Κι ενώ το στέλεχος Κ του ιού της γρίπης, σύμφωνα με τη νέα επιδημιολογική έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχει ήδη ταυτοποιηθεί σε 34 χώρες, οι Εθνικές Αρχές Υγείας των κρατών διαπιστώνουν πρώιμες αυξήσεις (κατά 1 μήνα νωρίτερα) και υψηλότερη δραστηριότητα της γρίπης από την τυπική της συγκεκριμένης εποχής του χρόνου σε ορισμένες περιοχές.
Συναγερμός έχει ήδη σημάνει στη Μ. Βρετανία, μια χώρα που φημίζεται για τις εξαιρετικές της καταγραφές, από καταβολής δημιουργίας του Εθνικού της Συστήματος Υγείας.
Το Βρετανικό ΕΣΥ (NHS) αμέσως εντόπισε πως σε σχέση με την περσινή περίοδο, έχουν αυξηθεί κατά 56% οι νοσηλείες και οι Αρχές προειδοποιούν για επερχόμενο κύμα «υπεργρίπης».
Για να καταλαγιάσει την ανησυχία στην κοινωνία, ο καθηγητής πνευμονολογίας Νίκος Τζανάκης από το πανεπιστήμιο Κρήτης εξηγεί πως ο όρος υπεργρίπη δεν είναι ιατρικός, ούτε αφορά νέο ιό. Απλά χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια εποχική γρίπη που προκαλεί βαρύτερη νόσηση και μεγαλύτερης διάρκειας συμπτώματα, τα οποία όπως είναι λογικό ταλαιπωρούν περισσότερο τους ευάλωτους και ειδικά τα μικρά παιδιά και τους ηλικιωμένους, όπως και τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα.
Αιτία για το φαινόμενο αυτό αποτελούν οι μεταλλάξεις που φέρει το υποστέλεχος Κ (το οποίο για λόγους συντομίας θα το λέμε εφεξής στέλεχος Κ), που το καθιστούν πιο μεταδοτικό, ενώ παράλληλα φαίνεται ότι μπορεί και διαφεύγει μερικώς της ανοσίας από πρότερες μολύνσεις και πρότερο εμβολιασμό.
Από επιστημονικής πλευράς, το στέλεχος Κ ανήκει στην ομάδα των ιών γρίπης A(H3N2) και περιγράφεται ως Α(Η3Ν2) J.2.4.1. Αυτά τα στελέχη έχουν αρκετές αλλαγές από τους συγγενείς ιούς A(H3N2). Οι ιοί του υποστελέχους K A(H3N2) έχουν γενετικά αποκλίνει από συγγενείς ιούς J.2.4 και έχουν αρκετές αλλαγές αμινοξέων στην αιμοσυγκολλητίνη τους (την βασική πρωτεϊνη).
Οι πρώτες εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι το εμβόλιο της γρίπης συνεχίζει να παρέχει προστασία από τη νοσηλεία τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, παρόλο που η αποτελεσματικότητά του έναντι της κλινικής νόσου κατά την τρέχουσα περίοδο παραμένει αβέβαιη.
Τα εμβόλια παραμένουν απαραίτητα, ειδικά για άτομα υψηλού κινδύνου για επιπλοκές της γρίπης και τους φροντιστές τους. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, οι πρώτες εκτιμήσεις για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου δείχνουν ότι το τρέχον εμβόλιο είναι 70% έως 75% αποτελεσματικό στην πρόληψη της νοσηλείας σε παιδιά ηλικίας 2 έως 17 ετών και 30% έως 40% αποτελεσματικό σε ενήλικες.
Τη φετινή σεζόν κυκλοφορούν 3δύναμα εμβόλια γρίπης, απλά και με ανοσοενισχυτικό. Τα απλά εμβόλια γρίπης γίνονται απευθείας στο φαρμακείο με την επίδειξη του ΑΜΚΑ, ενώ τα εμβόλια με ανοσοενισχυτικό πρέπει προηγουμένως να συνταγογραφηθούν από γιατρό.
Στο σημείο αυτό εξηγούμε ότι τα ανοσοενισχυμένα εμβόλια αφορούν άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω πρωτίστως γήρατος, αλλά και υποκείμενου νοσήματος ή ανοσοκατασταλτικής θεραπείας για υποκείμενο νόσημα και χορηγούνται προκειμένου να οδηγήσουν στην παραγωγή ικανού αριθμού αντισωμάτων στον οργανισμό των ηλικιωμένων / ασθενών.
Ο εμβολιασμός γενικά συνιστάται σε όλα τα παιδιά ηλικίας άνω των 6 μηνών, τους μεσήλικες ηλικίας 60 ετών και άνω, τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα, τις εγκύους, τους ανθρώπους που φροντίζουν ευάλωτα άτομα, όλους τους επαγγελματίες υγείας, τους εργαζόμενους και διαμένοντες σε κλειστές δομές όπως είναι τα γηροκομεία, οι φυλακές, τα κέντρα υποδοχής προσφύγων-μεταναστών και γενικά τους ανθρώπους που είτε λόγω εργασίας είτε λόγω ταξιδιών έρχονται σε επαφή με ανθρώπους με ευάλωτη υγεία.
Αντιικά φάρμακα ως θεραπεία και ως προληπτική προφύλαξη
Οι ασθενείς που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εξέλιξης σε σοβαρή νόσο είναι πιθανό να ωφεληθούν από τα αντιιικά φάρμακα για να μειωθεί η πιθανότητα εισαγωγής τους στο νοσοκομείο.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν ενήλικες ≥65 ετών, άτομα με ανοσοκατασταλμένες παθήσεις, χρόνια καρδιαγγειακά, νευρολογικά ή αναπνευστικά νοσήματα.
Η κακοήθεια, η εγκυμοσύνη και ο διαβήτης αυξάνουν περαιτέρω τον κίνδυνο. Άτομα ≥85 ετών ή άτομα με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου θεωρούνται εξαιρετικά υψηλού κινδύνου και θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη για προφύλαξη από αντιιικά φάρμακα εάν εκτεθούν σε γρίπη.
Η επιδημιολογική έκθεση του ΠΟΥ για την Ευρώπη δείχνει ότι το ποσοστό θετικότητας στην επιτήρηση των δειγμάτων για γρίπη, από την πρωτοβάθμια περίθαλψη αυξήθηκε πάνω από 10% τις εβδομάδες έως και τα μέσα Νοεμβρίου), σηματοδοτώντας την έναρξη της περιόδου γρίπης 1 μήνα νωρίτερα.
Η δραστηριότητα της γρίπης παρουσίαζε διακυμάνσεις μεταξύ των χωρών, με εκείνες στα δυτικά της Περιοχής να παρουσιάζουν γενικά νωρίτερα αυξήσεις των δεικτών γρίπης σε σύγκριση με άλλες.
Οι εισαγωγές, οι ανιχνεύσεις και το ποσοστό θετικότητας στην επιτήρηση των νοσοκομείων αυξάνονταν επίσης, με υψηλότερο ποσοστό στους ασθενείς ηλικίας 65 ετών και άνω. Η πλειονότητα των ανιχνεύσεων γρίπης από συστήματα πρωτοβάθμιας περίθαλψης φρουρών και μη φρουρών και συστήματα επιτήρησης νοσοκομείων ήταν ιοί A(H3N2).
