Πρόκειται για αρχαία φυσική διεργασία και όχι πρόσφατο αποτέλεσμα διασταυρώσεων.
Οι κατοικίδιοι σκύλοι άρχισαν να εξελίσσονται σε διαφορετικά μεγέθη και χαρακτηριστικά χιλιάδες χρόνια πριν και όχι μέσω μαζικών διασταυρώσεων κατά τη βικτωριανή περίοδο όπως πιστευόταν μέχρι σήμερα σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ στη Βρετανία ανέλυσαν εκατοντάδες αρχαιολογικά δείγματα σκύλων που καλύπτουν τα τελευταία 50,000 χρόνια. Κατάφεραν να εντοπίσουν πότε οι σκύλοι άρχισαν να διαφοροποιούνται μέσω φυσικών εξελικτικών διεργασιών οριοθετώντας αυτή την περίοδο πριν από περίπου 11,000 χρόνια.
Τα ευρήματα αμφισβητούν τις «μακροχρόνιες υποθέσεις» ότι τα σκυλιά διαφέρουν εξωτερικά μόνο εξαιτίας της επιλεκτικής αναπαραγωγής κατά τη βικτωριανή εποχή. Οι ερευνητές δεν αρνούνται ότι οι Βικτωριανοί ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνοι για αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως «ράτσες». Ωστόσο η μελέτη τους αποδεικνύει ότι η σωματική ποικιλότητα στα σκυλιά έχει ρίζες πολύ παλαιότερες.
«Αυτά τα αποτελέσματα τονίζουν το βαθύ ιστορικό της σχέσης μας με τους σκύλους. Η ποικιλότητα στα σκυλιά δεν είναι απλώς προϊόν των βικτωριανών εκτροφέων, αλλά κληρονομιά χιλιάδων χρόνων συν-εξέλιξης με τις ανθρώπινες κοινωνίες» δήλωσε η Δρ. Κάρλι Αμίν από το τμήμα αρχαιολογίας και ιστορίας του Έξετερ.
Τα ευρήματα
Οι ερευνητές ανέλυσαν 643 σύγχρονα και αρχαία κρανία από την οικογένεια των κυνίδων συμπεριλαμβανομένων αναγνωρισμένων ρατσών, αδέσποτων σκύλων και λύκων που καλύπτουν τα τελευταία 50,000 χρόνια. Δημιούργησαν επίσης 3D μοντέλα των κρανίων για λεπτομερέστερη μελέτη του μεγέθους και του σχήματός τους.
Τα αποτελέσματα έδειξαν μεγάλο εύρος σχημάτων και μεγεθών κρανίων στους κατοικίδιους σκύλους πριν από 11,000 χρόνια, λίγο μετά τον διαχωρισμό τους από τους λύκους. «Εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν οι ακραίες μορφές κρανίου που βλέπουμε σήμερα σε ράτσες όπως τα παγκ ή τα μπουλ τεριέ. Αλλά τα μεσολιθικά και νεολιθικά σκυλιά εμφάνιζαν ήδη περίπου τη μισή κρανιακή ποικιλία που βλέπουμε στα σύγχρονα σκυλιά. Αυτό σημαίνει ότι τα πρώιμα σκυλιά διέφεραν σημαντικά στο μέγεθος και στις αναλογίες του κρανίου τους» δήλωσε στη Daily Mail η Δρ. Αλοβέν Εβίν του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) στη Γαλλία.
Το αρχαιότερο δείγμα που αναγνωρίστηκε ως οικόσιτος σκύλος προέρχεται από τη μεσολιθική τοποθεσία Βερέτυε στη Ρωσία και χρονολογείται περίπου 11,000 χρόνια πριν. Η ομάδα εντόπισε επίσης πρώιμους σκύλους στην Αμερική πριν από 8,500 χρόνια και στην Ασία πριν από 7,500 χρόνια με «οικόσιτα σχήματα κρανίου» αναλογικά πιο κοντά και πλατιά σε σχέση με εκείνα των λύκων από τους οποίους προέρχονται σύμφωνα με όλες τις σχετικές μελέτες που έχουν γίνει οι σκύλοι.
