Κείμενο από : Global Times | σε Μετάφραση του Σωτήρη Μητραλέξη
I. Ιστορικό
Το έτος 2025 σηματοδοτεί την 80ή επέτειο από την ίδρυση των Ηνωμένων Εθνών. Πριν από ογδόντα χρόνια, μετά από βαθιά περίσκεψη σχετικά με τα πικρά διδάγματα των δύο παγκοσμίων πολέμων, η διεθνής κοινότητα αποφάσισε να ιδρύσει τα Ηνωμένα Έθνη, ξεκινώντας μια εντελώς νέα πρακτική στην παγκόσμια διακυβέρνηση. Τα τελευταία 80 χρόνια, τα οράματα και η πρακτική της παγκόσμιας διακυβέρνησης, δηλαδή το διεθνές σύστημα με επίκεντρο τον ΟΗΕ, η διεθνής τάξη που στηρίζεται στο διεθνές δίκαιο και οι βασικές νόρμες των διεθνών σχέσεων που βασίζονται στους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, έχουν συμβάλει ιστορικά στη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης και ανάπτυξης.
Το σημερινό διεθνές τοπίο υφίσταται αλλαγές και αναταραχές. Ο ΟΗΕ και ο πολυμερισμός αντιμετωπίζουν προκλήσεις. Το έλλειμμα στην παγκόσμια διακυβέρνηση συνεχίζει να αυξάνεται. Οι υπάρχοντες διεθνείς θεσμοί έχουν παρουσιάσει τρεις ελλείψεις. Πρώτον, σοβαρή υποεκπροσώπηση του Παγκόσμιου Νότου. Η συλλογική άνοδος των αναδυόμενων αγορών και των αναπτυσσόμενων χωρών απαιτεί την ενίσχυση της εκπροσώπησης του Παγκόσμιου Νότου και την αποκατάσταση της ιστορικής αδικίας. Δεύτερον, η διάβρωση της αξιοπιστίας και της επιτακτικότητας. Οι σκοποί και οι αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών δεν έχουν τηρηθεί αποτελεσματικά. Οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας έχουν αμφισβητηθεί. Οι μονομερείς κυρώσεις, μεταξύ άλλων πρακτικών, έχουν παραβιάσει το διεθνές δίκαιο και έχουν διαταράξει τη διεθνή τάξη. Τρίτον, η επείγουσα ανάγκη για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Η εφαρμογή της Ατζέντας 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη υστερεί σοβαρά. Ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή και το ψηφιακό χάσμα γίνονται όλο και πιο εμφανή. Υπάρχουν κενά διακυβέρνησης σε νέους τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), ο κυβερνοχώρος και ο διαστημικός χώρος.
Ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και η μεγαλύτερη αναπτυσσόμενη χώρα, η Κίνα υπήρξε πάντα σταθερή υποστηρίκτρια της παγκόσμιας ειρήνης, συνεισφέρουσα στην παγκόσμια ανάπτυξη, υπερασπίστρια της διεθνούς τάξης και πάροχος δημόσιων αγαθών. Εστιάζοντας σε ένα θέμα της εποχής μας, δηλαδή τι είδους σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης πρέπει να οικοδομηθεί και πώς να μεταρρυθμιστεί και να βελτιωθεί η παγκόσμια διακυβέρνηση, και θεωρώντας το ως τη θεμελιώδη κατευθυντήρια γραμμή για την προάσπιση των σκοπών και των αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και την εφαρμογή του οράματος της παγκόσμιας διακυβέρνησης που χαρακτηρίζεται από εκτεταμένες διαβουλεύσεις και κοινή συμβολή για κοινό όφελος, η Κίνα προτείνει την Πρωτοβουλία για την Παγκόσμια Διακυβέρνηση (GGI) με σκοπό την προώθηση της οικοδόμησης ενός πιο δίκαιου και ισότιμου συστήματος παγκόσμιας διακυβέρνησης και τη συνεργασία για μια κοινότητα με κοινό μέλλον για την ανθρωπότητα.
