Του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου*
Κάποτε είχαν χαρακτηριστεί «μπάνια του λαού». Αναφέρομαι στις καλοκαιρινές διακοπές, που είναι αναγκαίες για ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Όμως όσο περνάνε τα χρόνια αυτή η απόδραση από την καθημερινότητα γίνεται όλο και πιο δύσκολη, σε σημείο μάλιστα που στις μέρες μας να θεωρείται πολυτέλεια.
Ο βασικότερος λόγος για αυτή τη σημαντική αλλαγή στη ζωή των πολιτών είναι η ακρίβεια. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι η αναγκαία περικοπή δαπανών επηρεάζει και το κομμάτι των διακοπών τους. Ειδικότερα, 1 στους 2 καταναλωτές δηλώνει ότι δεν θα κάνει διακοπές το 2024. Επίσης, 1 στους 3 δηλώνει ότι θα κάνει μεν διακοπές, αλλά πιο περιορισμένες, ενώ το 60% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι θα προχωρήσει σε λιγότερες δαπάνες συγκριτικά με πέρυσι. Η εξήγηση που δόθηκε για αυτή την αλλαγή είναι το μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα λόγω ανατιμήσεων, αλλά κυρίως το αυξημένο κόστος εισιτηρίων (50%) και διαμονής (48%).
Πρόκειται για καθοριστικούς παράγοντες, καθώς σε πολλές περιπτώσεις το μεταφορικό κόστος είναι δυσβάσταχτο. Μία οικογένεια για να ταξιδέψει σε ένα νησί του Αιγαίου μαζί με το Ι.Χ. της πρέπει να πληρώσει εκατοντάδες ευρώ σε ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Σε πολλές περιπτώσεις το κόστος αυτό έχει διπλασιαστεί μέσα σε τρία χρόνια.
Αντίστοιχα, μεγάλη επιβάρυνση θα έχει αν ταξιδέψει οδικώς σε έναν προορισμό, καθώς στο αυξημένο κόστος των καυσίμων πρέπει να υπολογιστεί και αυτό των διοδίων. Όσο για τα έξοδα διαμονής, η κατάσταση και εκεί είναι ιδιαίτερα δύσκολη.
Η οικονομική στενότητα των πολιτών φαίνεται και από τη μέχρι τώρα πορεία της αγοράς κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων, που είναι υποτονική, καθώς και από τη γενικότερη μείωση της κατανάλωσης τα δύο τελευταία χρόνια.
Από τα παραπάνω στοιχεία διαπιστώνει εύκολα κάποιος ότι αυτό που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν αυτονόητο για τους περισσότερους πολίτες, δηλαδή λίγες ημέρες μακριά από τα αστικά κέντρα, πλέον αφορά όλο και λιγότερους.
Όσο για κάποιες θέσεις που ακούστηκαν σχετικά με την προτεραιότητα που πρέπει να έχουν οι ξένοι επισκέπτες έναντι των Ελλήνων σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, μόνο ως ανέκδοτο θεωρώ ότι μπορεί να εκληφθούν. Το κανονικό θα είναι να μπορεί κάθε πολίτης να προγραμματίσει τις διακοπές του τον χρόνο που ο ίδιος επιθυμεί και κυρίως να έχει την οικονομική δυνατότητα να μπορεί να απολαύσει κάποιες ημέρες ξεκούρασης. Χωρίς να χρειαστεί να κάνει σημαντικές εκπτώσεις στα θέλω του επειδή βλέπει ότι δεν θα μπορέσει να πληρώσει τη δόση της Εφορίας ή τον λογαριασμό του ρεύματος. Δεν μιλάμε για πολυτέλειες, αλλά για βασικές ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν. Οι ανισότητες μόνο επιπλέον προβλήματα προκαλούν στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, κάτι που η κυβέρνηση πρέπει να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη της.
*Πρόεδρος του ΕΕΑ & επίτιμος διδάκτορας ΠΑ.ΠΕΙ.
