Του Μανώλη Κοττάκη
Πέρασαν 15 ολόκληρα χρόνια από την έναρξη της οικονομικής κρίσης και 13 ακριβώς από τις δίδυμες εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου του 2012, κατά τη διάρκεια των οποίων το πολιτικό μας σύστημα έγινε κομμάτια και θρύψαλα. Ο δικομματισμός αντικαταστάθηκε από τον πολυκομματισμό. Ακριβέστερα, τον πολυκερματισμό.
Θα ανέμενε κανείς πως με το τέλος της κρίσης, που σφραγίστηκε και τυπικά με την αναβάθμιση των ελληνικών ομολόγων από τον Moody’s στην κατηγορία ΒΒ (υστερούν πάντως έναντι πολλών βαλκανικών και τέως ανατολικών χωρών που έχουν αξιολόγηση ΑΑ), το ελληνικό σύστημα σιγά σιγά θα συνερχόταν. Πως ο ελληνικός δικομματισμός θα ανασταινόταν! Εις μάτην.
Η αναλαμπή του 2019, όταν η Ν.Δ. και ο ΣΥΡΙΖΑ συγκέντρωσαν αθροιστικώς το 72% των προτιμήσεων των Ελλήνων, απεδείχθη σύντομος παρένθεση. Το 2023 ο δικομματισμός «έπεσε» στο 57%. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ακολουθώντας τις πρακτικές ανωμαλίας του 1965 -το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον-, έστησε μεθοδικά μια «παράγκα» στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και με εξαίρεση την κοιμώμενη ηγεσία του τον κατέστησε στην ουσία «ιδιόκτητο» κόμμα της Ν.Δ.
Τα κτυπήματα που έδωσαν στην ηγεσία Τσίπρα κορυφαία στελέχη του κόμματος αυτού στην προεκλογική εκστρατεία των εκλογών του 2023 ξεπέρασαν και τα πλέον δηλητηριώδη βέλη που εξαπέλυε η Ν.Δ. εναντίον του: Οι θέσεις για το παράλληλο νόμισμα, για την πτώση του τείχους του Έβρου, για τις αυξήσεις στις εισφορές των ασφαλισμένων, για το σχέδιο «Δήμητρα», για τις τηλεοπτικές άδειες κ.λπ. επέτρεψαν στον πρωθυπουργό να κάνει καμπάνια από τις… σεζλόνγκ των Χανίων.
Το δεύτερο κόμμα της χώρας, το οποίο είχαν ψηφίσει το 2019 το 32% των Ελλήνων, εξαϋλώθηκε στο 17% με την ευγενική χορηγία της «παράγκας», αλλά και με ευθύνη της ηγεσίας Τσίπρα, που τέσσερα χρόνια «βουβάθηκε» και δεν είπε μισή λέξη για τα θεμελιώδη ζητήματα που αφορούν τη χώρα (παράδοση κρίσιμων τομέων της οικονομίας στην ολιγαρχία της διαπλοκής, πόλεμος στην Ουκρανία με ευθύνη της Ε.Ε. που κατέστη παράρτημα του Μπάιντεν, δυσμενείς εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά).
Η στρατηγική Μητσοτάκη για το «πολίτευμα του ενάμισι κόμματος», όπως την περιέγραφε στα άρθρα του ο σημιτικός μέγας αναλυτής, δικαιώθηκε πανηγυρικώς. Κι έτσι οδηγηθήκαμε ταχέως στον νέο πολυκερματισμό, που στην αρχή έπληξε την Αριστερά, αλλά στο τέλος έπληξε και τον εμπνευστή του, την ίδια την Κεντροδεξιά.
Ο κύριος Μητσοτάκης έπεσε στην παγίδα που έστησε ο ίδιος για τους αντιπάλους του. Εξαφάνισε την αντιπολίτευση στο Κοινοβούλιο και απέκτησε αντιπολίτευση στις πλατείες. Κοινωνική αντιπολίτευση. Ο πολυκερματισμός όμως είναι εθνικά επιζήμιος. Είναι η καλύτερη συνταγή για να παραμείνει η χώρα αποικία του ξένου παράγοντα διά βίου. Διά του διαίρει και βασίλευε. Θα έπρεπε να έχουμε πάρει το μάθημά μας από τον Εμφύλιο: Η διάσπαση και η διαίρεση είναι ο καλύτερος τρόπος για να ελέγξεις μια χώρα. Πολυκερματισμός ίσον έλεγχος.
Σε αυτήν ακριβώς τη φάση βρίσκεται σήμερα το πολιτικό μας σύστημα . Η ρευστοποίηση της αντιπολίτευσης οδηγεί στη ρευστοποίηση της συμπολίτευσης. Στη συρρίκνωση του πρώτου κόμματος σε ποσοστά κάτω του 25%, που είναι το «κατώφλι» για τις πρώτες 20 έδρες του μπόνους αυτοδυναμίας. Στη δημιουργία ενός μεγάλου ρήγματος ίσου με το 20% του εκλογικού σώματος στα δεξιά του. Στη διάσπαση της κοινωνικής και εκλογικής βάσης της παράταξης που ιστορικά εκπροσωπούσε ενιαία το 40% έως 45% του ελληνικού λαού.
