Του Α. Π. Δημόπουλου*
Λοιπόν, μετά τόσο εκτεταμένη κάλυψη του γεγονότος, θα πρέπει να έχει ήδη σε όλους εντυπωθεί ότι ο νικητής της «Eurovision 2024» Ελβετός Nemo Mettler, είναι ο πρώτος «μη δυαδικός»(«non-binary») νικητής του μουσικού διαγωνισμού.
Και δεν λέω, πάντα υπάρχει η πρώτη φορά για κάτι, ας πούμε, αν μιλήσουμε με όρους υπηκοοτήτων, πολλοί περιμένουν ακόμα (μετά 56 χρόνια του διαγωνισμού), για να προκύψει ο πρώτος Αλβανός, Αρμένιος, Αυστραλός, Βόσνιος, Βούλγαρος, Γεωργιανός, Ισλανδός, Κροάτης, Κύπριος, Ούγγρος, Λευκορώσος, Λιθουανός, Μαλτέζος, Μολδαβός, Μαυροβούνιος, Μαροκινός, «Βορειο-μακεδόνας», Πολωνός, Ρουμάνος, Σλοβάκος, Σλοβένος ή Τσέχος νικητής. Και δεν είπα καν «νικήτρια», οπότε πολλαπλασιάστε επί δυο για αναμενόμενες γυναικείες πρωτιές, με βάση τις υπηκοότητες.
Και μια και ο λόγος για τον «μη δυαδικό» Nemo, εάν περιμένουμε πρωτιές, που να αφορούν όχι απλώς τα βιολογικά φύλα αλλά μια και ο κόσμος έχει εξελιχθεί σε επίπεδο προσδιορισμών και τις έμφυλες ταυτότητες, τότε θα χρειαστεί να περιμένουμε για εκατοντάδες ίσως χρόνια.
Και λίγα λέω δηλαδή, γιατί να μην ξεχνάμε, ότι σε επίπεδο σύγχρονων προσδιορισμών δεν είναι μόνο τα βιολογικά φύλα και οι έμφυλες ταυτότητες αλλά και αυτό που κάποτε αποκαλούσαμε «γενετήσιο προσανατολισμό» (εννοώντας σεξουαλικό) και ο οποίος έχει πλέον επίσης περαιτέρω εξειδικευθεί (και επιμεριστεί) σε σεξουαλικό έναντι ρομαντικού προσανατολισμού (δεν είναι το ίδιο!).
Δηλαδή σκεφτείτε τους διαφορετικούς συνδυασμούς βιολογικού φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, ρομαντικού προσανατολισμού και έμφυλης ταυτότητας, εάν μάλιστα ανάγουμε περαιτέρω αυτούς τους συνδυασμούς ανά διαφορετική υπηκοότητα, είναι καιρός να κατανοήσουμε ότι κινούμαστε μέσα σε μια σύγχρονη («συμπεριληπτική» βέβαια) Βαβέλ.
Δεν ξέρω, προσωπικά, αναπολώ τις εποχές που βασίλευε η απλούστευση και η σαφήνεια. Έλεγες ετεροφυλόφιλος, ομοφυλόφιλος, αμφιφυλόφιλος και γινόσουν κατανοητός. Μετά προστέθηκε το «ασεξουαλικός» (αυτό ίσως το κατανοώ, έτσι κάποιοι θα πάψουν να διερωτώνται τι ήταν σεξουαλικά ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Sir Edward Heath, που φαίνεται να ήταν γνήσια «ασεξουαλικός»), μετά προστέθηκε το «πανσεξουαλικός», από τρεις πήγαμε στους πέντε προσδιορισμούς σεξουαλικού προσανατολισμού, συν δυο βιολογικά φύλα (άρρεν, θήλυ, να υπενθυμίσω), που στην πορεία έγιναν τρία γιατί προστέθηκαν και οι «ιντερσέξ» (δηλαδή οι βιολογικά ερμαφρόδιτοι), οπότε καταλήξαμε με ένα καρτεσιανό γινόμενο 15 προσδιορισμών.
Το οποίο καρτεσιανό γινόμενο, εν συνεχεία, με την αυτονόμηση του «ρομαντικού προσανατολισμού» (που υποδηλώνει, τις πλατωνικές, ως διακριτές, των σεξουαλικών προτιμήσεων) και την εξειδίκευσή του σε «αρομαντικό», «ετερορομαντικό», «ομορομαντικό», «αμφιρομαντικό», «πανρομαντικό», «ημιρομαντικό» και «γκριρομαντικό», έφθασε 105 προσδιορισμούς (3Χ5Χ7).
