Της Ιωάννας Ηλιάδη
Η Πολωνία ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει την ενεργοποίηση του Άρθρου 4 του ΝΑΤΟ, μετά από 19 παραβιάσεις του εναέριου χώρου της. Η κυβέρνηση Τουσκ έσπευσε να αξιοποιήσει κάθε δυνατότητα που της δίνει η Συμμαχία, δείχνοντας ότι οι παραβιάσεις θεωρούνται σοβαρό πλήγμα στην εθνική ασφάλεια.
Στην Ελλάδα, οι παραβιάσεις της Τουρκίας καταγράφονται καθημερινά και σε αριθμούς που ξεπερνούν κατά πολύ τα πολωνικά δεδομένα. Εκατοντάδες εμπλοκές, παραβιάσεις του FIR Αθηνών, πτήσεις πάνω από κατοικημένα νησιά. Και όμως, καμία ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ζητήσει αντίστοιχη διαδικασία στο ΝΑΤΟ.
Η εξήγηση είναι απλή: η Αθήνα αποδέχεται ότι το ΝΑΤΟ δεν θα στραφεί ποτέ κατά της Τουρκίας. Αντί να θέσει το ζήτημα στο κέντρο της διεθνούς ατζέντας, προτιμά να σιωπά για να μη χαλάσει την «ισορροπία» της Συμμαχίας. Στην πράξη, η κυβέρνηση περιορίζεται σε δηλώσεις για εσωτερική κατανάλωση, ενώ στο εξωτερικό δεν τολμά να φέρει το θέμα ούτε καν στο τραπέζι των συμμάχων.
Το ΝΑΤΟ κινητοποιείται για την Πολωνία γιατί εξυπηρετεί τον ευρύτερο στρατηγικό του σχεδιασμό. Για την Ελλάδα, που βρίσκεται στη νοτιοανατολική πτέρυγα και αντιμετωπίζει μια «σύμμαχο» χώρα που αμφισβητεί την κυριαρχία της, η απάντηση είναι πάντα η ίδια: σιωπή και καταγραφή αριθμών.
Η πολιτική αυτή έχει κόστος. Η κανονικοποίηση των παραβιάσεων ενθαρρύνει την Άγκυρα να πιέζει όλο και περισσότερο, γνωρίζοντας ότι δεν θα υπάρξει διεθνής αντίδραση. Και η κυβέρνηση, αντί να διεκδικήσει έστω την ελάχιστη διεθνή συζήτηση, περιορίζεται να παριστάνει τον «υπεύθυνο εταίρο», μετατρέποντας την υποχώρηση σε εθνική γραμμή.
Η υπόθεση της Πολωνίας είναι αποκαλυπτική: για 19 παραβιάσεις ενεργοποιείται το Άρθρο 4. Για δεκάδες χιλιάδες παραβιάσεις στο Αιγαίο, ούτε λέξη. Αυτό δεν είναι αδυναμία μόνο απέναντι στην Τουρκία. Είναι επιλογή μιας εξωτερικής πολιτικής που θυσιάζει την εθνική κυριαρχία στο όνομα της ΝΑΤΟϊκής «ενότητας».
