Μια νέα ανατρεπτική μελέτη για τη νοήμων ζωή στο Σύμπαν.
Ένα από τα ερωτήματα που τίθενται για το αν υπάρχουν και άλλοι εξελιγμένοι πολιτισμοί στο Σύμπαν είναι γιατί δεδομένης της ύπαρξης εκατοντάδων δισεκατομμυρίων πλανητών στον γαλαξία μας και αμέτρητων στον υπόλοιπο Κόσμο δεν έχουμε δει κανένα πειστικό σημάδι νοήμονος ζωής πέρα από τη Γη.
Ο Δρ. Ρόμπιν Κόρμπετ, ανώτερος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ στη Βαλτιμόρη, ο οποίος εργάζεται στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA παρουσιάζει σε μελέτη του μια ενδιαφέρουσα πιθανότητα: αν υπάρχουν εξωγήινοι ίσως η τεχνολογία τους να είναι μόνο ελαφρώς ανώτερη από τη δική μας και αφού εξερεύνησαν για λίγο τη δική τους διαστημική τους γειτονιά και δεν βρήκαν κάτι απλώς βαρέθηκαν και σταμάτησαν να ασχολούνται καθιστώντας έτσι δύσκολο τον εντοπισμό τους πλέον από εμάς.
Το σενάριο αυτό στηρίζεται στην αρχή της «ριζικής κοινοτοπίας» (radical mundanity), η οποία απορρίπτει την ιδέα εξωγήινων που κινούνται αστραπιαία στο Σύμπαν έχοντας κατακτήσει φυσικούς νόμους πέρα από τη δική μας κατανόηση. Αντίθετα προτείνει ένα γαλαξία που φιλοξενεί έναν περιορισμένο αριθμό πολιτισμών με τεχνολογία όχι πολύ πιο εντυπωσιακή από τη δική μας.
«Η ιδέα είναι ότι είναι πιο εξελιγμένοι αλλά όχι πολύ πιο εξελιγμένοι. Είναι σαν να έχεις ένα iPhone 42 αντί για ένα iPhone 17. Αυτό φαίνεται πιο πιθανό, πιο φυσικό, γιατί δεν προτείνει κάτι εξωπραγματικό» λέει ο Κόρμπετ που ανέπτυξε αυτή τη θεωρία εξετάζοντας τις εξηγήσεις των ερευνητών για την αποκαλούμενη «μεγάλη σιωπή» γνωστή και ως παράδοξο του Φέρμι δηλαδή τη διαφορά ανάμεσα στην έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων για εξωγήινους πολιτισμούς και στην πιθανότητα ύπαρξής τους σε ένα αχανές σε έκταση Σύμπαν που έχει ηλικία πολλών δισ. ετών.
Οι περισσότερες θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί για να απαντήσουν σε αυτό το παράδοξο φάνηκαν στον Κόρμπετ υπερβολικά εξωτικές:
Μια θεωρία είναι ότι ίσως οι εξωγήινοι να είναι τόσο προηγμένοι που να μην μπορούμε να τους ανιχνεύσουμε. Μία άλλη αναφέρει ότι ίσως η Γη να είναι ένας κοσμικός ζωολογικός κήπος για προηγμένους εξωγήινους δηλαδή μας επισκέπτονται και μας παρατηρούν όπως εμείς τα ζώα στους ζωολογικούς κήπους αποφεύγοντας να κάνουν ορατή την παρουσία τους χωρίς να διατυπώνεται όμως εξήγηση γιατί το κάνουν αυτό. Άλλη θεωρία αναφέρει ότι ίσως η Γη να είναι το μοναδικό σπίτι νοήμων ζωής στον γαλαξία μας.
Οι τεχνοϋπογραφές
Η αναζήτηση για εξωγήινη νοημοσύνη (SETI) επικεντρώνεται στην ανίχνευση «τεχνοϋπογραφών», ενδείξεων προηγμένης τεχνολογίας. Ένας ανεπτυγμένος πολιτισμός θα μπορούσε να κάνει γνωστή την ύπαρξή του με ισχυρά λέιζερ-φάρους, να στείλει ρομποτικούς ανιχνευτές σε όλο το γαλαξία ή να χτίσει τεράστιες δομές στο Διάστημα για διαφόρους σκοπούς όπως το να αξιοποιήσει την ενέργεια του μητρικού του άστρου του. Ένας προηγμένος εξωγήινος πολιτισμός θα μπορούσε ακόμη να επισκεφθεί άλλους πλανήτες ή να διασκορπίσει τεχνητά αντικείμενα στο Διάστημα, όλα αυτά θα μπορούσαν να κάνουν γνωστή την ύπαρξη του.
