Μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ επαναφέρει στο προσκήνιο ένα παλιό, αλλά επίκαιρο, επιστημονικό μοντέλο που είχε προκαλέσει αίσθηση τη δεκαετία του ’70. Πρόκειται για την ανάλυση του MIT, η οποία είχε δημοσιευθεί στο βιβλίο «Όρια στην Ανάπτυξη» και περιέγραφε την πιθανότητα κοινωνικής κατάρρευσης στον 21ο αιώνα.
Η μελέτη, που βασίζεται σε σημερινά δεδομένα, επιβεβαιώνει πως το 2040 παραμένει ένα ορόσημο για τη λειτουργία του ανθρώπινου πολιτισμού, εφόσον συνεχιστεί το μοντέλο αδιάκοπης ανάπτυξης χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Η ερευνήτρια Γκάγια Χέρινγκτον, στο πλαίσιο μεταπτυχιακής διατριβής, συνέκρινε τις παραμέτρους του αρχικού μοντέλου με τρέχοντες δείκτες: πληθυσμό, παραγωγή τροφίμων, εκπομπές ρύπων, βιομηχανική δραστηριότητα, μη ανανεώσιμους πόρους και επίπεδα ευημερίας. Η ανάλυσή της καταλήγει ότι η πρόβλεψη παραμένει ανησυχητικά ρεαλιστική.
«Εμμονή στην ανάπτυξη»
«Η συνεχιζόμενη εμμονή στην απεριόριστη ανάπτυξη δεν είναι βιώσιμη», σημειώνει. «Ακόμη και με την ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας, αν δεν αλλάξει η φιλοσοφία του συστήματος, η πτώση της ευημερίας και της παραγωγής είναι αναπόφευκτη».
Η ερευνήτρια πάντως αφήνει ένα μικρό παράθυρο ελπίδας. Όπως υπογραμμίζει, μια συνειδητή αλλαγή πορείας -με κοινωνίες που θα θέσουν ως στόχο όχι την αέναη ανάπτυξη αλλά τη βιωσιμότητα- θα μπορούσε να αποτρέψει το χειρότερο σενάριο. Ωστόσο, το «παράθυρο ευκαιρίας», προειδοποιεί, πως κλείνει όσο γρήγορα μπορεί να ανοίξει.