II. Βασικές έννοιες
1. Διατήρηση της δέσμευσης για την κυριαρχική ισότητα (sovereign equality, ισότητα των κυριαρχιών). Αυτή είναι η πρωταρχική προϋπόθεση της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Η κυριαρχική ισότητα είναι ο σημαντικότερος κανόνας που διέπει τις σχέσεις μεταξύ των κρατών και η πρωταρχική αρχή που τηρούν τα Ηνωμένα Έθνη και όλοι οι άλλοι διεθνείς θεσμοί και οργανισμοί. Η ουσία της κυριαρχικής ισότητας είναι ότι όλες οι χώρες, ανεξάρτητα από το μέγεθος, τη δύναμη ή τον πλούτο τους, πρέπει να απολαμβάνουν την κυριαρχία και την αξιοπρέπειά τους ως σεβαστές από τα άλλα κράτη, τις εσωτερικές τους υποθέσεις απαλλαγμένες από εξωτερικές παρεμβάσεις, το δικαίωμα να επιλέγουν ανεξάρτητα το κοινωνικό τους σύστημα και την πορεία ανάπτυξής τους, καθώς και το δικαίωμα να συμμετέχουν, να λαμβάνουν αποφάσεις και να επωφελούνται από τη διαδικασία της παγκόσμιας διακυβέρνησης ως ίσοι. Πρέπει να προωθηθεί η μεγαλύτερη δημοκρατία στις διεθνείς σχέσεις, ώστε το σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης να αντανακλά καλύτερα τα συμφέροντα και τις προσδοκίες της πλειονότητας των χωρών και να αυξηθεί η εκπροσώπηση και η φωνή των αναπτυσσόμενων χωρών.
2. Διατήρηση της δέσμευσης για διεθνή νομιμότητα. Αυτή είναι η θεμελιώδης εγγύηση για την παγκόσμια διακυβέρνηση. Οι σκοποί και οι αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών είναι καθολικά αναγνωρισμένες θεμελιώδεις νόρμες των διεθνών σχέσεων. Πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα. Σε αναδυόμενους τομείς, οι διεθνείς κανόνες πρέπει να διαμορφώνονται με βάση την ευρεία συναίνεση. Το διεθνές δίκαιο και οι διεθνείς κανόνες πρέπει να εφαρμόζονται ισότιμα και ομοιόμορφα, χωρίς διπλά πρότυπα ή επιβολές. Η αυθεντία και η σοβαρότητα του διεθνούς δικαίου πρέπει να τηρούνται. Οι μεγάλες χώρες, ιδίως, πρέπει να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στην προώθηση και την υπεράσπιση του διεθνούς δικαίου.
3. Διατήρηση της δέσμευσης στον πολυμερισμό. Αυτή είναι η βασική οδός της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Ο πολυμερισμός είναι η βασική έννοια του υφιστάμενου διεθνούς συστήματος και της διεθνούς τάξης. Η αρχή της εκτενούς διαβούλευσης και της κοινής συνεισφοράς για κοινό όφελος πρέπει να τηρείται. Τα παγκόσμια ζητήματα πρέπει να αποφασίζονται από όλους, το σύστημα διακυβέρνησης να οικοδομείται από όλους και τα οφέλη της διακυβέρνησης να μοιράζονται από όλους. Η πρακτική του μονομερισμού πρέπει να απορριφθεί. Ο ΟΗΕ είναι η βασική πλατφόρμα για την εφαρμογή του πολυμερισμού και την προώθηση της παγκόσμιας διακυβέρνησης, ο ρόλος του οποίου πρέπει να ενισχυθεί και όχι να αποδυναμωθεί. Άλλες παγκόσμιες και περιφερειακές πολυμερείς οργανώσεις πρέπει να αξιοποιήσουν τα αντίστοιχα πλεονεκτήματά τους και να διαδραματίσουν εποικοδομητικό ρόλο. Πρέπει να αποφεύγονται όλες οι διακρίσεις και οι αποκλεισμοί.