Η προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία της δεδηλωμένης αποτυγχάνει οικτρά. Τα κόμματα, για να ομιλήσουμε με όρους ταβερνείου, έχουν καταστεί «καρτούτσα» και «μισαδάκια». Ακόμα και στο ξέφωτο που προέκυψε λοιπόν μετά την κρίση ο δικομματισμός αδυνατεί να αναταχθεί. Ακριβέστερα: Ανατινάχθηκε εκ των έσω. Ο πολυκερματισμός διανύει τη δεύτερη ακμή του. Ωστόσο, αν παρατηρήσει κανείς με προσοχή όλα όσα λένε τα κόμματά μας μέσα στο Κοινοβούλιο, θα διαπιστώσει ότι εκπροσωπούν grosso modo, συν πλην, δύο ομάδες ιδεών και αντιλήψεων. Τις έχουν ονομάσει «συστημικές» και «αντισυστημικές», αλλά θεωρώ ότι είναι κάτι πολύ περισσότερο απ’ αυτό. Είναι η φιλοσοφία που έχει καθένας για την ίδια τη ζωή και για το Έθνος.
Η διαχωριστική γραμμή χαράχθηκε στην ψηφοφορία για τη νομοθέτηση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών. Τότε που η Ν.Δ. έχασε τη βαθιά δεδηλωμένη. Πενήντα τρεις βουλευτές της καταψήφισαν ή απείχαν, η δύναμή της περιορίστηκε σε 104 ψήφους σε εκείνη την καταμέτρηση. Στην ψηφοφορία αυτή η αντιπολίτευση είχε τη μοναδική ευκαιρία να εκτελέσει πέναλτι: να καταθέσει ενιαία ένα δικό της κείμενο πρότασης νόμου για τα ομόφυλα ζευγάρια, να καταψηφίσει την πρόταση της Ν.Δ. και να καταφέρει καίριο κοινοβουλευτικό πλήγμα στην κυβέρνηση. Δεν το έκανε. Δεν θεώρησε αφεντικό της τον λαό, αλλά τον ξένο παράγοντα.
Προτίμησε να συμμορφωθεί στις υποδείξεις του διεφθαρμένου κατεστημένου των ΗΠΑ (που διέταξε τη νομοθέτηση όπως ομολόγησε δημοσίως ο ΥΠΕΞ Μπλίνκεν) και να αποκαλύψει τις πραγματικές κόκκινες γραμμές της. Μεταξύ Δημοκρατικών και Ελλήνων πολιτών, η αντιπολίτευση είπε: «Δημοκρατικοί». Αυτή η διαχωριστική γραμμή υπερβαίνει την τομή «σύστημα και αντισύστημα».
Έτσι, τα αξιακά μπλοκ που διαμορφώθηκαν με τις αποχρώσεις τους και τις αποκλίσεις τους ήταν: Τα 2/3 της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ, η Πλεύση Ελευθερίας και η Νέα Αριστερά, από τη μία, που ψήφισαν υπέρ του γάμου. Το 1/3 της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν.Δ., το ΚΚΕ, η Ελληνική Λύση, η ΝΙΚΗ, οι «Σπαρτιάτες» και μερικοί ανεξάρτητοι, από την άλλη. Ο νέος αυτός πολυκερματισμός, που συμπυκνώνεται στις δύο αυτές αντιλήψεις, υπάρχει και σήμερα. Αλλά το κοινοβουλευτικό σύστημα δεν λειτουργεί πλέον.
Η μόνη λύση για τη χώρα είναι η ενοποίηση των αντιλήψεων αυτών σε δύο μεγάλα μπλοκ. Προσοχή, δεν μιλώ για κόμματα. Ομιλώ για μπλοκ. Τα κόμματα μπορούν να συνεχίσουν να υπάρχουν στο πλαίσιο μιας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας σύμφωνα με το προεδρικό σύστημα της Γαλλίας. Αλλά οι πόλοι γύρω από τους οποίους καλείται να συσπειρώνεται ο κόσμος στο πρόσωπο δύο υποψήφιων Προέδρων μιας προεδρικής, όχι προεδρευομένης, κοινοβουλευτικής δημοκρατίας θα είναι δύο έως τρεις (στον πρώτο γύρο προεδρικών εκλογών) το πολύ.
Δεν αντέχει η χώρα παραπάνω από δύο παρατάξεις υπό τη μορφή ομάδων αντιλήψεων. Η μία παράταξη θα είναι οι «μεταρρυθμιστές», οι οποίοι χαρακτηρίζουν τους αντιπάλους «εθνολαϊκιστές». Η άλλη παράταξη θα είναι οι «πατριώτες», που χαρακτηρίζουν τους αντιπάλους τους «εθνομηδενιστές». Η μία παράταξη είναι οι «ρεαλιστές», που χαρακτηρίζουν τους αντιπάλους τους «Ελληνάρες» και «υπερπατριώτες». Η άλλη παράταξη είναι οι «ρομαντικοί εθνικιστές», που χαρακτηρίζουν τους αντιπάλους τους «εθελόδουλους».
Μεσαίος χώρος σε αυτό το σχήμα δεν υπάρχει. Η σχηματοποίηση των δύο βασικών ρευμάτων που εκπροσωπούν τη χώρα, οι «Μαυροκορδάτοι» και οι «Κοραήδες» απέναντι στους «Κολοτρώνηδες», στους «Καποδίστριες» και τους «Καραϊσκάκηδες», θα αδυνατίσει την ισχύ των ηγετίσκων και των κομματιδίων τους στο πλαίσιο του σημερινού εύκολα εξαγοραζόμενου από τρίτες δυνάμεις, επιχειρηματικές και άλλες, καταστροφικού πολυκερματισμού.
Θα συσπειρώσει το Έθνος, θα αφαιρέσει από τον ξένο παράγοντα τη δυνατότητα να μας παίζει σαν τις χάντρες στο κομπολόι και να μας διασπά. Θα επιταχύνει μεγάλες αποφάσεις που έπρεπε να είχαμε πάρει από πολύ καιρό. Με πρώτη την αναθεώρηση του Συντάγματος. Έφθασε ο καιρός.