Και όταν προστέθηκε και η διάσταση της έμφυλης ταυτότητας, με τις διακρίσεις της σε «ταυτόφυλους», «μη δυαδικούς» (Ω, Nemo!), «άφυλους», «αμφίφυλους», «ημίφυλους», «ρευστόφυλους», «φυλοπαράξενους», «τρανσαρρενωπούς» και «τρανσθηλυκές», το καρτεσιανό γινόμενο ανέβηκε στους 945 προσδιορισμούς (3Χ5Χ7Χ9). Και απλουστεύω βέβαια – το Facebook δίνει 58 επιλογές για την έμφυλη ταυτότητα μόνο!
Και δεν λέω, ομολογώ, ότι με όλα αυτά, έμαθα πράγματα που δεν ήξερα και για τον εαυτό μου ακόμα, ας πούμε πριν δέκα χρόνια δεν είχα καν συνειδητοποιήσει, ότι είμαι «ταυτόφυλο άρρεν» ή για να το πω στην καθομιλουμένη του χώρου «Cis-Man» – άνδρας που αισθάνεται άνετα με το βιολογικό και κοινωνικό του φύλο.
Αν και ομολογώ, ότι κόντεψα να πιαστώ αδιάβαστος, όταν αυτοπροσδοριζόμενος προ καιρού σε ανθρώπους με τέτοιες «ευαισθησίες», ως «Cis Man», κάποιος με στραβοκοίταξε και με ρώτησε «Cis-Man ή Cis-Male» (αντιστοίχως για το βιολογικό και κοινωνικό φύλο δηλαδή), οπότε, απαντώντας «αμφότερα», γλύτωσα μεν την ταμπέλα του άσχετου, αλλά από την άλλη δεν έγινα και συμπαθής – «Cis-Man και Cis-Male» είναι αυτό, που αποκαλούν «πατριαρχικό γουρούνι» στους φεμινιστικούς κύκλους, έτσι δεν είναι;
Σίγουρα πάντως και παρά την εντατική μου μελέτη, το βέβαιο είναι, ότι δεν τα κατάφερα με τις σημαίες των οικείων «προσδιορισμών», εγώ ήξερα μόνο το ουράνιο τόξο, την σημαία της lgbt «υπερηφάνειας» δηλαδή, όπως αυτή καθιερώθηκε με τα χρόνια, που να μάθω τις άλλες, μιλάμε για σημαία ανά προσδιορισμό και μάλιστα όλες ριγέ με συμβολικές ρίγες σε διαφορετικό χρώμα.
Το μόνο που συγκράτησα είναι, ότι το «αρσενικό» συμβολίζεται με μαύρο ή μπλε, οπότε είπα, πάλι καλά, είμαι «Cis-Man» και χρωματικά κοντά στις πολιτικές μου πεποιθήσεις! Άλλωστε, παρά τα όποια κενά, στο τέλος της ημέρας, καθόλου δεν μετανιώνω, που επικαιροποίησα τις γνώσεις μου για όλες αυτές τις σύγχρονες «αναζητήσεις» και έτσι έγινα και εγώ άνθρωπος της εποχής μου.
Γιατί, δεν είναι μόνο, ότι έτσι απόλαυσα καλύτερα τον Nemo, αλλά έλυσα και ένα διανοητικό πρόβλημα που με απασχολούσε από καιρό. Θέλω, να πω, ο Nemo, εκτός από το τραγούδι του, επισημάνθηκε επίσης για μια στάση παθητικής «αντίστασης» έναντι της ισραηλινής συμμετοχής και υπέρ των «δοκιμαζόμενων» Παλαιστινίων φυσικά.
Γιατί δεν καταλάβαινα πως γίνεται, να δηλώνεις «μη δυαδικός» και από την άλλη να κόπτεσαι για την δημιουργία μια ανεξάρτητης Παλαιστίνης, όπου, αν ποτέ δημιουργείτο, τους απλούς lgbt θα τους πετάγανε (σύμφωνα με την Σαρία) από τα παράθυρα, όσο για τους «μη δυαδικούς» δεν θέλω καν να φανταστώ τι θα τους κάνανε.
Όμως, τελικά, εάν πιστεύεις, ότι οι λέξεις φτιάχνουν τον κόσμο και εάν πιστεύεις, ότι το θηλυκό και το αρσενικό μπορεί να εγκαταβιώνουν διακριτά, και μάλιστα με προσωπική σου οριοθέτηση και προς ελεύθερη χρήση, μέσα σου, τότε γιατί να μην μπορείς, εξίσου αυθαίρετα, και να δηλώνεις «μη δυαδικός» και να υποστηρίζεις την δημιουργία εκείνης της δυστοπίας, που θα σε πετάει από τα παράθυρα; Όπως ρευστόφυλα, έτσι και ρευστοδιανοητικά δηλαδή!
*Πολιτικός Επιστήμων, Παν. Cambridge
