Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα γεωπολιτικό και οικονομικό σταυροδρόμι. Με σχεδόν δύο μνημονιακές δεκαετίες στην πλάτη, απώλεια του 25% του πραγματικού ΑΕΠ και ένα οξύ δημογραφικό πρόβλημα, η αξιοποίηση των εθνικών μας πόρων, όπως οι υδρογονάνθρακες, δεν αποτελεί απλώς μια αναπτυξιακή επιλογή, αλλά μια κρίσιμη εθνική ανάγκη. Η παρουσία κολοσσών όπως η Exxon Mobil για την ερευνητική γεώτρηση στο υπεράκτιο «Οικόπεδο 2» στο Ιόνιο, 30 χιλιόμετρα δυτικά της Κέρκυρας, αποτελεί αναγνώριση ύπαρξης κοιτασμάτων. Τα θαλάσσια βάθη στην περιοχή κυμαίνονται από περίπου 500 έως 1.500 μέτρα. Η περιοχή φτάνει μέχρι το θαλάσσιο όριο με την ΑΟΖ της Ιταλία.
(Η Exxon Mobil θα πραγματοποιήσει γεώτρηση στο υπεράκτιο «Οικόπεδο 2» (Block 2) στο βορειοδυτικό τμήμα του Ιόνιο Πέλαγος)
Ωστόσο, η σοβαρότητα και η αποφασιστικότητα που απαιτούν τέτοιες επενδύσεις, με ορίζοντα την πρώτη γεώτρηση στα τέλη του 2026 ή αρχές του 2027, σκοντάφτουν στην ακανθώδη πολιτική ασυνέπεια ίσως και ανικανότητα της κυβέρνησης της Δεξιάς. Η προσπάθεια της κυβέρνησης Μητσοτάκη « να τα έχει καλά με όλους» – με την ανάπτυξη μέσω των εξορύξεων και ταυτόχρονα με το περιβαλλοντικό lobby των παγκοσμιοποιητών της ΕΕ και τους εγχώριους περιβαλλοντιστές – δημιουργεί ένα ρυθμιστικό χάος που, στο τέλος, κινδυνεύει να απογοητεύσει τους επενδυτές και να ακυρώσει στην πράξη τα γνήσια ελληνικά οικονομικά συμφέροντα.
Η Πολιτική Ανικανότητα και η Σύγκρουση Χρήσεων
(Τι δείχνει η εικόνα
- Η πρώτη εικόνα απεικονίζει την ευρύτερη ζώνη του νέου Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ιονίου — καλύπτει μεγάλο τμήμα δυτικά και κεντρικά του Ιονίου πελάγους. OurOcean2024+1
- Η δεύτερη/τρίτη εικόνα δείχνουν τον Κυπαρισσιακό Κόλπο και την παραθαλάσσια ζώνη όπου βρίσκεται το μπλοκ 10 της εξέτασης υδρογονανθράκων. helpe-kyparissiakos.gr+1
- Ο χάρτης δείχνει ότι η περιοχή του μπλοκ 10 είναι εντός της θαλάσσιας περιοχής του Κόλπου και πολύ πιθανόν γειτνιάζει ή περνά μέσα στην προτεινόμενη ζώνη του θαλάσσιου πάρκου — δηλαδή υπάρχει ορατή πιθανότητα σύγκρουσης (overlap) περιοχής έρευνας με προστατευόμενη ζώνη.)
