Το ελληνογερμανικό σκάνδαλο διαφθοράς με τα αιολικά πάρκα που «στοιχειώνει» 14 χρόνια την ελληνική Δικαιοσύνη.
- Καταδίκη για μίζα από το 2015 στη Γερμανία, «καθάρισαν» για το αδίκημα της δωροδοκίας δια της παραγραφής στην Ελλάδα.
- Ποιοι είναι οι πέντε που δικάζονται αύριο Δευτέρα 7 Απριλίου στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων.
- Η διαδρομή της μίζας των 362.000 ευρώ και η ομολογία Ρουσενμπάουμ όταν βρέθηκε στο εδώλιο της γερμανικής Δικαιοσύνης.
- Οι αμαρτωλές συμβάσεις και ο ρόλος της Enercon με τις 32.000 ανεμογεννήτριες παγκοσμίως
Του Βαγγέλη Τριάντη
Στη Γερμανία στέλεχος εταιρείας κολοσσού στον κλάδο της αιολικής ενέργειας έχει καταδικαστεί από το 2015 ως αποδέκτης μίζας για έργο που είχε αναλάβει στην Ελλάδα το 2009. Στην Ελλάδα, το γερμανικής καταγωγής στέλεχος μαζί με ακόμη τέσσερις Έλληνες εμπλεκόμενους, δικάζονται 16 χρόνια μετά, μόνο για το αδίκημα της απιστίας και της συνέργειας σε απιστία κατά περίπτωση, καθώς όταν η ελληνική Δικαιοσύνη αποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά, τα αδικήματα της δωροδοκίας και δωροληψίας είχαν παραγραφεί με βάση την ελληνική νομοθεσία.
Η υπόθεση αφορά σε σύμβαση για την προμήθεια και εγκατάσταση εννέα αιολικών πάρκων που υπεγράφη το 2009 μεταξύ του γερμανικού κολοσσού Enercon και της ΔΕΗ Ανανεώσιμες (ΔΕΗΑΝ) με υπεργολάβο την ελληνική εταιρεία Prenecon η οποία είχε αναλάβει την υλοποίηση έργων πολιτικού μηχανικού, στο πλαίσιο της κύριας σύμβασης. Ωστόσο, η σύμβαση φέρεται να ήταν υπερκοστολογημένη κατα 6,115 εκατ. ευρώ, όπως προέκυψε από την έρευνα της ελληνικής Δικαιοσύνης.
Τη Δευτέρα 7 Απριλίου 2025 δικάζονται στο εδώλιο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων πέντε πρόσωπα για την συγκεκριμένη υπόθεση διαφθοράς με πρωταγωνιστές ελληνικές και γερμανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Κατηγορούμενοι είναι ο πρώην επικεφαλής διαχείρισης έργων της μητρικής Enercon, Πέτερ Ρούσενμπαουμ, πρώην στέλεχος της ελληνικής Enercon, πρώην διευθυντής αιολικής Ενέργειας της ΔΕΗΑΝ, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος και μέτοχος της ελληνικής εταιρείας Prenecon και ο πρώην νόμιμος εκπρόσωπος της Enercon στην Ελλάδα.
Τα αδικήματα τα οποία βαρύνονται είναι σε βαθμό κακουργήματος και συγκεκριμένα για απιστία, ηθική αυτουργία σε απιστία και συνέργεια. Οι Data Journalists ξετυλίγουν το «κουβάρι» της συγκλονιστικής υπόθεσης που ξεκίνησε να απασχολεί ταυτόχρονα τόσο τις ελληνικές όσο και τις γερμανικές, εισαγγελικές αρχές από το 2011.
Η αμαρτωλή σύμβαση του 2009
To Φεβρουάριο του 2009 τα στελέχη της γερμανικής Enercon και της ΔΕΗ Ανανεώσιμες είχαν κάθε λόγο να χαμογελούν. Οι δύο εταιρείες υπέγραψαν σύμβαση για την προμήθεια και εγκατάσταση εννιά αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος 35,10 MW. Η Enercon είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες της Γερμανίας στην κατασκευή ανεμογεννητριών. Ιδρύθηκε το 2014 και μέχρι σήμερα έχει σχεδιάσει, παραγάγει και λειτουργήσει περισσότερες από 32.000 ανεμογεννήτριες σε 50 χώρες παγκοσμίως.
