Δύο τιτάνες, 118 και 213 χρόνων αντίστοιχα, γίνονται ένας. Για να σπάσουν λίγο αργότερα στα τρία
Δύο από τα πιο βαριά ονόματα στην ιστορία της αμερικανικής βιομηχανίας ετοιμάζονται να ταράξουν τις αγορές.
Στα γραφεία των Dow Chemical και DuPont, σε Μίσιγκαν και Ντέλαγουερ, οι οθόνες των υπολογιστών φωτίζουν κατεπείγοντα emails, ενώ οι τραπεζίτες των Goldman και Morgan Stanley μιλούν ψιθυριστά σε διασκέψεις, που έχουν κανονιστεί με χειρουργική ακρίβεια. Το ημερολόγιο γράφει 8 Δεκεμβρίου 2015.
Κάτι μεγάλο πρόκειται να ανακοινωθεί. Κάτι που μοιάζει με επιστροφή στην εποχή των mega-mergers, κάτι που, όπως δεν ξέρει κανείς ακόμα, θα σημάνει ταυτόχρονα την αρχή του τέλους μιας ολόκληρης εποχής για τους χημικούς κολοσσούς.
Λίγο πριν τις επίσημες ανακοινώσεις, τα ακουστικά των ρεπόρτερ στα μεγάλα οικονομικά δίκτυα βουίζουν. Υπάρχουν διαρροές. «Dow και DuPont ετοιμάζουν συγχώνευση ίσων». Η Wall Street παγώνει για λίγα δευτερόλεπτα—ίσοι; Δύο τιτάνες, 118 και 213 χρόνων αντίστοιχα, έτοιμοι να γίνουν ένας;
Και τότε, λίγο μετά τις 9 το πρωί, η είδηση σκάει: Dow + DuPont → DowDuPont: μια εταιρεία 130 δισ. δολαρίων.
Η ιστορία ξεκινά με υπόσχεση
Οι CEO, Andrew Liveris (Dow) και Ed Breen (DuPont), εμφανίζονται στα κανάλια χαμογελαστοί, σαν δύο παίκτες που μόλις ανακοίνωσαν τη μεταγραφή της δεκαετίας. Μιλούν για συνέργειες 3 δισ. δολαρίων, για έναν νέο γίγαντα που θα ξεπεράσει κάθε ανταγωνιστή σε αγροχημικά, υλικά, και εξειδικευμένες χημικές εφαρμογές.
Το όραμα μοιάζει μεγαλειώδες: να δημιουργηθεί μια υπερ-εταιρεία, όχι για να μείνει σε αυτή τη μορφή. Αλλά για να «σπάσει» στη συνέχεια σε τρία νέα, καθαρά και πιο ευέλικτα σχήματα:
Dow – υλικά, πλαστικά, βιομηχανικές χρήσεις
DuPont – specialty chemicals
Corteva – αγροχημικά και σπόροι
Αυτή η περίεργη συμφωνία —μια συγχώνευση που σχεδιάζεται εξαρχής για να διαλυθεί—μοιάζει ευφυής στα χαρτιά. Αλλά κάτω από την επιφάνεια, στα γραφεία όπου οι αναλυτές υπολογίζουν ρίσκα, κάτι άλλο κινείται: το μέγεθος των δύο εταιρειών είναι τόσο μεγάλο, που η συγχώνευση μοιάζει με game-changer για ολόκληρη την αγορά.
Κι όταν ένας παίκτης αλλάζει επίπεδο, οι υπόλοιποι δεν μπορούν να μείνουν ακίνητοι.
Η Ευρώπη αντιδρά
Στις Βρυξέλλες, οι αξιωματούχοι της Επιτροπής Ανταγωνισμού ανοίγουν τους φακέλους με ανησυχία. Το νέο σχήμα θα έχει τεράστια δύναμη στην αγορά σπόρων και φυτοφαρμάκων—μια αγορά που ήδη ελέγχεται από λίγους.
Και η ανησυχία τους δεν είναι αβάσιμη: η DowDuPont, αν προχωρήσει, θα επηρεάζει τα πάντα από τη γεωργική παραγωγή μέχρι τις πολυμερικές εφαρμογές στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Η ΕΕ καταλαβαίνει ότι αυτή η κίνηση δεν είναι απλώς μια συγχώνευση.
Είναι το έναυσμα για ντόμινο. Και το ντόμινο αρχίζει.
Το παιχνίδι αλλάζει για πάντα
Όταν δύο εταιρείες αυτού του μεγέθους ενώνουν δυνάμεις, οι ανταγωνιστές πρέπει να αντιδράσουν. Και αντιδρούν.
- Η Monsanto μπαίνει στο στόχαστρο της Bayer.
