Από τις 50 εταιρείες με τον μεγαλύτερο αριθμό νέων φαρμάκων σε ανάπτυξη, οι 20 είναι κινεζικές – ένα τεράστιο άλμα από μόλις πέντε, τα προηγούμενα πέντε χρόνια
Η Κίνα «εισβάλει» στην παγκόσμια φαρμακευτική βιομηχανία: Τους πρώτους οκτώ μήνες του 2025, κινεζικές φαρμακευτικές και βιοτεχνολογικές εταιρείες προχώρησαν στη σύναψη 93 συμφωνιών αδειοδότησης στο εξωτερικό, συνολικής αξίας 85 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με την πλατφόρμα PharmCube .
Η καρδιά των συμφωνιών; Η πώληση διεθνών δικαιωμάτων για φάρμακα Made in China .«Δεν είναι τυχαίο ότι το 2025, οι κινεζικές βιοτεχνολογικές εταιρείες είδαν τις μετοχές τους να εκτοξεύονται στα ύψη, ή ότι οι επενδυτές είναι πεπεισμένοι ότι το Πεκίνο σύντομα θα γίνει κινητήρια δύναμη παγκοσμίως, στην ανακάλυψη νέων φαρμάκων», λένε παράγοντες της αγοράς και εξηγούν: Παρατηρείται πλέον ραγδαία αύξηση των κλινικών δοκιμών και της ανάπτυξης φαρμάκων σε πρώιμο στάδιο από Κινέζικούς βιοτεχνολογικούς κολοσσούς, όπως η Jiangsu Hengrui και η Akeso. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι οι κινεζικές εταιρείες βιοτεχνολογίας θα συνεχίσουν να πωλούν τα φάρμακά τους στο εξωτερικό με συνεχώς αυξανόμενο δυναμικό.
Από τις 50 εταιρείες με τον μεγαλύτερο αριθμό νέων φαρμάκων σε ανάπτυξη, οι 20 είναι κινεζικές – ένα τεράστιο άλμα από μόλις πέντε, τα προηγούμενα πέντε χρόνια.
Σήμερα, η κινεζική Hengrui είναι η κορυφαία εταιρεία στον κόσμο για καινοτόμα νέα φάρμακα. . Μόνο τον τελευταίο χρόνο, υπέγραψε συμφωνίες αδειοδότησης με τις Merck, την Braveheart Bio και την Glenmark. Τον Ιούλιο, η Hengrui υπέγραψε συμφωνία με τη βρετανική φαρμακευτική εταιρεία GSK για την ανάπτυξη έως και 12 φαρμάκων
Πριν από 10 χρόνια, γράφουν οι Financial Times, η Κίνα δεν είχε αξιοσημείωτο βιοτεχνολογικό τομέα και οι εταιρείες της περιορίζονταν στην ανάπτυξη γενόσημων φαρμάκων. Σήμερα, ωστόσο, όλες οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες πραγματοποιούν το μεγαλύτερο μέρος των αγορών τους στην Κίνα για να προωθήσουν τις καινοτόμες θεραπείες τους. Για την ιστορία, το 2015, η Κίνα είχε μόνο 160 σκευάσματα στον παγκόσμιο «αγωγό» καινοτόμων φαρμάκων, λιγότερο από το 6% του συνόλου.
Σήμερα, ξεπερνά την Ευρωπαϊκή Ένωση με πάνω από 1.250 νέα φάρμακα σε ανάπτυξη και πλησιάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες προηγούνται με περίπου 1.440. Αυτή η εντυπωσιακή επέκταση σε λιγότερο από μια δεκαετία κατέστη δυνατή χάρη σε έναν συνδυασμό κανονιστικών μεταρρυθμίσεων, μαζικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων και την επιστροφή χιλιάδων Κινέζων επιστημόνων που εκπαιδεύτηκαν στο εξωτερικό.
Βιομηχανικό και γεωπολιτικό φαινόμενο
Πρόκειται για μια επανάσταση που κατέστη δυνατή μέσα σε λίγα μόνο χρόνια χάρη στις μαζικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, την ισχυρή απορρύθμιση, τον επαναπατρισμό χιλιάδων επιστημόνων και ένα τρομερό οικοσύστημα έρευνας και ανάπτυξης.
Η Κίνα είναι ένα βιομηχανικό, αλλά και γεωπολιτικό φαινόμενο. Η πρόοδος της χώρας στη βιοτεχνολογία είναι τόσο γρήγορη, όσο και στην τεχνητή νοημοσύνη και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Και όπως και σε αυτούς τους τομείς, έχει πλέον επισκιάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι επικίνδυνα έτοιμη να αμφισβητήσει την ηγεσία των ΗΠΑ. «Από μια χώρα γνωστή για τα γενόσημα φάρμακα και τις απομιμήσεις χαμηλού κόστους, βρίσκεται τώρα στην πρώτη γραμμή του παγκόσμιου αγώνα δρόμου για την φαρμακευτική καινοτομία», λένε παράγοντες της αγοράς φαρμάκου.