Τα πάρκα επρόκειτο να κατασκευαστούν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος. Μεταξύ αυτών η Κατταβιά της Ρόδου, το Σκαλοχώρι της Λέσβου, δύο περιοχές στο Ρέθυμνο, τον Άγιο Σώζοντα στη Λήμνο, το Πυθαγόρειο της Σάμου κτλ. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες από το παραπεμπτικό βούλευμα, η συγκεκριμένη σύμβαση υπεγράφη «κατά παράβαση των κανόνων επιμελούς διαχείρισης». Ειδικότερα, η προσφορά της Enercon περιείχε και την προσφορά της υπεργολάβου, Prenecon για την υλοποίηση των έργων πολιτικού μηχανικού. Δηλαδή την κατασκευή «θεμέλιων δρόμων, και χώρων για την τοποθέτηση των μηχανημάτων γύρω από τα εννέα αιολικά πάρκα».
Κατά το κατηγορητήριο, η προσφορά της Prenecon ήταν «υπερτιμολογημένη». Είναι χαρακτηριστικό ότι το σύνολο των έργων Πολιτικού Μηχανικού ανέρχονταν σε 15,530 εκατ. ευρώ καθαρά, ενώ «το δίκαιο και εύλογο τίμημα ανέρχονταν για τα εννέα αιολικά πάρκα στο ποσό των 5,788 εκατ. ευρώ». Εάν σε αυτά προστεθεί και το περιθώριο του κέρδους τότε το συνολικό τίμημα δεν θα έπρεπε να ξεπερνά τα 7,055 εκατ. ευρώ.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η επιλογή της Prenecon ως υπεργολάβου έγινε με απευθείας ανάθεση, κάτι που σύμφωνα με το κατηγορητήριο συνιστά «παράβαση των κανόνων επιμελούς διαχείρισης».
Δηλαδή, η Enercon όφειλε να λάβει προσφορές από τουλάχιστον τρεις μειοδότες και να επιλέξει ως υπεργολάβο αυτόν που θα υπέβαλε την συμφερότερη προσφορά.
Το Νοέμβριο του 2009, καταρτίστηκαν οι σχετικές συμβάσεις υπεργολαβίας για την υλοποίηση έργων στα αιολικά πάρκα που επρόκειτο να κατασκευαστούν. Παρά το γεγονός ότι η «Prenecon στερούνταν της αντίστοιχης εμπειρίας στην εκτέλεση αντίστοιχων έργων» ήταν αυτή που ανέλαβε να υλοποιήσει το έργο.
(ΦΩΤΟ/EUROKINISSI)
Σύμφωνα με το παραπεμπτικό βούλευμα, από την κατάρτιση της σύμβασης με τη ΔΕΗΑΝ προκλήθηκε βλάβη στην περιουσία της Enercon, καθώς κατέβαλε στην Prenecon περί τα τα 16,470 εκατ ευρώ για τα εννέα αιολικά πάρκα .
Το συνολικό ποσό που έπρεπε να καταβάλλει χωρίς την υπερτιμολόγηση ήταν 6.615 εκατ. ευρώ. Άρα η ζημία ανήλθε σε «9,660 εκατ ευρώ για την υπερτιμολόγηση των εργασιών πολιτικού μηχανικού για τα 7 αιολικά πάρκα και κατά 194.863 ευρώ που δόθηκε ως προκαταβολή για τα άλλα δύο αιολικά πάρκα σε Σίφνο και Πυθαγόρειο Σάμου, τα οποία τελικά δεν υλοποιήθηκαν».
