Ενίσχυση 152 ευρώ στους πολίτες που κατατάσσονται στο 10% των φτωχότερων της χώρας και… 1.520 ευρώ, δηλαδή 10 φορές περισσότερα, στο 10% των πολιτών που εμφανίζουν τα υψηλότερα εισοδήματα.
Ισχυρή η αποτύπωση των επιπτώσεων που θα έχουν τα μέτρα που προωθεί η κυβέρνηση για το 2026 στον δείκτη των οικονομικών ανισοτήτων. Η επιλογή να μειωθεί ο υψηλός συντελεστής της φορολογικής κλίμακας οδηγεί και σε διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων, κάτι αναμενόμενο από τη στιγμή που αποφασίστηκε να υπάρξουν φορολογικές ελαφρύνσεις και για τα εισοδηματικά «ρετιρέ».
Στο σχέδιο του ελληνικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες στις Βρυξέλλες, ενσωματώθηκε κεφάλαιο μέτρησης επιπτώσεων των δρομολογούμενων μέτρων σε βασικούς «κοινωνικούς δείκτες», όπως είναι αυτός του κινδύνου της φτώχειας αλλά και ο αντίστοιχος των εισοδηματικών ανισοτήτων. Έγιναν δύο μετρήσεις:
1. Η επίπτωση από το «πακέτο» του Νοεμβρίου με την επιστροφή ενός ενοικίου και την εφάπαξ οικονομική ενίσχυση σε ευάλωτες ομάδες όπως είναι οι δικαιούχοι του αναπηρικού επιδόματος, οι χαμηλοσυνταξιούχοι και οι ανασφάλιστοι ηλικιωμένοι.
Οι διαφορές
Τι προκύπτει; Ότι το «πακέτο» του 2025 μειώνει τις εισοδηματικές ανισότητες και το αντίστοιχο του 2026 τις αυξάνει. Έτσι, στο πρώτο εισοδηματικό κλιμάκιο των φτωχότερων προκύπτει ενίσχυση κατά 1,88% και στο 10ο κλιμάκιο καμία ενίσχυση.
Για το 2026 όμως, οι έχοντες το υψηλότερο εισόδημα ενισχύονται περισσότερο όχι μόνο σε απόλυτο ποσό (τα 150 και τα 1.520 ευρώ που προαναφέρθηκαν) αλλά και σε ποσοστιαία βάση. Έτσι, στα χαμηλότερα στρώματα προκύπτει ποσοστιαία μεταβολή της τάξεως του +3,83%, ενώ στο 10ο κλιμάκιο η αύξηση είναι 4,9%. Το 3,83% προκύπτει από την ενίσχυση 152 ευρώ σε αυτόν που έχει μέσο ετήσιο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα 3.959 ευρώ και το 4,9% βγάζει τα 1.520 ευρώ στα 31.055 ευρώ. Το θετικό του «πακέτου» του 2026 είναι ότι ανεβάζει το διαθέσιμο εισόδημα και στα 10 «δεκατημόρια» της κατανομής. Το ποσοστό μεταβολής υπολογίζεται από το 3,8% έως και το 4,9%, κάτι που σημαίνει ότι το 2026 θα είναι χρονιά αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος.
Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει αν γίνει η μέτρηση του μέσου φορολογικού βάρους. Στο 1ο δεκατημόριο προκύπτει μείωση 8 μονάδων βάσης και στο 10ο δεκατημόριο 17 μονάδων βάσης. Η μέση μείωση του φορολογικού βάρους υπολογίζεται στις 26 μονάδες βάσης. Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την εκτίμηση ότι η φορολογική μεταρρύθμιση αφορά τη «μεσαία τάξη», καθώς η μεγαλύτερη ωφέλεια αποτυπώνεται από το 3ο έως και το 6ο δεκατημόριο.
Ο επίσημος δείκτης καταμέτρησης της οικονομικής ανισότητας (ο δείκτης gini) που μετράει το εισόδημα του πλουσιότερου 20% ως προς το φτωχότερο 20%, δείχνει ότι θα υπάρξει μικρή βελτίωση το 2026, με την αναλογία να υποχωρεί από το 5,13 στο 4,79. Όσον φορά τον δείκτη φτώχειας, μειώνεται κατά 1,8% στο σύνολο του πληθυσμού, με τα μεγαλύτερα ποσοστά μείωσης (4 μονάδες) να εντοπίζονται στα άτομα ηλικίας άνω των 80 ετών και τη μικρότερη μείωση να αφορά τα άτομα ηλικίας 50 έως 64 ετών (-0,8%). Με σταθερό όριο φτώχειας (€6.707,33 ετησίως), το ποσοστό φτωχών μειώνεται από 16,9% σε 15,1% το 2025 και επίσης σε 15,1% το 2026, με ισχυρότερη βελτίωση στους ηλικιωμένους και στα πολυμελή νοικοκυριά.