Βιοτεχνολογικό οικοσύστημα
Από το 2015, με το πρόγραμμα Made in China 2025, οι κινεζικές αρχές έχουν επικεντρωθεί στην ενίσχυση της Έρευνας και Ανάπτυξης στην βιοτεχνολογία, διαθέτοντας χρηματοδότηση και υποστήριξη υποδομών για γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες.
Η Σανγκάη και του Σουτσόου είναι πλέον κόμβοι βιοτεχνολογίας όπου νεοσύστατες επιχειρήσεις γεννιούνται και μεγαλώνουν σε λίγους μόνο μήνες. Οι κλινικές δοκιμές νέων φαρμάκων έχουν πολλαπλασιαστεί -από περίπου 2.500 το 2018 σε πάνω από 8.000 το 2024.
Οι κινεζικές εταιρείες δεν ακολουθούν πλέον απλώς, αλλά αρχίζουν να ηγούνται της καινοτομίας. Τα νέα κινεζικά φάρμακα όχι μόνο αυξάνονται σε αριθμό, αλλά λαμβάνουν και σειρά προτεραιότητας από τους πιο αυστηρούς ρυθμιστικούς οργανισμούς του κόσμου, όπως ο FDA στις ΗΠΑ και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA).
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η κυτταρική θεραπεία που αναπτύχθηκε από την Legend Biotech για μια μορφή καρκίνου του αίματος, η οποία αργότερα κυκλοφόρησε στην αγορά από την Johnson & Johnson: έλαβε ταχεία έγκριση και θεωρήθηκε ανώτερη από έναν ανταγωνιστή στις ΗΠΑ.
Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα
Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της κινεζικής βιοτεχνολογίας είναι η αποτελεσματικότητα του συστήματος Ερευνας και Ανάπτυξης. Χάρη σε ένα κεντρικό δίκτυο νοσοκομείων και μια τεράστια δεξαμενή ασθενών, η Κίνα μπορεί να βρει εθελοντές για κλινικές δοκιμές στο μισό χρόνο από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό επιτρέπει τη δοκιμή περισσότερων φαρμάκων σε λιγότερο χρόνο και με χαμηλότερο κόστος, αυξάνοντας την πιθανότητα εντοπισμού επιτυχημένων θεραπειών.
Μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες της Δύσης αγωνίζονται να εξασφαλίσουν τους «καρπούς» της κινεζικής καινοτομίας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το φάρμακο κατά του καρκίνου της Akeso Inc, το οποίο αποδείχθηκε πιο αποτελεσματικό από το επιτυχημένο Keytruda της Merck σε μια κινεζική μελέτη. Η συμφωνία 500 εκατομμυρίων δολαρίων της Summit Therapeutics για δικαιώματα μάρκετινγκ ήταν μόνο η αρχή. Η Pfizer ακολούθησε το παράδειγμα με μια συμφωνία-ρεκόρ 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την κινεζική 3SBio για ένα παρόμοιο φάρμακο.
Η δυτική αγορά
Παρά την πρόοδο, η κινεζική βιοτεχνολογία δεν έχει ακόμη διεισδύσει πλήρως στις δυτικές αγορές. Οι αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές απαιτούν να αποδεικνύεται η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων σε μη Κινέζους ασθενείς, μέσω μεγαλύτερων και πιο δαπανηρών παγκόσμιων δοκιμών.
Οι κινεζικές εταιρείες, προς το παρόν, επικεντρώνονται περισσότερο στη βελτιστοποίηση των υφιστάμενων θεραπειών παρά στην εξερεύνηση εντελώς «άγνωστων δρόμων» – ένας τομέας που εξακολουθεί να κυριαρχείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και την Ιαπωνία.
Ορισμένοι Αμερικανοί αναλυτές βλέπουν τη νέα φαρμακευτική δύναμη του Πεκίνου ως απειλή για την εθνική ασφάλεια, φοβούμενοι μελλοντική εξάρτηση από τις κινεζικές προμήθειες σε περίπτωση κρίσης.
Το Κογκρέσο έχει προτείνει αμυντικά μέτρα, όπως περιορισμούς στις εξαγωγές τεχνολογίας και επενδυτικά εμπόδια, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει να επιταχύνει την εγχώρια βιοτεχνολογία.
Οι Financial Times αναφέρουν πάντως την περίπτωση της Legend Biotech , μιας εταιρείας με έδρα το Νιου Τζέρσεϊ, αλλά με ρίζες στην Κίνα, δεδομένου ότι ο κύριος μέτοχός της είναι η κινεζική εταιρεία GenScript . Η Legend είναι από τους κορυφαίους κατασκευαστές γονιδιακών θεραπειών. Έγινε γνωστή μετά τη συνεργασία της το 2017 με την Johnson & Johnson για την ανάπτυξη θεραπείας για το πολλαπλό μυέλωμα , έναν τύπο καρκίνου του αίματος.