Η μήνυση της Enercon στην Εισαγγελία του Oldenburg
Το 2011, η μητρική Enercon ενημερώθηκε για την «αμαρτωλή» σύμβαση που είχε υπογραφεί. Αμέσως δόθηκε εντολή να ξεκινήσει εσωτερική έρευνα. Όταν ολοκληρώθηκε, τα αποτελέσματά της δεν άφησαν κανέναν περιθώριο. Η προσφυγή στη γερμανική Δικαιοσύνη ήταν μονόδρομος. Στις 3 Μαΐου του 2011 η Enercon κατέθεσε μήνυση σε βάρος του επικεφαλής διαχείρισης έργων της εταιρείας Πέτερ Ρούσενμπαουμ στην εισαγγελία του Oldenb . Όπως υπογραμμίζονταν στη μήνυση, το γερμανικής καταγωγής υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρείας, φέρεται να «είχε εγκρίνει συμβάσεις έργων αιολικής ενέργειας με την Prenecon, χωρίς ποτέ να προηγηθεί δημοπρασία, κατά παράβαση της γερμανικής νομοθεσίας». Η Εισαγγελία του Oldenburg σχημάτισε δικογραφία κατά του γερμανού υπηκόου, ενώ στη συνέχεια ασκήθηκε δίωξη σε βάρος του. Την ίδια περίοδο και συγκεκριμένα τον Αύγουστο του 2011 στέλεχος της γερμανικής εταιρείας, κατέφτασε στην Ελλάδα και ενημέρωσε τις ελληνικές αρχές. Ήταν μόλις δύο χρόνια μετά την υπογραφή της «αμαρτωλής» σύμβασης.
Καταδίκη για μίζα στη Γερμανία τον Ιούλιο του 2015
Τον Ιούλιο του 2015 η γερμανική Δικαιοσύνη καταδίκασε τον Ρούσενμπαουμ σε διετή ποινή φυλάκισης με αναστολή και πρόστιμο ύψους 135.000 ευρώ για χρηματισμό και πρόκληση οικονομικής ζημίας σε βάρος της Enercon. Στην απόφαση περιγράφονταν αναλυτικά περιστατικά, συναντήσεις καθώς και δωροδοκίες με τη συμμετοχή των κατηγορούμενων σήμερα Ελλήνων, πριν και μετά την υπογραφή της επίμαχης σύμβασης. Μάλιστα ο ίδιος ο Ρούσενμπαουμ επιβεβαίωσε όλα τα περιστατικά που αναφέρονται στη γερμανική απόφαση. «Ο κατηγορούμενος επιβεβαίωσε πλήρως, στο πλαίσιο της απολογίας του, το σύνολο των πραγματικών περιστατικών που του προσάπτονται. Για την ορθότητα της ομολογίας του δεν υπάρχει καμία αμφιβολία», επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην υπόθεση.
Συγκεκριμένα στην απόφαση της γερμανικής Δικαιοσύνης κατονομάζονταν τρία πρόσωπα τα οποία φέρονται να εμπλέκονταν στην συγκεκριμένη υπόθεση. Ο τότε υπεύθυνος της Enercon στην Ελλάδα, ο διευθύνων σύμβουλος της Prenecon και ο διευθυντής έργων και σύμβουλος διοίκησης της ΔΕΗΑΝ. Τρεις δηλαδή από τους συνολικά πέντε κατηγορούμενους που κάθονται στις 7 Απριλίου στο εδώλιο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων για απιστία.
Οι τρεις Ελληνες φέρεται να πραγματοποίησαν συνάντηση το 2008. Όπως αναφέρεται στην απόφαση, τα πρόσωπα αυτά θέλησαν να «εκμεταλλευτούν την κατάσταση» δεδομένου ότι η ΔΕΗΑΝ είχε κάνει ήδη διαγωνισμό και είχε κηρυχθεί άγονος. Μάλιστα ένας από τους τρεις Ελληνες κατονομάζεται ότι προθυμοποιήθηκε ώστε στον νέο διαγωνισμό να κατατεθεί προσφορά της Enercon, η οποία δεν είχε λάβει μέρος στον πρώτο διαγωνισμό που κηρύχθηκε άγονος.
Όπως προέκυψε, η Enercon ήταν η μοναδική εταιρεία που έλαβε μέρος, ενώ γινόταν αναφορά στον ρόλο και στη συνεισφορά που είχε ένα από τα προσωπα ελληνικής καταγωγής στην επίμαχη σύμβαση ώστε «να δεχτεί η ΔΕΗ, στο πλαίσιο των δεδομένων της αγοράς, ένα υπερβολικά υψηλό τίμημα».
Οι τρεις Ελληνες συμφώνησαν το επιπλέον τίμημα που θα προέκυπτε να μην πάει στην Enercon αλλά να το εκμεταλλευτούν για ίδιον όφελος. Αυτό τον στόχο θέλησαν να πετύχουν μέσω υπεργολαβίας που θα έδινε η Enercon στην Prenecon, όπου όλα τα τιμήματα «θα ήταν άκρως υπερβολικά», ανέφερε μεταξύ άλλων η καταδικαστική απόφαση της γερμανικής Δικαιοσύνης.