Η νέα θεωρία
Η αρχή της ριζικής κοινοτοπίας, ωστόσο, λέει όχι. Εξηγεί τη μεγάλη σιωπή προτείνοντας ότι οι εξωγήινες κοινωνίες έφτασαν σε ένα τεχνολογικό «ταβάνι» το οποίο βρίσκεται λίγο πάνω από το τεχνολογικό επίπεδο που βρίσκεται σήμερα η ανθρωπότητα. «Δεν μπορούν να κάνουν διαστρικά ταξίδια, δεν διαθέτουν μηχανές βασισμένες στη σκοτεινή ενέργεια ή τη σκοτεινή ύλη ή στις μαύρες τρύπες. Δεν αξιοποιούν νέους φυσικούς νόμους», υποστηρίζει ο Κόρμπετ.
Αν συμβαίνει αυτό, τότε οι εξωγήινοι πολιτισμοί θα δυσκολεύονταν να διατηρήσουν για εκατομμύρια χρόνια ισχυρά σήματα λέιζερ, δεν θα μπορούσαν να πετούν εύκολα μεταξύ πλανητών, και αφού εξερεύνησαν το γαλαξία με ρομποτικά σκάφη, ίσως απλώς κουράστηκαν με τις ίδιες πληροφορίες και τα παράτησαν.
Ο κορυφαίος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Άρθουρ Κλαρκ είχε πει κάποτε: «Υπάρχουν δύο πιθανότητες. Είτε είμαστε μόνοι στο Σύμπαν είτε όχι. Και οι δύο είναι εξίσου τρομακτικές». Ο Κόρμπετ υποψιάζεται ότι η αλήθεια ίσως βρίσκεται κάπου στη μέση. «Σε ένα πιο κοινότοπο και λιγότερο τρομακτικό Σύμπαν η επαφή με εξωγήινους μπορεί να μας αφήσει κάπως απογοητευμένους».
Ο καθηγητής Μάικλ Γκάρετ, διευθυντής του Κέντρου Αστροφυσικής Jodrell Bank αναφέρει τη νέα θεωρία ως «μια φρέσκια οπτική» αλλά εκφράζει επιφυλάξεις. «Προβάλλει μια πολύ ανθρώπινη αίσθηση απάθειας πάνω στο υπόλοιπο Σύμπαν. Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι κάθε νοήμων ζωή θα ήταν τόσο ομοιόμορφα βαρετή. Οποιοδήποτε τεχνολογικό όριο μπορεί να βρίσκεται πολύ πάνω από το δικό μας επίπεδο».
Σε δική του μελέτη που θα δημοσιευθεί στην επιθεώρηση «Acta Astronautica» ο Γκάρετ υποστηρίζει μια διαφορετική θεωρία. «Τείνω σε μια πιο τολμηρή εξήγηση του παραδόξου του Φέρμι: ότι άλλοι, μετα-βιολογικοί πολιτισμοί εξελίσσονται τόσο γρήγορα που ξεφεύγουν από την ικανότητά μας να τους αντιληφθούμε. Ελπίζω να έχω δίκιο αλλά μπορεί να κάνω και λάθος. Η φύση πάντα μας επιφυλάσσει κάποια έκπληξη στη γωνία»
Ο καθηγητής Μάικλ Μπόλαντερ, ειδικός στην πολιτική και το δίκαιο του SETI στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ, δήλωσε ότι ενδείξεις μπορεί ήδη να έχουν φτάσει σε εμάς με τη μορφή ανεξήγητων εναέριων φαινομένων (UAPs). «Αν έστω ένα μικρό ποσοστό από αυτά τα αντικείμενα αποδεικνυόταν ότι δεν είναι ανθρώπινης κατασκευής — και οι δυνατότητες που επιδεικνύουν σε πολλές περιπτώσεις υποδηλώνουν τεχνολογία πολύ πιο προηγμένη από τη γνωστή ανθρώπινη τότε το ερώτημα του Φέρμι, “Πού είναι όλοι;”, θα μπορούσε να απαντηθεί εμπειρικά», είπε.
