Από τα Château d’Yquem και τα ρολόγια Rolex έως τα private jets και τα έργα τέχνης, τα «σύμβολα πλούτου» χάνουν λάμψη.
Οι υπερπλούσιοι στρέφονται αλλού — εκεί όπου η πολυτέλεια δεν μετριέται σε πράγματα, αλλά σε εμπειρίες που δεν αντιγράφονται.
Κάποτε, μια φιάλη Château d’Yquem του 2010 ή μία Dom Perignon ήταν από μόνη της διαβατήριο στον κόσμο της πολυτέλειας. Η πολυτέλεια όμως αλλάζει νόημα — και μαζί της, αλλάζει κι ο τρόπος που οι πλούσιοι επιλέγουν να ξεχωρίσουν, όπως εξηγεί ο Economist.
Για χρόνια, ο δείκτης πολυτελών επενδύσεων της Knight Frank ανέβαινε σταθερά. Από το 2015 έως το 2023, οι τιμές στις σαμπάνιες, τα καλά κρασιά, τα συλλεκτικά ουίσκι, τις επαύλεις και τα κλασικά αυτοκίνητα απογειώθηκαν κατά 70%.
Κι όμως, δεν είναι ότι οι πλούσιοι έγιναν φτωχότεροι. Αντιθέτως, οι δισεκατομμυριούχοι αυξήθηκαν από 2.800 σε 3.000 μέσα σε έναν χρόνο, σύμφωνα με το Forbes. Ούτε η αγορά χρήματος έχει στεγνώσει. Απλώς, η ίδια η έννοια της πολυτέλειας έχει μετακινηθεί, εξηγεί ο Economist.
H πολυέλεια βασίζεται στη σπανιότητα
Όπως θα έλεγε ο Θόρσταϊν Βέμπλεν, η πολυτέλεια βασίζεται στη σπανιότητα και στη ζήλια — στο να έχεις κάτι που οι άλλοι δεν μπορούν.
Όμως, σε έναν κόσμο όπου τα καλά πράγματα αναπαράγονται, αντιγράφονται ή ενοικιάζονται, το αίσθημα της αποκλειστικότητας ξεθωριάζει.
Πλέον, η αληθινή πολυτέλεια είναι ο χρόνος και η εμπειρία. Τα “υπερπολυτελή” αγαθά αντικαθίστανται από υπηρεσίες: τραπέζια σε εστιατόρια τριών αστεριών Michelin, εισιτήρια για το Super Bowl ή το Wimbledon, δωμάτια σε ξενοδοχεία όπως το Le Bristol στο Παρίσι — όπου μια νύχτα κοστίζει πια τα διπλάσια σε σχέση με το 2019.
Ένας πίνακας μπορεί να «τεμαχιστεί» σε 100 ψηφιακούς ιδιοκτήτες, αλλά το δείπνο στο Benu του Σαν Φρανσίσκο ή η θέα του Πύργου του Άιφελ από την πισίνα του Bristol δεν μεταπωλούνται.
Οι υπερπολυτελείς…εμπειρίες
Το αποτέλεσμα; Ένας νέος δείκτης «υπερπολυτελών εμπειριών» καταγράφει άνοδο 90% από το 2019. Οι πλούσιοι ξοδεύουν περισσότερο, αλλά για πράγματα που δεν χωρούν σε χρηματοκιβώτιο: για εμπειρίες που αποδεικνύουν ότι, έστω και για λίγες ώρες, ο κόσμος υπάρχει μόνο για εκείνους.
Στην εποχή των social media, όπου η επίδειξη έχει γίνει μαζική, το πραγματικό προνόμιο είναι η σιωπή, η απουσία, η στιγμή που δεν ανεβαίνει ποτέ στο Instagram. Και κάπως έτσι, η φιάλη του Château d’Yquem μένει μισογεμάτη στο ράφι. Γιατί οι νέοι κροίσοι δεν πίνουν πια για να ξεχωρίζουν· ταξιδεύουν εκεί όπου δεν φτάνει κανείς άλλος.
