Γιατί «στεγνώνουν» οι ταμιευτήρες της Αττικής παρά τις βροχές
Συναγερμό για την υδροδότηση της Αττικής σημαίνουν οι νέες εναέριες λήψεις από τους ταμιευτήρες Μόρνου και Υλίκης, με κυβερνητικές πηγές να μιλούν για μία από τις πιο κρίσιμες περιόδους των τελευταίων δεκαετιών.
Οι αυτοψίες που πραγματοποίησαν συνεργεία της ΕΥΔΑΠ με τη βοήθεια drones πριν από δύο ημέρες (Δευτέρα 01/12) αποτυπώνουν ραγδαία υποχώρηση των υδάτων, η οποία δεν αντιστρέφεται παρά τις έντονες βροχές των τελευταίων ημερών.
Οι εικόνες δείχνουν μεγάλες εκτάσεις που πριν από δύο ή τρία χρόνια βρίσκονταν στον βυθό, να έχουν μετατραπεί σε όχθες, επιβεβαιώνοντας τη συνεχή συρρίκνωση των λιμνών.
Στα αβαθή του Μόρνου, μάλιστα, διακρίνονται ξανά τα ερείπια του εγκαταλελειμμένου χωριού Κάλλιο — ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημάδια της πτώσης της στάθμης.
Απώλειες 40% σε δύο χρόνια – Σχεδόν στο μισό η επιφάνεια του Μόρνου
Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία, ο Μόρνος έχει χάσει πάνω από 40% των αποθεμάτων του μέσα σε δύο χρόνια, με αποτέλεσμα η επιφάνεια της λίμνης να έχει σχεδόν υποδιπλασιαστεί.
Στην Υλίκη, η μείωση του νερού έφτασε επίσης το 40% μέσα σε μόλις ένα έτος.
Η παρατεταμένη ξηρασία, οι άνυδροι χειμώνες και η έλλειψη χιονιού στις βουνοκορφές επιδεινώνουν το πρόβλημα: τα ρυάκια και τα χείμαρρα που τροφοδοτούν φυσικά τους ταμιευτήρες έχουν στερέψει, περιορίζοντας την ανανέωση των αποθεμάτων.
Κατανάλωση +6% στην Αττική
Την εικόνα επιβαρύνει η αυξημένη ζήτηση. Το 2024, η κατανάλωση νερού στην Αττική αυξήθηκε κατά 6% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, επιταχύνοντας τη μείωση των αποθεμάτων.
Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις για προσεκτική χρήση, έρευνα του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής δείχνει ότι, ενώ οι περισσότεροι πολίτες αναγνωρίζουν το πρόβλημα της λειψυδρίας, μόνο οι μισοί θεωρούν ότι επηρεάζει άμεσα την περιοχή όπου κατοικούν.
Γιατί δεν γεμίζουν οι ταμιευτήρες παρά τις ισχυρές βροχοπτώσεις
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο ΕΚΠΑ, Ευθύμης Λέκκας, οι πρόσφατες βροχές δεν αρκούν για να αυξηθούν τα αποθέματα.
«Οι ταμιευτήρες γεμίζουν κυρίως από την απορροή επιφανειακών νερών και κυρίως από το αργό λιώσιμο του χιονιού», σημείωσε, τονίζοντας ότι το νερό της βροχής χρειάζεται πολύ χρόνο για να εμπλουτίσει τους υπόγειους υδροφορείς και ακόμη περισσότερο για να αντληθεί.
Με άλλα λόγια, οι χειμερινές βροχές δεν υποκαθιστούν τον ρόλο που έχουν οι χιονοπτώσεις στην υδρολογική ισορροπία των ταμιευτήρων.
Οι πιθανές λύσεις: μικρά φράγματα, αφαλάτωση, περιορισμός απωλειών
Ο κ. Λέκκας αναφέρεται και σε πρακτικές παρεμβάσεις που μπορούν να βοηθήσουν:
1. Μικρά φράγματα και μικροί ταμιευτήρες
Μπορούν να συγκρατούν το νερό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, επιτρέποντας να κατεισδύσει στο υπέδαφος και να ενισχύσει τους υδροφόρους ορίζοντες.
2. Αφαλάτωση
Η τεχνολογία έχει βελτιωθεί σημαντικά και η κατανάλωση ενέργειας έχει μειωθεί σε σχέση με το παρελθόν. Παρόλα αυτά, παραμένει υψηλή και συνοδεύεται από περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
3. Μείωση των απωλειών στα δίκτυα
Ένα διαχρονικό πρόβλημα, καθώς η πλήρης αντικατάσταση δικτύων είναι δύσκολη και κοστοβόρα.
4. Συνείδηση κατανάλωσης
«Το νερό όταν το έχουμε το σπαταλάμε, όταν δεν το έχουμε δημιουργείται τεράστιο πρόβλημα», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Λέκκας, υπογραμμίζοντας ότι αλλαγή συμπεριφοράς απαιτείται τόσο στα νοικοκυριά όσο και στον αγροτικό τομέα.
Το επόμενο διάστημα κρίσιμο για την Αττική
Με τους δύο βασικούς ταμιευτήρες της Αττικής να βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλές στάθμες, οι αρμόδιες υπηρεσίες παρακολουθούν στενά την κατάσταση, ενώ η κυβέρνηση εξετάζει επιπλέον σενάρια διαχείρισης. Οι εικόνες από τα drones λειτουργούν ως ανησυχητική υπενθύμιση: Η Αττική μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με μια οξεία κρίση λειψυδρίας μέσα στους επόμενους μήνες.
