Του Παύλου Δερμενάκη
Ψηφίστηκε αυτή την εβδομάδα ένας ακόμα νόμος που μειώνει τα όποια εναπομείναντα δικαιώματα των δανειοληπτών και εξυπηρετεί τα συμφέροντα των funds, που έχουν αγοράσει «κοψοχρονιά» τα δάνεια με επιδότηση (μειωμένη τιμή) από δικά μας χρήματα (τα χαμένα, ζημιές ΤΧΣ και κράτους, από τις ανακεφαλαιοποιήσεις που έχουν προστεθεί στο δημόσιο χρέος). Φυσικά η κυβέρνηση και τα μέσα «Eνημέρωσης» που αναπαράγουν άκριτα την κυβερνητική προπαγάνδα είδαν στο νόμο «κατοχύρωση συμφερόντων των δανειοληπτών»!
Προετοιμάζοντας το έδαφος
Διαχρονικά από το 2010, όταν ξεκίνησε η κρίση και τα μνημόνια, έχουν ψηφιστεί σχεδόν 10 νόμοι με θέμα τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες και τις σχέσεις τους με τις τράπεζες αρχικά και τους διαχειριστές των δανείων στη συνέχεια (servicers). Ο αρχικός νόμος «Κατσέλη» δημιουργήθηκε για να προστατέψει τους δανειολήπτες από την πτώχευση που τους επέβαλε μονομερώς το ελληνικό κράτος, με την τρομακτική σε ύψος μείωση των εισοδημάτων τους διατηρώντας τις οφειλές ανέπαφες για τη σωτηρία των τραπεζών. Παράλληλα αναπτύχθηκε λαϊκό κίνημα ενάντια στις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς με αποτέλεσμα μέχρι και τις αρχές του 2016 να μην υπάρχουν φαινόμενα λεηλασίας της λαϊκής περιουσίας λόγω οφειλών από δάνεια. Η «κωλοτούμπα» ΣΥΡΙΖΑ (Τσίπρας μαζί με τους «Τσακαλώτους, Σταθάκηδες, Αχτσίογλου» και λοιπές «αριστερές» δυνάμεις) επέφερε: α) όσον αφορά τα ένδικα μέσα, την πλήρη κατάργηση της προστασίας των δανειοληπτών και την εξασφάλιση τραπεζών και διαχειριστών β) τη σταδιακή-ολοκληρωτική κατάργηση του νόμου «Κατσέλη» και γ) τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, το «ιδιώνυμο αδίκημα» σε όποιον προσπαθούσε να εμποδίσει τη διενέργειά τους και τα ΜΑΤ να κυνηγάνε τον κόσμο που αντιστεκόταν.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρήκε έτοιμο το έδαφος και απλά προχώρησε στα επόμενα βήματα ενίσχυσης της εξουσίας πλέον των servicers και διευκόλυνσης των τραπεζών να πουλήσουν τα κόκκινα δάνεια με κρατικές εγγυήσεις. Το πάρτι για τα funds που αγόρασαν τα δάνεια και τους servicers στήθηκε διαχρονικά από το 2011 και μετά από όλο το σάπιο πολιτικό σύστημα, ανεξάρτητα από τις αντιπολιτευτικές «κορώνες» που τράβηξαν κάποιοι αυτές τις μέρες για να δείξουν το πόσο διαφέρουν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Για όλους αυτούς (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, «Νέα Αριστερά») όταν ήταν κυβέρνηση έκαναν ό,τι τους ζητούσαν τρόικα και τράπεζες α) για να αλλάξουν το θεσμικό πλαίσιο σε βάρος των δανειοληπτών, β) υπηρέτησαν με πλήρη αφοσίωση τα funds και τα συμφέροντά τους και γ) κυνήγησαν με κάθε τρόπο την αντίσταση ενάντια στην επερχόμενη λεηλασία της λαϊκής περιουσίας. Είναι τουλάχιστον προκλητικό να ακούς από όλους αυτούς σήμερα γενικόλογες διακηρύξεις για την προστασία των δανειοληπτών όταν έκαναν τα ακριβώς αντίθετα ως κυβέρνηση και έτσι «έστρωσαν ένα δρόμο χωρίς να υπάρχουν αντιστάσεις» στον Μητσοτάκη που σήμερα κατηγορούν!