- Η Syngenta καταλήγει στην ChemChina.
- Ο κλάδος των αγροχημικών αρχίζει να συγκεντρώνεται με ρυθμούς που δεν είχε ξαναδεί η αγορά.
Το 2016 και το 2017, μέσα στην πίεση που δημιούργησε το “σοκ DowDuPont”, ολόκληρη η βιομηχανία χημικών και agro-tech καταλήγει να αποτελείται από τρεις υπεργίγαντες αντί για δώδεκα μεγαλύτερους παίκτες.
Το Big Agro γίνεται Super Agro.
Και πολλοί αναλυτές αρχίζουν να το λένε: «Η συγχώνευση Dow-DuPont ήταν η αρχή του τέλους μιας εποχής. Από εδώ και πέρα, οι όμιλοι θα είναι όλο και λιγότεροι, όλο και μεγαλύτεροι, και όλο και πιο εκτεθειμένοι».
Η ένωση που μοιάζει με πείραμα χημείας
Το 2017 και το 2018, το νέο σχήμα προσπαθεί να λειτουργήσει ως ένας ενιαίος οργανισμός.
Αλλά είναι σαν να προσπαθείς να κάνεις δύο παλιούς τιτάνες, με διαφορετικές κουλτούρες, διαδικασίες και ιστορία ενός αιώνα, να δουλέψουν ως μία μηχανή.
Οι εργαζόμενοι περιγράφουν σύγχυση: διπλές διοικητικές ιεραρχίες, διαφορετικές προσεγγίσεις στο R&D, ολόκληρες ομάδες που δεν ξέρουν αν θα παραμείνουν στο “μέλλον Dow”, στο “μέλλον DuPont”, ή στο “μέλλον Corteva”.
Οι αναλυτές αρχίζουν να ψιθυρίζουν ότι ο πραγματικός στόχος της συγχώνευσης δεν ήταν η «δημιουργία αξίας», αλλά η ανασύνθεση δύο γερασμένων γιγάντων.
Και κάπως έτσι, το σχέδιο υλοποιείται:
Τον Απρίλιο του 2019 δημιουργείται επίσημα η Dow.
Τον Ιούνιο ακολουθεί η Corteva.
Και η DuPont απομένει ως ξεχωριστή εταιρεία.
Ο γίγαντας των 130 δισ. δολαρίων ζει για μόλις 18 μήνες πριν σπάσει σε τρία κομμάτια.
Γιατί λέμε ότι ήταν η αρχή του τέλους;
Γιατί μετά τη συγχώνευση, τίποτα δεν είναι ίδιο. Ο κλάδος των χημικών δεν επιστρέφει ποτέ στην παλιά του μορφή.
Η συγκέντρωση φτάνει στα άκρα. Τρεις παίκτες ελέγχουν τη μεγάλη πλειοψηφία των σπόρων και των αγροχημικών. Η αγορά γίνεται πιο ολιγοπωλιακή από ποτέ. Η καινοτομία επιβραδύνεται.
Και μετά…οι εταιρείες μικραίνουν για να επιβιώσουν. Η λύση δεν είναι η μεγέθυνση· είναι το σπάσιμο.
Όπως ακριβώς έκανε η DowDuPont—και αναγκάζει όλους τους άλλους να το σκεφτούν.
Οι ρυθμιστές γίνονται επιθετικοί. Η συγχώνευση αυτή ξυπνά στην ΕΕ μια νέα φάση επιφυλακτικότητας απέναντι στις μεγάλες βιομηχανικές κινήσεις.
Ήταν η τελευταία φορά που τέτοιο megamerger περνάει σχετικά «ανέπαφο» από το ρυθμιστικό φίλτρο.
Και κάπως έτσι, η 8η Δεκεμβρίου 2015 μένει στην ιστορία. Όχι ως η μέρα που γεννήθηκε ένας νέος βιομηχανικός τιτάνας. Αλλά ως η μέρα που οι δύο πιο ιστορικές χημικές εταιρείες των ΗΠΑ ενώνονται μόνο και μόνο για να διαλυθούν ξανά, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή όπου το μέγεθος δεν είναι πλέον εγγύηση επιβίωσης—αλλά βάρος.
Το story της Dow και της DuPont ξεκινά με ένα χαμόγελο μπροστά στις κάμερες. Και τελειώνει με τρεις νέες εταιρείες που προσπαθούν, καθεμία με τον δικό της τρόπο, να επιβιώσουν σε έναν κόσμο που άλλαξε εξαιτίας της ίδιας της συγχώνευσης.
Στις 8 Δεκεμβρίου, η βιομηχανία των χημικών δεν ενώνεται. Αρχίζει να ξετυλίγεται.
