Του Ανδρέα Καψαμπέλη
Η απεργία πείνας και δίψας του Πάνου Ρούτσι, πατέρα του 22χρονου Ντένις, ενός από τα 57 θύματα της τραγωδίας στα Τέμπη, δεν είναι απλώς μια πράξη απόγνωσης. Είναι μια κραυγή που κάθε μέρα θα δυναμώνει. Ένα ξύπνημα συνείδησης και υπενθύμιση ότι ακόμα κι ένας μόνο άνθρωπος, μέσα από την προσωπική του θυσία, μπορεί να γίνει η σπίθα που θα ανάψει τη φλόγα της αλλαγής.
«Εγώ δεν πρόκειται να φύγω από εδώ. Θα μείνω μέχρι τέλους» δηλώνει ο ίδιος έξω από τη Βουλή. Και δείχνει ότι το εννοεί. Δεν έχει τίποτα να χάσει πια, κι αυτό τον καθιστά αφοπλιστικά επικίνδυνο για μια εξουσία που βασίζεται στην αδιαφορία και τη συγκάλυψη. Η Πολιτεία είτε θα αναγκαστεί να δεχτεί το αίτημα για εκταφή της σορού του παιδιού του -και τότε θα αποκαλυφθεί από τι πραγματικά πέθανε- είτε θα ρισκάρει τον θάνατο ενός χαροκαμένου πατέρα μπροστά στον ναό της δημοκρατίας. Και στις δύο περιπτώσεις, ο χαμένος είναι η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Σε μια εποχή που η δυσπιστία απέναντι στο σύστημα και στους θεσμούς έχει γιγαντωθεί και η αδράνεια γίνεται καθολική, η απόφαση ενός πατέρα να αγωνιστεί με το ίδιο του το σώμα γίνεται σοκ στο συλλογικό μούδιασμα – και δεν πρέπει να υποτιμάται καθόλου.
Η Ιστορία έχει δείξει πως οι απεργίες πείνας είναι ίσως η πιο σιωπηλή, αλλά και πιο ισχυρή μορφή αντίστασης. Όταν η πολιτική αντιπαράθεση είναι ανέμπνευστη, όταν κόμματα και θεσμοί παραλύουν, τότε η ατομική θυσία, με αφορμές διαφορετικές κάθε φορά, καταφέρνει να κλονίσει και να ανατρέψει κυβερνήσεις και καθεστώτα.
Χωρίς να επιχειρούμε εύκολες συγκρίσεις, οι περιπτώσεις του Μπόμπι Σαντς, που έγινε σύμβολο ελευθερίας στη Βόρεια Ιρλανδία το 1981, του Γκάντι, που με τις απεργίες πείνας επιτάχυνε τη νίκη επί της βρετανικής αποικιοκρατίας, των φοιτητών που έριξαν το καθεστώς του Χότζα στην Αλβανία το 1990 και της Μαρίας Γκουέρα, που αμφισβήτησε ανοιχτά τη δικτατορία του Πινοσέτ το 1986 στη Χιλή, είναι ενδεικτικές της ισχύος που μπορεί να κρύβει η ατομική αντίσταση.
Για «δικτατορία» στην Ελλάδα έκανε λόγο από την πλευρά της χθες η Μαρία Καρυστιανού, ενώ η κοινωνία ήδη βράζει, όσο κι αν οι φτιασιδωμένες δημοσκοπήσεις προσπαθούν να το κρύψουν. Παρά ταύτα, η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση αδυνατεί να μετουσιώσει την οργή σε πολιτικό αποτέλεσμα και να οδηγήσει την κυβέρνηση Μητσοτάκη στην πτώση. Και η απεργία του Π. Ρούτσι έρχεται σε μια συγκυρία που δείχνει καθαρά ότι η δύναμη δεν ανήκει αποκλειστικά σε όσους κατέχουν θεσμικούς ρόλους. Ανήκει και σε εκείνους που τολμούν να σταθούν απέναντι στην αδικία με μόνο όπλο το σώμα τους.
Οι στιγμές μπορεί να αποδειχθούν ιστορικές. Κι ένας απεργός πείνας να πετύχει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αυτό που δεν είναι σε θέση να κάνουν τα κόμματα: όχι απλώς να φέρει στο φως όσα κρατιούνται στο σκοτάδι, αλλά και να ρίξει εν τέλει μια κυβέρνηση όπως η σημερινή. Θα συμβεί κάτι τέτοιο; Η απάντηση ίσως κρύβεται ήδη σε μια κουβέρτα απλωμένη έξω από τη Βουλή.
