Είναι γνωστό πως η Ελλάδα έχει εγκαταλείψει εδώ και καιρό τη διεκδικητική και αποφασιστική εξωτερική πολιτική. Αλλά όταν ακόμα και οι λεγόμενοι «παραδοσιακοί σύμμαχοι» αρχίζουν να μας γυρίζουν την πλάτη, τότε το πρόβλημα δεν είναι πια διπλωματικό. Είναι υπαρξιακό.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη εδώ και έξι χρόνια δεν έχει καταφέρει να εδραιώσει ούτε έναν σταθερό δίαυλο επιρροής σε ζωτικής σημασίας διεθνή ζητήματα. Η χώρα μας περιφέρεται όλο και πιο απομονωμένη στο γεωπολιτικό τοπίο, με μοναδικό διακριτικό τη στάμπα του «προβλέψιμου και δεδομένου συμμάχου». Αυτό που κάποτε λεγόταν «εθνική στρατηγική» έχει αντικατασταθεί από χαμόγελα, φωτογραφίες, δηλώσεις προθέσεων και… δισεκατομμύρια σε εξοπλιστικά συμβόλαια.
Η Γαλλία -και ειδικά ο πρόεδρός της Εμανουέλ Μακρόν- αποτέλεσε τα τελευταία χρόνια τον κατεξοχήν «Ευρωπαίο προστάτη» μας – τουλάχιστον στη ρητορική. Εξοπλιστικά συμβόλαια δισεκατομμυρίων, Rafale, φρεγάτες, στενές επαφές, φιλοφρονήσεις, κοινές φωτογραφίες. Και φυσικά… λογαριασμοί πληρωμένοι, μέχρι τελευταίου ευρώ, από τον Έλληνα φορολογούμενο. Όμως φαίνεται ότι η εποχή των φαντασιώσεων τελείωσε. Ήρθε η ώρα της αλήθειας.
Ο Μακρόν, στη σκιά της κρίσιμης συνάντησης στον Λευκό Οίκο για την Ουκρανία, αποφάσισε να προσφέρει στη γείτονα Τουρκία έναν ρόλο-κλειδί στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα ασφαλείας. Αναβάθμισε ευθέως την Άγκυρα ως χώρα-παίκτη αποτροπής και «εγγυήσεων ασφάλειας» για την Ευρώπη. Δηλαδή, ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ που κατέχει παράνομα εδάφη χώρας-μέλους της Ε.Ε. (Κύπρος), απειλεί ευθέως άλλο μέλος (Ελλάδα) και συμμαχεί με τη Ρωσία ανακηρύσσεται «πυλώνας ασφάλειας». Από ποιους; Από εκείνους που ισχυρίζονται ότι σέβονται το Διεθνές Δίκαιο.
Η Γαλλία δεν το κάνει πρώτη φορά. Υπήρξαν και οι σιωπές της στις πωλήσεις των Meteor, οι εγκρίσεις για τα Eurofighter προς την Τουρκία, οι υπόγειες συνομιλίες των δύο πλευρών την ώρα που η Ελλάδα αγόραζε τα «υπερόπλα» με το κιλό.
Τελικά, φαίνεται πως εκείνη η περίφημη σκηνή με το δάχτυλο του Ερντογάν στη μούρη του Μακρόν στα Τίρανα μόνο προσβολή δεν ήταν. Ήταν δήλωση εξουσίας. Και η Γαλλία, όπως και άλλοι Ευρωπαίοι, την αποδέχθηκε. Κι εμείς τι κάνουμε; Πού είναι η ελληνική διπλωματία; Πού είναι οι «κόκκινες γραμμές»; Ποιος απάντησε στις δηλώσεις Μακρόν; Πού είναι η διπλωματική αναχαίτιση; Η επίκληση των συνθηκών, η παρέμβαση στα ευρωπαϊκά φόρα; Πουθενά.
Όπως και με την Αίγυπτο, που απομακρύνθηκε. Όπως και με τη Λιβύη, που αφέθηκε στο έλεος τουρκικών σχεδίων. Όπως και με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, που μας αιφνιδίασε. Όπως και με την ένταξη της Τουρκίας στον μηχανισμό SAFE. Παντού απουσία. Παντού παραίτηση.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει πια εγκαθιδρύσει μια εξωτερική πολιτική χωρίς όραμα, χωρίς φωνή και χωρίς διαπραγματευτικό βάρος. Μια πολιτική στην οποία η χώρα μοιάζει περισσότερο με πρόθυμο πελάτη, παρά με ισότιμο σύμμαχο. Δεν είναι «ρεαλισμός» να υποκύπτεις σε όλα. Δεν είναι «προβλεψιμότητα» να λες ναι πριν καν σε ρωτήσουν. Είναι διπλωματική μειονεξία. Κι αυτή πληρώνεται.
Η μαχαιριά Μακρόν είναι απλώς η τελευταία επιβεβαίωση ότι οι σύμμαχοι σέβονται εκείνον που στέκεται όρθιος, όχι εκείνον που χειροκροτεί σιωπηλά, ενώ του τραβούν το χαλί κάτω από τα πόδια. Καιρός να ξυπνήσουμε. Πριν ξυπνήσουμε… χωρίς σύνορα.