4. Διατήρηση της δέσμευσης για την προσέγγιση με επίκεντρο τον άνθρωπο. Αυτή είναι η θεμελιώδης αξία της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Οι λαοί όλων των εθνών είναι οι θεμελιώδεις παράγοντες της παγκόσμιας διακυβέρνησης και η ευημερία τους είναι το απώτερο όφελός της. Το σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των λαών και να ενισχύει συνεχώς την εμπιστοσύνη και την πίστη τους σε ένα σταθερό μέλλον, προκειμένου να έχει ευρεία υποστήριξη και να είναι αποτελεσματικό. Πρέπει να επιδιώκει τη βελτίωση μέσω μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να εμπνεύσει στους λαούς όλων των χωρών ένα μεγαλύτερο αίσθημα ικανοποίησης μέσω της επιτάχυνσης της κοινής ανάπτυξης, ένα μεγαλύτερο αίσθημα ασφάλειας μέσω της αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης των κοινών προκλήσεων της ανθρωπότητας και ένα μεγαλύτερο αίσθημα ευημερίας μέσω της προώθησης των κοινών συμφερόντων των διαφόρων χωρών και κοινοτήτων.
5. Διατήρηση της δέσμευσης για πραγματικά αποτελέσματα. Αυτή είναι μια σημαντική αρχή της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Η αποτελεσματική παγκόσμια διακυβέρνηση είναι ουσιαστικά αυτή που επιλύει πραγματικά προβλήματα. Δεδομένων των στενών διασυνδέσεων μεταξύ των διαφόρων ζητημάτων, η παγκόσμια διακυβέρνηση πρέπει να ασκείται με πιο συντονισμένο, συστηματικό και ολιστικό τρόπο. Πρέπει να αντιμετωπίζει τόσο τις βαθιές αιτίες όσο και τα συμπτώματα, προκειμένου να βρει βιώσιμες λύσεις. Πρέπει να αντιμετωπίζει τόσο τα επείγοντα ζητήματα όσο και να λαμβάνει υπόψη τις μακροπρόθεσμες προκλήσεις. Οι ανεπτυγμένες χώρες πρέπει να αναλάβουν σοβαρά τις ευθύνες τους και να παρέχουν περισσότερους πόρους και δημόσια αγαθά. Από την πλευρά τους, οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να ενωθούν για να ενισχύσουν τη δύναμή τους και να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για τον κόσμο.
III. Ο δρόμος προς τα εμπρός
Η GGI είναι μια άλλη σημαντική πρωτοβουλία που προτείνει η Κίνα, μετά την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την Ανάπτυξη (GDI), την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την Ασφάλεια (GSI) και την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για τον Πολιτισμό (GCI). Η GDI εστιάζει στην προώθηση της διεθνούς συνεργασίας για την ανάπτυξη, η GSI στην ενθάρρυνση του διαλόγου και της διαβούλευσης για τις διεθνείς διαφωνίες, η GCI στην προώθηση των ανταλλαγών και της αμοιβαίας μάθησης μεταξύ των πολιτισμών και η GGI στην κατεύθυνση, τις αρχές και την πορεία για τη μεταρρύθμιση του συστήματος και των θεσμών της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Οι τέσσερις πρωτοβουλίες έχουν τις αντίστοιχες προτεραιότητές τους και μπορούν να υλοποιηθούν ταυτόχρονα. Καθεμία από αυτές θα αποτελέσει πηγή θετικής ενέργειας για έναν κόσμο που αλλάζει και βρίσκεται σε αναταραχή, καθώς και ώθηση για την ανάπτυξη και την πρόοδο της ανθρωπότητας.
