Υπό την προστασία των αεροπορικών και ναυτικών δυνάμεων της γερμανικής «Bundeswehr», συναντώνται σήμερα και αύριο στην Κοπεγχάγη οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ΕΕ με κύριο ζήτημα την άμυνα της Ευρώπης, αλλά και της Ουκρανίας.
Οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν στείλει στην πρωτεύουσα της Δανίας 40 ειδικούς αεράμυνας, ενώ η γερμανική φρεγάτα «Αμβούργο», περιπολεί στις ακτές της Κοπεγχάγης.
Η κυβέρνηση της Δανίας έχει επίσης απαγορεύσει οποιαδήποτε χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών από πολίτες κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής.
«Η σύνοδος κορυφής έχει ως στόχο να τεντώσει επικίνδυνα το σχοινί με τη Μόσχα, μεταφέροντας τα Ρωσικά “παγωμένα” περιουσιακά στοιχεία στην Ουκρανία, ως δάνειο», λένε στη Ναυτεμπορική, Ευρωπαίοι διπλωμάτες που βρίσκονται στην πρωτεύουσα της Δανίας.
Πού θα βρεθούν τα χρήματα
Το ερώτημα φυσικά είναι από πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα; Όταν οι Γερμανοί για παράδειγμα, απορρίπτουν κάθε σκέψη για κοινό δανεισμό, μέσω της έκδοσης ευρωομόλογου-όπως προτείνει η έκθεση Ντράγκι;
Δεν υπάρχει επίσης και μεγάλη προθυμία για να επωμιστούν αυτές τις δαπάνες οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι και οι κρατικοί προϋπολογισμοί, στις πρωτεύουσες της ΕΕ.
Ηδη, οι σκέψεις που υπάρχουν είναι οι 27 να αναζητήσουν έναν τρόπο να «αξιοποιηθούν» τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που είναι δεσμευμένα την εταιρεία Euroclear trust στις Βρυξέλλες.
Από τα 230 δισεκατομμύρια ευρώ σε ρωσικά κρατικά ομόλογα που κρατούνται εκεί, τα 185 δισεκατομμύρια ευρώ είναι διαθέσιμα. Χρειάζονται επιπλέον 45 δισεκατομμύρια ευρώ για την εξυπηρέτηση των δανείων βοήθειας προς την Ουκρανία, επομένως το τρέχον σύνολο ανέρχεται σε 140 δισεκατομμύρια ευρώ σε ρευστά περιουσιακά στοιχεία.
Η ΕΕ δεν θέλει να κατάσχει τα χρήματα, σύμφωνα με πηγές εντός της γερμανικής κυβέρνησης, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να «ανατινάξει» το διεθνές τραπεζικό σύστημα και τους κανόνες του.
Ωστόσο, πριν από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς τάχθηκε ρητά υπέρ μιας «πιο δημιουργικής χρήσης των κεφαλαίων της κεντρικής τράπεζας της Μόσχας από ό,τι πριν, χωρίς η Ρωσία να χάσει την κυριότητα των κρατικών ομολόγων της».
Μετατροπή σε ομόλογο της ΕΕ
«Η σκέψη είναι να μετατραπούν τα ρωσικά κρατικά ομόλογα, ύψους 140 δισεκατομμυρίων ευρώ, σε ομόλογο της ΕΕ, το οποίο με τη σειρά του θα μεταβιβαστεί στην κυβέρνησης της Ουκρανίας σε δάνειο με …δόσεις. Το Κίεβο θα πρέπει να αποπληρώσει τα χρήματα μετά το τέλος του πολέμου, αλλά μόνο εάν η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις – κάτι που, ωστόσο, κανείς στην Ευρώπη δεν αναμένει.
«Το γεγονός ότι η Μόσχα θα αντιδράσει και, με τη σειρά της, θα επιτεθεί σε δυτικά περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία πρέπει να γίνει αποδεκτό σε κάποιο βαθμό, σύμφωνα με πηγές στις Βρυξέλλες. Τονίζουν επίσης ότι αυτά τα ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία είναι συγκριτικά μικρά.