Ο κατάλληλος άνθρωπος
Φυσικά η κυβέρνηση Μητσοτάκη-Ν.Δ. δεν είναι αθώα. Έχει σχεδιάσει την πλήρη ασυδοσία για τα funds και τους διαχειριστές και απλά το υλοποιεί σταδιακά, με τη διαδικασία της «ωρίμανσης» των συνθηκών αλλά και της τοποθέτησης του «κατάλληλου ανθρώπου στην κατάλληλη θέση». Ο Κ. Χατζηδάκης, παιδί του κομματικού σωλήνα της Ν.Δ., είναι ο πολιτικός που αντιμετωπίζει τις δύσκολες περιπτώσεις. Κοινώς καθαρίζει με αδίστακτο τρόπο τις πιο «βρώμικες» πολιτικά υποθέσεις. Να θυμηθούμε στο παρελθόν ενδεικτικά: α) ως υπουργός Μεταφορών «κανόνισε» την Ολυμπιακή και το κλείσιμό της για να εξυπηρετηθούν τα ιδιωτικά συμφέροντα, που σήμερα ελέγχουν τις αερομεταφορές, β) ως υπουργός Ενέργειας προώθησε τη διαδικασία «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από το 2019, που σήμερα πληρώνουμε πανάκριβα, γ) ως υπουργός Εργασίας πρόσφατα την κατάργηση οκταώρου, πενθήμερου και ό,τι είχε απομείνει από το θεσμικό πλαίσιο προστασίας των εργασιακών σχέσεων. Σήμερα στο νέο πόστο του υπουργού Οικονομικών και Εθνικής Οικονομίας προχωρά στην πλήρη απελευθέρωση των funds και τους servicers από κάθε ουσιαστική υποχρέωση ή δυσκολία και τους δίνει απόλυτα δικαιώματα, για ενέργειες ενάντια σε όποιο δανειολήπτη δεν ικανοποιεί τις απαιτήσεις που προβάλλουν με το «επιχείρημα» «έτσι θέλω»…
Το πάρτι για τα funds που αγόρασαν τα δάνεια και τους servicers στήθηκε διαχρονικά από το 2011 και μετά από όλο το σάπιο πολιτικό σύστημα, ανεξάρτητα από τις αντιπολιτευτικές «κορώνες» που τράβηξαν κάποιοι (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, «Νέα Αριστερά») αυτές τις μέρες για να δείξουν το πόσο διαφέρουν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη
Τι «σερβίρει» η κυβέρνηση
Ενδεικτικό του τρόπου που νομοθετήθηκε ο νέος πλέον νόμος είναι η διαδικασία και το περιεχόμενο των τροπολογιών της «τελευταίας στιγμής». Το αρχικό νομοσχέδιο δόθηκε στη διαβούλευση την περίοδο 8-21 Νοεμβρίου και στη συνέχεια κατατέθηκε στη Βουλή στις 22 Νοεμβρίου. Αφού ολοκληρώθηκε η διαδικασία στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή ο κ. Χατζηδάκης κατέθεσε τροπολογία στις 30ή Νοεμβρίου όταν ξεκίνησε η διαδικασία στη ολομέλεια της Βουλής (ψηφίστηκε στις 4 Νοεμβρίου) με την οποία α) νομιμοποιεί πλήρως τους servicers να «κυνηγούν» με κάθε είδους δικαστικές ενέργειες τους δανειολήπτες και β) όρισε στο 10% την προκαταβολή που μπορούν να ζητούν οι servicers στην περίπτωση που έχει οριστεί πλειστηριασμός και ο δανειολήπτης καταφεύγει στον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Η μεθόδευση αυτή, με σκοπό να περιοριστεί στο ελάχιστο η όποια δημόσια συζήτηση, είναι ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί τόσο η κυβέρνηση όσο και ο συγκεκριμένος υπουργός.
Υπενθυμίζουμε ότι πριν από ένα δεκάμηνο είχε δημιουργηθεί σάλος και τεράστιο νομικό ζήτημα εάν οι servicers νομιμοποιούνται να εκπροσωπούν τα funds στα δικαστήρια. Ο τότε υπουργός Χ. Σταϊκούρας, κάτω από την πίεση που είχε δημιουργεί, τελικά αρνήθηκε να νομοθετήσει για να λυθεί το ζήτημα. Το άφησε να αντιμετωπιστεί από τον Άρειο Πάγο, σε εκείνη την «αλήστου μνήμης» συνεδρίαση περί «εθνικού συμφέροντος», που η απόφαση βγήκε σε χρόνο «μηδέν» λύνοντας σε μεγάλο βαθμό τα χέρια των «αρπακτικών» για την υφαρπαγή της λαϊκής περιουσίας. Τώρα, ο Κ. Χατζηδάκης τους δίνει και με την κυβερνητική βούλα το πράσινο φως για επιδρομή στη λαϊκή περιουσία. Να μπορούν να τα σαρώσουν όλα χωρίς να έχει ο οφειλέτης καμία δυνατότητα αντίστασης. Σημειώνουμε εδώ ότι οι σχετικές μεγάλες αλλαγές στη νομική διαδικασία είχαν γίνει ως προαπαιτούμενα του τρίτου μνημονίου τον Ιούλιο 2015 με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και την ψήφο της Ν.Δ. για να περάσουν!