Η δωροδοκία του Γερμανού και οι συναντήσεις
Στις 21 Μαΐου 2008 πραγματοποιήθηκε η προσφορά για τα έργα πολιτικού μηχανικού. Η προσφορά ανερχόταν σε 15,524 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και θα αποτελούσε τη βάση για την κατακύρωση της εργολαβίας των έργων πολιτικού μηχανικού στην Prenecon.
Σύμφωνα με την απόφαση της γερμανικής Δικαιοσύνης, το πρόσωπο αυτό φοβόταν ότι τόσο το τμήμα προμηθειών όσο και οι υπεύθυνοι έργων της Enercon θα όρθωναν εμπόδια στη σύμβαση και ειδικότερα στη σύναψη της υπεργολαβίας με την Prenecon σε αυτές τις τιμές. Για τον λόγο αυτό οι τρεις Ελληνες συμφώνησαν και αποφάσισαν να πλησιάσουν και να «δωροδοκήσουν τον κατηγορούμενο Πέτερ Ρούσενμπαουμ, ο οποίος ήταν ο προϊστάμενος της διαχείρισης έργων και υψηλόβαθμο στέλεχος στην εταιρική ιεραρχία της Enercon».
Στην απόφαση της γερμανικής Δικαιοσύνης γίνεται επίσης λόγος για επικοινωνία στα τέλη του 2008 μεταξύ ενός εκ των τριών Ελλήνων και του Ρούσενμπαουμ. Οι δύο άντρες φέρεται μάλιστα να γευμάτισαν μαζί και κατά τη διάρκεια του γεύματος ο Ρούσενμπαουμ έγινε αποδέκτης ποσού ύψους 20.000 ευρώ. Κατόπιν αυτού ο Γερμανός φέρεται να συναντήθηκε σε κτίριο της ΔΕΗΑΝ με δύο από τους τρεις Ελληνες που κατονομάζονται στη δικαστική απόφαση. Οι τρεις τους φέρεται να συζήτησαν για τα προβλήματα που είχαν προκύψει στα εργοτάξια. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών ο Ρούσενμπαουμ φέρεται να αντιλήφθηκε ότι οι συνομιλητές του γνώριζαν πως είχε λάβει χρήματα από την Prenecon και για τον λόγο αυτό του ασκούσαν πίεση.
Η offshore και η διαδρομή του χρήματος
Στην ίδια απόφαση της Γερμανικής Δικαιοσύνης περιγράφονται αναλυτικά οι ροές του χρήματος που δόθηκαν ως μίζα, ενώ κατονομάζεται και η offshore εταιρεία που ιδρύθηκε για το σκοπό αυτό. Πιο αναλυτικά το 2010 υπήρξε επικοινωνία μεταξύ ενός από τους τρεις Ελληνες και του Ρούσενμπαουμ, όπου τέθηκε το θέμα των ταξιδιών με μεγάλα χρηματικά ποσά σε ρευστό. Στη συνέχεια ο Ρούσενμπαουμ προχώρησε στη σύσταση της εταιρείας Jabwind Ltd. Προκειμένου να διεκπεραιωθούν οι δωροδοκίες, στις 26.10.2010 ο Ρούσενμπαουμ άνοιξε τραπεζικό λογαριασμό στη Hellenic Bank στο όνομα της Jabwind Ltd.
Υπό το όνομα της Jabwind Ltd ο Ρούσενμπαουμ εξέδωσε στην Pre Renewable Energy Constructions Limited στις 21.10.2010 και στις 26.10.2010 δύο τιμολόγια ύψους 230.000 ευρώ για υποτιθέμενες συμβουλευτικές υπηρεσίες με αντικείμενο τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Η Pre Renewable Energy Constructions Limited μετέφερε το ποσό αυτό στις 4.11.2010 στον προαναφερθέντα κυπριακό λογαριασμό της Jabwind Ltd. Πρόκειται για εταιρεία που ιδρύθηκε στην Κύπρο στις 28 Αυγούστου 2009, στην οποία ως διευθυντές εμφανίζονται δύο από τους τρεις Ελληνες. Ο Ρούσενμπαουμ φέρεται να έλαβε γύρω στις 362.015 ευρώ για την προτίμησή του στην Prenecon.