Οι Βρυξέλλες ελπίζουν επίσης ότι η Μεγάλη Βρετανία και ο Καναδάς θα ακολουθήσουν την προσέγγιση της ΕΕ να σταλούν ως δάνειο στο Κίεβο τα ρωσικά ξένα περιουσιακά στοιχεία που είναι αποθηκευμένα στις δύο αυτές χώρες.
«Αν και τα περιουσιακά στοιχεία που είναι αποθηκευμένα στον Καναδά και τη Μεγάλη Βρετανία δεν είναι τόσο μεγάλα όσο αυτά στο Euroclear στις Βρυξέλλες, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η ενιαία στάση της Δύσης, η οποία θα αρνηθεί να αφήσει τον εαυτό της να εξαντληθεί και να διαλυθεί από αυτή τη σύγκρουση», σημειώνουν ευρωπαϊκές πηγές.
Φόβοι για μηνύσεις από τη Μόσχα
Η κυβέρνηση του Βελγίου, ως χώρα καταγωγής του Euroclear που είναι δεσμευμένα τα ρωσικά κεφάλαια, φοβάται όμως ότι θα μηνυθεί από τη ρωσική κυβέρνηση και θα εμπλακεί σε δύσκολες δικαστικές περιπέτειες.
Αν και δεν πρόκειται να ληφθούν οριστικές αποφάσεις στην Κοπεγχάγη καθώς η σύνοδος κορυφής είναι άτυπη, οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει ωστόσο να καταλήξουν σε ορισμένα βασικά ζητήματα, προκειμένου να μπορέσουν να λάβουν τις τελικές αποφάσεις στο επίσημο Συμβούλιο της ΕΕ στις 23 Οκτωβρίου.
«Σήμερα θα συζητηθούν ζητήματα που αφορούν την κατανομή των εγγυήσεων μεταξύ των 27 κρατών μελών, για την κίνηση αυτή», τονίζουν οι ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.
Ο Γερμανός καγκελάριος Μερτς θέλει επίσης να διασφαλίσει ότι τα κεφάλαια από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τον εξοπλισμό του ουκρανικού στρατού και όχι για ανασυγκρότηση ή άλλα έργα ανοικοδόμησης της χώρας.
Αντιδρά η Ουγγαρία
Στις προσπάθειες αξιοποίησης των δεσμευμένων ρωσικών καταθέσεων, αναμένεται να αντιδράσουν πάντως η Ουγγαρία, αλλά και πιθανότατα η Σλοβακία- δύο χώρες με καλές σχέσεις με τη Μόσχα, που είναι αντίθετες σε ενέργειες της ΕΕ κατά της Ρωσίας.
Στο πλαίσιο αυτό, οι 27 θα αναζητήσουν έναν τρόπο να διαμορφωθεί και να στηριχθεί νομικά η απόφαση για τη χρήση των ρωσικών καταθέσεων, ώστε η έγκριση να μην απαιτεί ομοφωνία, αλλά μόνο ειδική πλειοψηφία.
Το πρόγραμμα Safe
Οι 27 θα συζητήσουν επίσης τα κενά στις δυνατότητες του ευρωπαϊκού στρατού, ιδίως τον τρόπο κάλυψής τους. Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις: η μία τονίζει την ανάγκη για ισχυρότερες εθνικές προσπάθειες και η άλλη τάσσεται υπέρ του
Το πρόγραμμα Safe (Security Action for Europe) της ΕΕ διαθέτει 150 δισεκατομμύρια ευρώ για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού στρατού κατά τα επόμενα δύο χρόνια.
Σύμφωνα με αυτό το πρόγραμμα, εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν για στρατιωτικές δαπάνες στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της ΕΕ. Είναι σημαντικό τα κεφάλαια για τις στρατιωτικές δαπάνες να δαπανηθούν και στην Ευρώπη. Το σύνθημα «Αγοράστε ευρωπαϊκά» θα πρέπει να ισχύει και για την ενίσχυση του στρατού της ηπείρου, τονίζουν οι Βρυξέλλες.