Μετά από αυτό, προέκυψε ακόμη μεγαλύτερη ποικιλία, πιθανότατα λόγω των διαφορετικών ρόλων των σκύλων στις πρώιμες ανθρώπινες κοινωνίες από το κυνήγι και τη βοσκή έως τη συντροφιά. Συνολικά, τα σκυλιά έχουν «υποστεί αξιοσημείωτη σωματική διαφοροποίηση. Οι σύγχρονες ράτσες σήμερα κυμαίνονται από τσιουάουα μέχρι μαστίφ και από πλακέ μουσούδες, όπως τα παγκ, έως μακρόστενες όπως τα γκρέιχαουντ μορφές πολύ πιο ακραίες από οτιδήποτε υπάρχει στο αρχαιολογικό αρχείο τα τελευταία 11.000 χρόνια» αναφέρει η Δρ Εβίν.
Η εμπορική εκμετάλλευση
Ο καθηγητής επιδημιολογίας ζώων Δρ. Νταν Ο’Νιλ από το Royal Veterinary College, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, συμφώνησε ότι η γενική σωματική ποικιλία στα σκυλιά υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ωστόσο τονίζει ότι η επιλεκτική αναπαραγωγή ακραίων και ανθυγιεινών σωματικών χαρακτηριστικών είναι πολύ πιο πρόσφατο φαινόμενο, που ξεκίνησε προς τα τέλη του 1800.
Από τη βικτωριανή εποχή και μετά, τα σκυλιά εκτρέφονται επιλεκτικά ώστε να ενισχυθούν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, για να ξεχωρίζουν οι ράτσες και να στηριχθεί η αγορά πώλησης σκύλων. Από τότε, αυτά τα χαρακτηριστικά — όπως τα μακριά σώματα στα ντάσχουντ και οι πλακέ μουσούδες στα παγκ — συνεχίζουν να γίνονται ακόμη πιο ακραία.
Οι πλακέ μουσούδες και τα υπερβολικά στενά ρουθούνια περιορίζουν τη ροή του αέρα, προκαλώντας δυσκολία στην αναπνοή, ειδικά στο τρέξιμο ή την άσκηση. Εν τω μεταξύ τα σκυλιά με «σώματα σαν λουκάνικο» υποφέρουν από σοβαρά προβλήματα στη σπονδυλική στήλη λόγω του μακριού κορμού και των κοντών, στραβωμένων ποδιών, φτάνοντας συχνά στο σημείο να μην μπορούν να περπατήσουν.
«Αυτό που πραγματικά συνέβη στη βικτωριανή Αγγλία ήταν η επινόηση του concept της ράτσας, καθώς και η επίσημη γραπτή περιγραφή του πώς “πρέπει” να μοιάζει μια ράτσα. Αυτό έγινε για να υπάρχει ένα πρότυπο σύγκρισης στους διαγωνισμούς σκύλων. Αυτό είναι το πρόσφατο φαινόμενο, που βασίστηκε σε χιλιάδες χρόνια ποικιλίας για να δημιουργήσει τις νέες ράτσες που εμφανίστηκαν προς τα τέλη του 1800» εξηγεί ο Δρ. Ο’Νιλ.
Η Δρ. Εβίν σημείωσε ότι η μελέτη επικεντρώθηκε αποκλειστικά στη μορφολογία του κρανίου, όχι σε χρώμα τριχώματος, μέγεθος σώματος ή άλλα χαρακτηριστικά. «Αλλά μπορούμε με σιγουριά να εντοπίσουμε πότε τα κρανιακά χαρακτηριστικά αποκλίνουν από το μοτίβο του λύκου και σχηματίζουν αυτό που αποκαλούμε “οικόσιτο” σχήμα», πρόσθεσε.
