Του Βασίλη Γαλούπη
Αυτό που συμβαίνει στη Μέση Ανατολή, με το Ισραήλ να βομβαρδίζει χώρες, την Αμερική να συμπράττει και ολόκληρη τη Δύση να προσφέρει τη στήριξή της, δεν αφορά μονάχα την περιοχή. Ο συμβολισμός των γεγονότων είναι πολύ βαθύτερος: Εγκαθιστά, ως κανονικότητα, την πρακτική της «προληπτικής βίας». Δηλαδή, τον νόμο της ζούγκλας, εκεί που κάθε επιθυμία του ισχυρού αγνοεί το Διεθνές Δίκαιο και τους κανόνες που η ίδια η Δύση θέσπισε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μετά και το τελευταίο χτύπημα των ΗΠΑ στην καρδιά του Ιράν, χθες τα ξημερώματα, όποιος διαθέτει αρκετά όπλα μπορεί να βομβαρδίζει κράτη «προληπτικά» ή να προχωρά σε οποιαδήποτε επιθετική πράξη θέλει, επικαλούμενους διάφορους λόγους, ακόμα και προσχηματικούς.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχτισε την πολιτική του καριέρα στην καταδίκη του πολέμου στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Η βασική του υπόσχεση κατά τη διάρκεια της πρόσφατης προεκλογικής του εκστρατείας ήταν να κρατήσει την Αμερική μακριά από «ξένους πολέμους». «Η πιο περήφανη κληρονομιά μου», έλεγε με στόμφο στην ορκωμοσία του, «θα είναι αυτή ενός ειρηνοποιού και ενοποιητή». Αλλά μέχρι τώρα έχει αποτύχει. Ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας δεν έληξε, όπως υποσχέθηκε. Δεν κατάφερε να συγκρατήσει το μένος του Ισραήλ κατά της Παλαιστίνης. Και, σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το ξημέρωμα της Κυριακής ο «ειρηνοποιός» βομβάρδισε τρεις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου στο Ιράν, σε Φορντό, Νατάνζ και Ισφαχάν.
Διεθνείς οργανισμοί, ακόμα και η διευθύντρια των Εθνικών Υπηρεσιών Πληροφοριών των ΗΠΑ Τούλσι Γκάμπαρντ, έχουν ανακοινώσει πως δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία ότι η Τεχεράνη κατασκευάζει πυρηνικά όπλα. Αλλά ο βομβαρδισμός του Ιράν αποτελεί ευσεβή πόθο του Ισραήλ εδώ και χρόνια. Με τον μπαμπούλα πως «θα κατασκευάσει πυρηνικό όπλο σύντομα».
Μόλις πριν από δύο μέρες ο Τραμπ έλεγε ότι θα αποφασίσει «εντός των επόμενων δύο εβδομάδων» σχετικά με το εάν θα προχωρήσει σε μια τέτοια επίθεση. Εντός ΗΠΑ, ο πρόεδρος αντιμετώπιζε σοβαρές πιέσεις από ψηφοφόρους του να μην αναμειχθεί σε νέα Ιράκ και Αφγανιστάν, προκειμένου να στηρίξει τον Νετανιάχου. Στην πραγματικότητα, ο Τραμπ ετοιμαζόταν ήδη να εμπλακεί. Από τον Μάιο το Πεντάγωνο είχε αρχίσει να καταρτίζει λεπτομερή σχέδια για να βοηθήσει το Ισραήλ, εάν υλοποιούσε τη μακροχρόνια φιλοδοξία του να χτυπήσει το Ιράν. Η Αμερική είχε κιόλας εκτρέψει τόνους από όπλα προς τη Μέση Ανατολή, ανακατευθύνοντάς τα από την Ουκρανία, σύμφωνα με το Reuters.