Η ουσία του προβλήματος είναι η βούληση (πολιτική και επιστημονική) για χωροταξική και ρυθμιστική ισορροπία. Δεν είναι θεωρητικό, αλλά απολύτως πραγματικό, όπως αποδεικνύεται από τα ίδια τα στοιχεία που αφορούν τις αδειοδοτημένες περιοχές και τα υπό διαμόρφωση προστατευόμενα καθεστώτα:
- Η «Βόμβα» του Κυπαρισσιακού Κόλπου (Block 10):
Το Block 10 βρίσκεται εντός του Κυπαρισσιακού Κόλπου , μιας περιοχής με υψηλή βιοποικιλότητα, γνωστή για τις φωλιές της χελώνας Caretta caretta. Η περιβαλλοντική έκθεση που αφορά το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο του Ιονίου (ΕΘΠΙ) για το Block 10 αναγνωρίζει ρητά ότι τμήμα της παραχώρησης εμπίπτει εντός των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000. Η σύγκρουση είναι ορατή και επιβεβαιωμένη: παραχωρούμε για εξόρυξη εντός μιας περιοχής που ταυτόχρονα δεσμευόμαστε να προστατεύσουμε. Υπάρχει λογικός άνθρωπος που να αποδέχεται αυτήν την αντινομία;
( Εντός του Θαλάσσιου Πάρκου του οικόπεδο-BLOCK 10)
- Είναι το «Πάρκο» του Ιονίου μια Επικοινωνιακή Φούσκα;
Το προτεινόμενο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ιονίου επικαλύπτει τον «Κρίσιμο Οικότοπο Κητωδών Νοτιοδυτικής Κρήτης και Ελληνικής Τάφρου». Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το Ιόνιο αναγνωρίζει ξεκάθαρα ότι οι δραστηριότητες εξόρυξης υδρογονανθράκων (γεωτεχνικές έρευνες, ρύπανση) αποτελούν «Υψηλής έντασης και μακροχρόνια μόνιμη απειλή» για όλα τα υπό προστασία κητώδη (φυσητήρες, ζιφιούς, δελφίνια). Ωστόσο, η ίδια η μελέτη δεν προβλέπει ρυθμιστικές ή απαγορευτικές κινήσεις για τη διαχείριση αυτών των υπαρκτών κινδύνων. Αυτό γεννά το εύλογο ερώτημα: η θέσπιση του Πάρκου θα λειτουργήσει απλώς επικοινωνιακά ή ως τουριστική attraction αντί για ουσιαστική προστασία;
Χάρτης του συνόλου της ελληνικής τάφρου σύμφωνα με το Marine Mammals protected areas task force. © Marinemammalhabitat
(ΠΟΙΑ Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΧΑΡΤΗ; ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΟΡΙΟΘΕΤΕΙ ΤΟ ΠΑΡΚΟ: Οριοθέτηση του Πάρκου Το άρθρο 1.2.1 /ΣΜΠΕ Ιονίου Ορίζει την Ελληνική Τάφρο ως “πυρήνα υψηλής βιοποικιλότητας” (σελ. 27) Ορίζει την Ελληνική Τάφρο ως “οικολογικά ή βιολογικά σημαντική περιοχή” (σελ. 35) Ορίζει τον “Κρίσιμο Οικότοπο Κητωδών Νοτιοδυτικής Κρήτης και Ελληνικής Τάφρου (σελ. 35). Ορίζει ότι η “υψηλή περιβαλλοντική αξία της περιοχής αναδεικνύεται, μεταξύ άλλων, από το γεγονός ότι περιλαμβάνει” (…) Σημαντικά θαλάσσια ενδιαιτήματα χαρισματικής θαλάσσιας μεγαπανίδας (σελ. 36).
Η μάχη των παγκοσμιοποιητών δια του Lobby των Βρυξελλών vs. Ελληνικής Οικονομίας
Η πολιτική ασυνέπεια έχει βαθύτερες ρίζες στη σύγκρουση μεταξύ:
- της «πράσινης ανάπτυξης» (που προωθεί μονομερώς το ισχυρό lobby των παγκοσμιοποιητών και της ΕΕ) και
- της ουσιαστικής ενεργειακής μετάβασης που οφείλει να υπηρετεί το εθνικό συμφέρον.
Η απουσία κεντρικού σχεδιασμού και η «βιτρίνα» της περιβαλλοντικής ευαισθησίας, ενώ στην πράξη επιτρέπεται η σύγκρουση χρήσεων σε προστατευόμενες περιοχές, στέλνουν το χειρότερο μήνυμα στους διεθνείς επενδυτές. Οι μεγάλες εταιρείες δεν φοβούνται τον ανταγωνισμό, φοβούνται την έλλειψη σταθερότητας την ασάφεια, τη γραφειοκρατία και την πολιτική αβεβαιότητα.
Αν η ελληνική κυβέρνηση συνεχίσει να προσπαθεί να ισορροπήσει τον πολιτικό λαϊκισμό (που την χαρακτηρίζει ανάμεσα
- στους οικολόγους και
- στους υποστηρικτές της ανάπτυξης (δια των εξορύξεων),
το πιο πιθανό είναι να χάσει και τους δύο:
- το περιβάλλον θα υποβαθμιστεί,
- οι επενδυτές θα αποχωρήσουν αναζητώντας χώρες με σοβαρότητα, ξεκάθαρες προτεραιότητες και πολιτική βούληση.
Η μοναδική χαμένη θα είναι, για άλλη μια φορά, η χειμαζόμενη ελληνική οικονομία.
* Ο Δημήτρης Σκουτέρης είναι πολιτικός αναλυτής, skouterisd@gmail.com, https://www.facebook.com/dimitris.skouteris.94, @dim1956.bsky.social, @skouterisd, https://skouterisd.blogspot.com.
