. Δεν πρέπει να καταλήξει σε «διαχειριστή».
Τη βασική ευθύνη για τυχόν τέτοια «εκτροπή» από τα κεκτημένα όμως θα την έχει ο πρωθυπουργός που από μέρος της λύσης έχει καταλήξει σήμερα να είναι μέρος του προβλήματος. Κάποιος που αρνείται τον καθιερωμένο άτυπο συνταγματικό θεσμό της σύσκεψης πολιτικών αρχηγών, φεύγει από το Κοινοβούλιο όταν ανεβαίνουν στο βήμα πολιτικοί αρχηγοί που δεν είναι της αρεσκείας του, παρεμποδίζει τη Δικαιοσύνη και αρνείται τις προανακριτικές, δεν μπορεί να είναι ο διαπρύσιος κήρυξ της συναίνεσης.
Η δημοκρατία μας, για να είναι ποιοτική, πρέπει να είναι αποτελεσματική.
Διαφορετικά θα αμφισβητηθεί, το προσάναμμα ήδη υπάρχει σε όλη τη Δύση όπως έδειξε η δημοσκόπηση της γαλλικής Ipsos.
Και αυτό κανείς δεν το θέλει.
Πάντως σίγουρα όχι ο Πρόεδρος που δίπλα στον Αβέρωφ μεγάλωσε δίπλα στις «γέφυρες» και τις συμφιλιώσεις, παρά στις ρήξεις και στους θριάμβους.