Στις 13 Μαΐου, μιλώντας σε φόρουμ στη Σαουδική Αραβία, ο Τραμπ έστρωσε το έδαφος: «Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ στην Αμερική και στους συμμάχους της να απειληθούν με τρομοκρατία ή πυρηνική επίθεση. Η ώρα είναι τώρα για να επιλέξουν. Αυτή τη στιγμή. Δεν έχουμε πολύ χρόνο να περιμένουμε». Δεν ήταν ακριβώς μια προφητεία Τραμπ προς την Τεχεράνη, αλλά μια προαποφασισμένη κίνηση.
Ο «πλανητάρχης» ενέπλεξε τις ΗΠΑ απευθείας στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Μετά τους βομβαρδισμούς μίλησε στην αμερικανική τηλεόραση επί τέσσερα λεπτά, χαρακτηρίζοντας την επιχείρηση «θεαματική στρατιωτική επιτυχία», και απαίτησε από τους ηγέτες του Ιράν την, ουσιαστικά, άνευ όρου παράδοση. Η επίθεση των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε με Ι.Χ. απόφαση Τραμπ, χωρίς την άδεια του Κογκρέσου, πράγμα που παραβιάζει το αμερικανικό Σύνταγμα.
Τελικώς ο νέος πρόεδρος έβαλε φωτιά σε ολόκληρη την περιοχή. Το Ιράν δήλωσε ότι διατηρεί το δικαίωμα να αντισταθεί για να προστατεύσει τα εθνικά του συμφέροντα. Δεν μπορεί ασφαλώς να χτυπήσει την ίδια την Αμερική, αλλά όλες οι στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή βρίσκονται εντός της εμβέλειας των ιρανικών πυραύλων.
Οι υπόλοιπες χώρες της Μέσης Ανατολής από τη μια επιχαίρουν που βομβαρδίζεται το Ιράν, από την άλλη φοβούνται αντίποινα. Η Ελλάδα, που βρίσκεται εντός επιχειρησιακού εύρους ιρανικών πυραύλων, μετέφερε Patriot της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας για να προστατέψει την αμερικανική βάση της Σούδας.
Ο Τραμπ προσπαθεί να πείσει τους Αμερικανούς ότι οι βομβαρδισμοί δεν θα έχουν συνέχεια και πως δεν έχει κανένα συμφέρον να συμμετάσχει σε έναν παρατεταμένο πόλεμο. Όμως, ήδη απειλεί το Ιράν με περισσότερες επιθέσεις. Αν το Ιράν απαντήσει με αντίποινα, ο Τραμπ θα πιεστεί να αντιδράσει με ακόμα μεγαλύτερη βία. Ακόμα όμως κι αν η Τεχεράνη αντιδράσει «αδύναμα», χωρίς δηλαδή να προχωρήσει σε χτύπημα σε αμερικανικές εγκαταστάσεις, τότε ο Νετανιάχου θα πιέσει τον Τραμπ ότι τώρα είναι η ευκαιρία να επιχειρήσει μια αλλαγή ηγεσίας στο Ιράν.
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί παγωμένη. Το Ιράν ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στο κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, της σημαντικότερης θαλάσσιας οδού πετρελαίου στον κόσμο. Ο Τραμπ επικύρωσε με τον πιο κυνικό τρόπο ότι όποιος θέλει μπορεί να καταργεί κάθε διεθνή κανόνα. Το μόνο που χρειάζεσαι είναι όπλα. Και τη Δύση να παρακολουθεί σιωπηρά…
Ο Τραμπ αποδεικνύεται έως τώρα αναξιόπιστος σε όσα υποσχέθηκε. Οι βομβαρδισμοί του είναι αμφίβολο αν είχαν χειροπιαστό αποτέλεσμα, αφού οι ιρανικές εγκαταστάσεις βρίσκονται βαθιά στο βουνό, κάτω από πολλά μέτρα πέτρα. Μετά την εμπλοκή των ΗΠΑ, το Ιράν εξετάζει και την απόσυρση από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων. Κι αν το κάνει πράξη, οι ανεξάρτητοι επιθεωρητές δεν θα έχουν κανέναν τρόπο πλέον να παρατηρήσουν το μελλοντικό πυρηνικό έργο του Ιράν.