Επίσης με την τροπολογία θεσμοθετείται ο εκβιασμός από πλευράς servicers να απαιτούν προκαταβολή για να συναινέσουν στον εξωδικαστικό όταν υπάρχει πρόγραμμα πλειστηριασμού. Δηλαδή ο δανειολήπτης που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις δόσεις του δανείου θα μπορεί να ανταποκριθεί σε άμεση καταβολή του 10% όπως υπολογίζει ο μηχανισμός το σύνολο των οφειλών του. Πρακτικά δηλαδή η κυβέρνηση στερεί από τους δανειολήπτες την τελευταία δυνατότητα που είχαν θεσμικά να προστατεύσουν την περιουσία τους ανακόπτοντας τον πλειστηριασμό με την ένταξή τους στον εξωδικαστικό συμβιβασμό.
Η κυβέρνηση διαφημίζει το νέο νόμο ότι έχει «ρυθμίσεις που βελτιώνουν τη θέση των δανειοληπτών». Μια απλή ανάγνωση αυτών των ρυθμίσεων αποδεικνύει ότι πρόκειται για «φύκια που εμφανίζονται ως μεταξωτές κορδέλες».
1) Θεσπίζονται λένε «νέες αυστηρές υποχρεώσεις διαφάνειας»! Τι είναι αυτές; Η υποχρέωση των servicers να παρέχουν ενημέρωση στον οφειλέτη για τα βασικά στοιχεία της οφειλής του δηλαδή το ύψος της οφειλής, το ιστορικό των πληρωμών, τις δόσεις, το επιτόκιο της ρύθμισης.
2) Βελτίωση του εξωδικαστικού μηχανισμού για τους ευάλωτους οφειλέτες που αφορά την υποχρέωση των servicers να κάνουν αποδεκτό το αποτέλεσμα του μηχανισμού. Όμως το πρόβλημα είναι στο περιεχόμενο του αποτελέσματος του εξωδικαστικού μηχανισμού. Βασικό κριτήριο για τον ορισμό της μηνιαίας δόσης του δανείου δεν είναι το εισόδημα του οφειλέτη αλλά η αξία του ακινήτου σε σχέση με τον χρόνο αποπληρωμής που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος από 17 έτη. Το αποτέλεσμα είναι να προτείνονται δόσεις εξωπραγματικές σε σχέση με το εισόδημα του οφειλέτη. Ενδεικτικά από πραγματικές περιπτώσεις μηνιαία δόση κοντά στα 1.000 ευρώ με εισόδημα 1.100 ευρώ ή δόση 3.500 ευρώ με εισόδημα 2.500 ευρώ! Έτσι καταλήγουν το 95% και πλέον των «λύσεων» να μην μπορούν να γίνουν αποδεκτές από τους οφειλέτες και αυτές που γίνονται να αθετούνται μετά από λίγους μήνες…
3) Η «δυνατότητα» (;) οι οφειλέτες να λάβουν δάνειο από τις νέες «Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων» για την αποπληρωμή ή έστω την προκαταβολή που αναφέραμε του δανείου τους. Είμαστε ήδη πνιγμένοι στα χρέη θα πάμε να δανειστούμε για να αποπληρώσουμε τα χρέη μας που δεν μπορούμε να εξυπηρετήσουμε…
4) «Βελτίωση του φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων». Ο φορέας που θα αγοράζει τα σπίτια των ευάλωτων νοικοκυριών που βγαίνουν στον πλειστηριασμό, και στη συνέχεια θα τους τα νοικιάζει, θα μπορεί να τους τα πουλά πίσω όχι μόνο στο τέλος της δωδεκαετίας που ήταν αρχικά αλλά και νωρίτερα χωρίς καταβολή ποινής για τα ενοίκια από την πώληση μέχρι το δωδέκατο έτος! Για τον φορέα που έπρεπε να έχει δημιουργηθεί εδώ και δύο και πλέον χρόνια αλλά δεν έχει γίνει τίποτε, βελτιώνονται οι όροι πώλησης των ακινήτων μετά από χρόνια….
5) Αυτοματοποίηση στην άντληση των στοιχείων για να υλοποιούνται γρηγορότερα οι αιτήσεις πτώχευσης. Αυτό εμφανίζεται ως βελτίωση της θέσης του οφειλέτη. 6) Δημοσιοποίηση της επωνυμίας των επιχειρήσεων που παραβιάζουν τη νομοθεσία εφ’ όσον το διαπιστώνει η Τράπεζα της Ελλάδος χωρίς να περιμένει την έκβαση τυχόν δικαστικών προσφυγών. Ενδεικτικό του τι γίνεται σε αυτό τον τομέα με τις συνεχείς παραβιάσεις κάθε κανόνα θεσμικού αλλά και δεοντολογίας από πλευράς των servicers είναι τα πρόσφατα πρόστιμα «χάδια» αντί να αφαιρεθούν άδειες όταν μια σειρά γεγονότα ακραίας επιθετικότητας σε βάρος των δανειοληπτών είναι επαναλαμβανόμενα και αυξανόμενα…