«Καθάρισαν» διά της παραγραφής στην Ελλάδα
Ας επιστρέψουμε όμως στην Ελλάδα. Το 2011 λοιπόν, στέλεχος της γερμανικής Enercon έφτασε στην Ελλάδα και ενημέρωσε τις εισαγγελικές αρχές για τη συγκεκριμένη υπόθεση διαφθοράς. Παράλληλα στις 20 Δεκεμβρίου του 2011 οι γερμανικές εισαγγελικές αρχές με έγγραφο τους προς τις αντίστοιχες Ελληνικές αιτήθηκαν την παροχή εγγράφων στο πλαίσιο προκαταρκτικής έρευνας που διενεργούσαν σε βάρος του Ρούσενμπαουμ. Στα σχετικά έγγραφα οι εισαγγελικές αρχές της Γερμανίας, παρείχαν αναλυτική ενημέρωση στις ελληνικές, για τα εμπλεκόμενα πρόσωπα και τις «υποψίες» που είχαν σχετικά με την αμαρτωλή σύμβαση.
Τρία χρόνια μετά οι γερμανικές αρχές επανήλθαν και πάλι. To 2014 το υπουργείο Δικαιοσύνης της Κάτω Σαξονίας της Γερμανίας απέστειλε έγγραφο προς το ελληνικό υπουργείο Δικαιοσύνης στο πλαίσιο της αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής. Το έγγραφο αναφερόταν στα ευρήματα των ερευνών σε βάρος των τεσσάρων ελλήνων εμπλεκομένων στο σκάνδαλο διαφθοράς. Μάλιστα το γερμανικό υπουργείο Δικαιοσύνης ζητούσε να «εξεταστεί ή άσκηση ποινικής δίωξης» σε βάρος των τεσσάρων ελλήνων για τα αδικήματα της ενεργητικής δωροδοκίας, της παθητικής δωροδοκίας, και της συνέργειας σε ενεργητική δωροδοκία. Η Εισαγγελία Εφετών της Αθήνας απέστειλε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών όλα τα σχετικα έγγραφα προκειμένου να διενεργηθεί προκαταρκτική εξέταση και να σχηματιστεί δικογραφία.
Άλλωστε από το Μάιο του 2013 ο Ρουσενμπάουμ είχε ομολογήσει ενώπιον των εισαγγελικών αρχών της Γερμανίας, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο παραπεμπτικό βούλευμα.
Παρά την πλήρη ενημέρωση των ελληνικών αρχών από το 2011 και την αποστολή στοιχείων, τίποτα δεν προχώρησε. Μάλιστα, χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2017, όταν και σχηματίστηκε δικογραφία από την Εισαγγελία Οικονομικού Εγκλήματος, μετά από δημοσίευμα της εφημερίδας ΑΞΙΑ, προκειμένου να διερευνηθεί το αδίκημα της κακουργηματικής απιστίας σε βάρος της ΔΕΗΑΝ. Δηλαδή ενώ η γερμανική δικαιοσύνη προχωρούσε με ταχείς ρυθμούς, ο Ρουσενμπάουμ είχε ομολογήσει από το 2013 και το 2015 καταδικάστηκε αμετάκλητα στην Γερμανία, στην Ελλάδα η υπόθεση μάλλον είχε ξεχαστεί καταχωνιασμένη σε κάποιο συρτάρι.
Το 2021 η δικογραφία της Εισαγγελίας Οικονομικού Εγκλήματος τέθηκε στο αρχειο, καθώς Enercon και ΔΕΗΑΝ ήρθαν σε συμβιβασμό, ενώ από την έρευνα της Εισαγγελίας προέκυψε ότι δεν είχε υπάρξει ζημία της ΔΕΗΑΝ. Επίσης το αδίκημα της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα δεν διερευνήθηκε. Ο λόγος ήταν ότι το αδίκημα ήταν πλημμεληματικής μορφής και επομένως είχε παραγραφεί καθώς είχε τελεστεί από το 2008 έως και το Νοέμβριο του 2010. Είναι πράγματι εντυπωσιακή η στάση της Δικαιοσύνης όπως περιγράφεται στο παραπεμπτικό βούλευμα με αποτέλεσμα οι εμπλεκόμενοι να γλιτώσουν για το αδίκημα της δωροδοκίας διά της παραγραφής.
