Ο Άρης σίγουρα δεν είναι φιλόξενος για τον άνθρωπο, πόσο μάλλον για να μεγαλώσουν παιδιά εκεί, στις αποικίες που θέλει να δημιουργήσει ο Elon Musk. Δεν είναι το απίστευτο κρύο που κάνει στον πλανήτη, ούτε καν η έλλειψη οξυγόνου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η λεπτή ατμόσφαιρα και η έλλειψη μαγνητικού πεδίου, που σημαίνει πως ο πλανήτης δέχεται επιθέσεις ακτινοβολίας σε πολύ υψηλά επίπεδα, σε σχέση με τη Γη. Όμως, μέχρι στιγμής δε γνωρίζουμε πως συμπεριφέρεται και πως ανταποκρίνεται η λεπτή ατμόσφαιρα του Άρη σε αυτή την ακτινοβολία. Αυτό όμως είναι κάτι που πρέπει να μάθουμε, αν θέλουμε να στείλουμε ανθρώπους, έστω και για επίσκεψη, στον Άρη. Αυτό είναι και ο λόγος για την αποστολή M-MATISSE.
Η αποστολή αποτελείται από δύο διαστημόπλοια που έχουν σχεδιαστεί για να μελετήσουν την ατμόσφαιρα του Άρη από δύο τοποθεσίες ταυτόχρονα. Το M-MATISSE θα παρακολουθεί τον ηλιακό άνεμο, τη ροή ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων από τον Ήλιο, και την αλληλεπίδρασή του με τον Άρη. Μάλιστα, πρόσφατα ανιχνεύσαμε για πρώτη φορά ορατό σέλας στον Άρη. Με αυτή την αποστολή θα μπορούμε να εξετάσουμε ακριβώς πως η ηλιακή ακτινοβολία επηρεάζει τον πλανήτη στο σύνολό του.
«Στόχος της αποστολής είναι να κατανοήσουμε την ατμόσφαιρα του Άρη στο σύνολό της. Αυτό σημαίνει από την επιφάνεια μέχρι το διάστημα», δήλωσε η επικεφαλής της αποστολής, Δρ. Beatriz Sánchez-Cano, του Πανεπιστημίου του Λέστερ.
Με αυτό τον τρόπο, οι επιστήμονες προσπαθούν να ανακαλύψουν πόσο κατοικήσιμος μπορεί να είναι ο πλανήτης. Όπως είναι λογικό, η κατανόηση του διαστημικού καιρού στον Κόκκινο Πλανήτη είναι το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει, ώστε να μπορούμε να στείλουμε με ασφάλεια ανθρώπους εκεί για να εξερευνήσουν. Το να γνωρίζουμε τον διαστημικό καιρό στον Άρη συμβάλει στην πρόβλεψη επικίνδυνων καταστάσεων, τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τον εξοπλισμό που θα στείλουμε εκεί.
«Αυτό είναι σημαντικό επειδή η κατανόηση της συμπεριφοράς του αρειανού συστήματος και της αλυσίδας των διεργασιών που ελέγχουν τον διαστημικό καιρό και το διαστημικό κλίμα στον Άρη είναι απαραίτητη για την εξερεύνηση», δήλωσε η Δρ. Sánchez-Cano.
«Οδηγεί σε ακριβείς προβλέψεις για τον διαστημικό καιρό (δηλαδή, ακριβή κατανόηση της ηλιακής ενέργειας και των σωματιδίων στον Άρη) και, ως εκ τούτου, αποτρέπει επικίνδυνες καταστάσεις για τα διαστημόπλοια και τους ανθρώπους στον Κόκκινο Πλανήτη, όπως γνωρίζουμε καλά από την εμπειρία μας στην παρακολούθηση του διαστημικού καιρού στη Γη».
Στόχος της αποστολής είναι να παρέχει πληροφορίες για τις καθημερινές αλλαγές στον Άρη, ενώ θα φανεί πολύ χρήσιμη, όταν συμβαίνουν σημαντικά διαστημικά καιρικά φαινόμενα. Για παράδειγμα πέρσι, μια πολύ ισχυρή ηλιακή έκλαμψη, επηρέασε την κάμερα του Curiosity της NASA, ενώ δημιούργησε και ένα χάος στα διαστημόπλοια που έχουμε σε τροχιά γύρω από τον Άρη.
Αν είχαμε το M-MATISSE τότε στον Άρη, θα ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία να μελετήσουμε αυτά τα ακραία φαινόμενα, καθώς αντίστοιχες καταστάσεις έχουν προκαλέσει διακοπές επικοινωνίας με αποστολές που δρούσαν στον πλανήτη. Είναι πρόβλημα όταν οι για τις αποστολές έχουμε στείλει ρομπότ, όμως θα είναι ασυγχώρητο όταν στις αποστολές συμμετέχουν άνθρωποι.
«Φανταστείτε να υπάρχουν και άνθρωποι και αυτό να σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να επικοινωνήσουν καθόλου με τη Γη», δήλωσε η Δρ.Sánchez-Cano. «Είναι πολύ, πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε πώς θα συμπεριφερθεί το σύστημα. Και είναι πάντα διαφορετικό επειδή υπάρχουν πολλές συνθήκες, πολλές μεταβλητές. Γι’ αυτό πρέπει να έχουμε έναν πλήρη χαρακτηρισμό. Και αυτός είναι ο στόχος της αποστολής!
Το έργο M-MATISSE, που σημαίνει Mars Magnetosphere ATmosphere Ionosphere και Space-weather Science, ξεκίνησε το 2021, όταν ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος κάλεσε για αποστολές μεσαίας κατηγορίας. Το εξαιρετικά επιτυχημένο Solar Orbiter και το τηλεσκόπιο Euclid είναι παραδείγματα αυτής της κατηγορίας αποστολών. Το M-MATISSE είναι πλέον ένας από τους τρεις τελευταίους υποψηφίους.
Η αποστολή παρουσιάστηκε με λεπτομέρεια στην Εθνική Συνάντηση Αστρονομίας της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Durham, που πραγματοποιήθηκε από τις 7 έως τις 11 Ιουλίου.