Οι «πέντε βασικές έννοιες» της GGI πηγάζουν από τους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και ανταποκρίνονται στις κοινές προσδοκίες των περισσότερων χωρών. Η μεταρρύθμιση και η βελτίωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης δεν σημαίνει την ανατροπή της υπάρχουσας διεθνούς τάξης ή τη δημιουργία ενός άλλου πλαισίου εκτός του τρέχοντος διεθνούς συστήματος. Αντίθετα, ο στόχος είναι να καταστεί το υπάρχον διεθνές σύστημα και οι διεθνείς θεσμοί πιο αποτελεσματικοί στην ανάληψη δράσεων, στην προσαρμογή στις αλλαγές, στην άμεση και αποτελεσματική ανταπόκριση σε διάφορες παγκόσμιες προκλήσεις και στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων όλων των χωρών, ιδίως των αναπτυσσόμενων. Ανεξάρτητα από τις αλλαγές στο διεθνές τοπίο, η Κίνα θα παραμείνει σταθερή στην προάσπιση του διεθνούς συστήματος με τον ΟΗΕ στο επίκεντρο και της διεθνούς τάξης που στηρίζεται στο διεθνές δίκαιο, θα σταθεί σταθερά στη σωστή πλευρά της ιστορίας και θα συνεργαστεί με όλες τις προοδευτικές δυνάμεις του κόσμου για την οικοδόμηση μιας κοινότητας με κοινό μέλλον για την ανθρωπότητα και θα καταβάλει αδιάκοπες προσπάθειες για τον ευγενή σκοπό της ειρήνης και της ανάπτυξης της ανθρωπότητας.
Θα υποστηρίξουμε τις αρχές, θα αγκαλιάσουμε νέες ιδέες, θα παραμείνουμε ανοιχτοί και χωρίς αποκλεισμούς, θα τηρήσουμε την αρχή της εκτενούς διαβούλευσης και της κοινής συνεισφοράς για κοινό όφελος και θα εργαστούμε στο πλαίσιο της GGI με όλα τα μέρη για την ενίσχυση της επικοινωνίας και του συντονισμού των πολιτικών, ώστε να οικοδομήσουμε ευρεία συναίνεση και να εμπλουτίσουμε τις μεθόδους και τις οδούς για τη μεταρρύθμιση και τη βελτίωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης.
Θα αξιοποιήσουμε τις πλατφόρμες που παρέχονται από τον ΟΗΕ, τους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς και τις περιφερειακές και υποπεριφερειακές πολυμερείς οργανώσεις για να αναλάβουμε ενεργή δράση με όλα τα μέρη και να συνεισφέρουμε τις σκέψεις και την ενέργειά μας στη μεταρρύθμιση και τη βελτίωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Προτεραιότητα θα δοθεί σε τομείς όπου η διακυβέρνηση είναι επείγουσα ανάγκη και ανεπαρκής, όπως η μεταρρύθμιση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής, η τεχνητή νοημοσύνη, ο κυβερνοχώρος, η κλιματική αλλαγή, το εμπόριο και ο διαστημικός χώρος, καθώς και στην σταθερή διατήρηση της εξουσίας και του κεντρικού ρόλου των Ηνωμένων Εθνών και στην υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών στην εφαρμογή του Συμφώνου για το Μέλλον. Θα θέλαμε να ενισχύσουμε την επικοινωνία και τη συνεργασία σε αυτούς τους τομείς, προκειμένου να επιτύχουμε συναίνεση, να προσδιορίσουμε τα αποτελέσματα και να επιτύχουμε γρήγορα αποτελέσματα.
Η ανθρωπότητα έχει γίνει μια στενά συνδεδεμένη κοινότητα με κοινό μέλλον. Η ενίσχυση της παγκόσμιας διακυβέρνησης είναι η σωστή επιλογή για τη διεθνή κοινότητα, ώστε να μοιραστεί τις ευκαιρίες ανάπτυξης και να αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες προκλήσεις. Η Κίνα θα ενισχύσει τις κοινές προσπάθειες με όλα τα μέρη για να διερευνήσει τρόπους μεταρρύθμισης και βελτίωσης της παγκόσμιας διακυβέρνησης και να ανοίξει ένα λαμπρό μέλλον ειρήνης, ασφάλειας, ευημερίας και προόδου.
