Ενα μοναδικό στη γεωλογική ιστορία γεγονός αποκαλύπτει νέα μελέτη.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας Βασιλιά Αμπντάλα (KAUST) αναφέρουν σε μελέτη τους ότι η Ερυθρά Θάλασσα είχε στεγνώσει εντελώς πριν από περίπου 6,2 εκατομμύρια χρόνια, για να γεμίσει ξανά ξαφνικά από μια κατακλυσμική εισροή νερού από τον Ινδικό Ωκεανό.
Η έρευνά τους καθορίζει με ακρίβεια το χρονικό πλαίσιο ενός εξαιρετικού γεγονότος που αναμόρφωσε την ιστορία της λεκάνης. Συνδυάζοντας σεισμική απεικόνιση, ανάλυση μικροαπολιθωμάτων και γεωχημική χρονολόγηση, η ομάδα διαπίστωσε ότι αυτή η μεταμόρφωση συνέβη μέσα σε μόλις 100,000 χρόνια ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα σε γεωλογική κλίμακα.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η Ερυθρά Θάλασσα πέρασε από σύνδεση με τη Μεσόγειο σε ένα άνυδρο αλατούχο λεκανοπέδιο. Η ξηρή φάση τελείωσε όταν μια ισχυρή πλημμύρα διέσπασε ηφαιστειακούς όγκους, ανοίγοντας το στενό Μπαμπ ελ-Μαντάμπ και αποκαθιστώντας τη σύνδεση της Ερυθράς Θάλασσας με τους ωκεανούς.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η λεκάνη της Ερυθράς Θάλασσας καταγράφει ένα από τα πιο ακραία περιβαλλοντικά γεγονότα στη Γη όταν στέγνωσε εντελώς και κατόπιν πλημμύρισε ξανά πριν από περίπου 6,2 εκατομμύρια χρόνια. Η πλημμύρα αυτή μεταμόρφωσε τη λεκάνη, επανάφερε τις θαλάσσιες συνθήκες και καθιέρωσε τη διαρκή σύνδεση της Ερυθράς Θάλασσας με τον Ινδικό Ωκεανό» λέει η Δρ. Τιχάνα Πένσα, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας
Πώς ο Ινδικός Ωκεανός πλημμύρισε την Ερυθρά Θάλασσα
Αρχικά η Ερυθρά Θάλασσα συνδεόταν με τη Μεσόγειο Θάλασσα μέσω ενός ρηχού περάσματος στα βόρεια. Όταν αυτή η σύνδεση διακόπηκε, η θάλασσα εξατμίστηκε και μετατράπηκε σε έρημο αλατιού. Στο νότιο άκρο, κοντά στα νησιά Χάνις, μια ηφαιστειακή ράχη την χώριζε από τον Ινδικό Ωκεανό. Όμως περίπου 6,2 εκατομμύρια χρόνια πριν θαλασσινό νερό από τον Ινδικό Ωκεανό διέσπασε αυτό το εμπόδιο σε μια καταστροφική πλημμύρα.
Η ορμή του νερού δημιούργησε ένα υποθαλάσσιο φαράγγι μήκους 320 χιλιομέτρων το οποίο είναι ορατό ακόμη και σήμερα στον πυθμένα της θάλασσας. Η πλημμύρα γέμισε γρήγορα τη λεκάνη πλημμυρίζοντας τις αλυκές και επαναφέροντας τις θαλάσσιες συνθήκες μέσα σε λιγότερο από 100,000 χρόνια. Αυτό το γεγονός συνέβη σχεδόν ένα εκατομμύριο χρόνια πριν από την περίφημη πλημμύρα που επανέφερε τα νερά στη Μεσόγειο καθιστώντας την ιστορία της Ερυθράς Θάλασσας μοναδική στην παγκόσμια γεωλογική ιστορία.
Η γεωλογική σημασία της Ερυθράς Θάλασσας
Η Ερυθρά Θάλασσα σχηματίστηκε από τον διαχωρισμό της Αραβικής Πλάκας από την Αφρικανική Πλάκα πριν από περίπου 30 εκατομμύρια χρόνια. Αρχικά ήταν στενή ρηξιγενής κοιλάδα με λίμνες, και αργότερα, 23 εκατομμύρια χρόνια πριν, πλημμύρισε από τη Μεσόγειο. Στην αρχή η θαλάσσια ζωή άνθισε, όπως αποδεικνύεται από τα απολιθωμένα κοραλλιογενή υφάλια στις βόρειες ακτές κοντά στη Ντούμπα και την Ομλούτζ.
Όμως, η εξάτμιση και η κακή κυκλοφορία του νερού αύξησαν τη αλμυρότητα, προκαλώντας εξαφάνιση της θαλάσσιας ζωής μεταξύ 15 και 6 εκατομμυρίων ετών πριν. Η λεκάνη γέμισε με στρώματα αλατιού και γύψου, οδηγώντας στην πλήρη αποξήρανσή της. Η καταστροφική πλημμύρα από τον Ινδικό Ωκεανό επανέφερε τη θαλάσσια ζωή, η οποία επιβιώνει μέχρι σήμερα στους κοραλλιογενείς υφάλους της Ερυθράς Θάλασσας.
Συνολικά, η Ερυθρά Θάλασσα αποτελεί φυσικό εργαστήριο για τη μελέτη του πώς σχηματίζονται οι ωκεανοί, πώς δημιουργούνται τα μεγάλα αλατούχα κοιτάσματα και πώς αλληλεπιδρούν το κλίμα και η τεκτονική δραστηριότητα σε γεωλογικές χρονικές κλίμακες. Η ανακάλυψη αυτή δείχνει πόσο στενά συνδεδεμένη είναι η ιστορία της Ερυθράς Θάλασσας με τις παγκόσμιες ωκεάνιες αλλαγές και ότι η περιοχή έχει βιώσει ακραίες περιβαλλοντικές μεταβολές αλλά πάντα επανέρχεται ως ένα ζωντανό θαλάσσιο οικοσύστημα.
«Αυτή η μελέτη εμπλουτίζει τη γνώση μας σχετικά με τις διαδικασίες που σχηματίζουν και επεκτείνουν τους ωκεανούς της Γης. Επιβεβαιώνει επίσης τη δεσπόζουσα θέση του KAUST στην έρευνα για την Ερυθρά Θάλασσα» λέει ο καθηγητής Αμπντουλκαντερ Αλ Αφίφι του KAUST, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
