Όταν η Μογκερίνι, ακόμη φρέσκια από το κορυφαίο αξίωμα της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ, προωθήθηκε σχεδόν ακαριαία (το 2020) στη θέση της πρυτάνεως του Κολεγίου της Ευρώπης, η διαδικασία παρουσιάστηκε ως «φυσική εξέλιξη». Η πραγματικότητα, όμως, ήταν πολύ λιγότερο γραμμική. Μέσα σε λίγους μήνες δήλωσε υποψηφιότητα και εξελέγη στη σημαντικότερη ακαδημαϊκή θέση ενός ιδρύματος που χρηματοδοτεί η ίδια η ΕΕ!
Το Κολέγιο της Ευρώπης που εδρεύει στην Μπριζ του Βελγίου, δεν είναι ένα απλό πανεπιστημιακό ίδρυμα. Είναι ο χώρος εκκόλαψης της ευρωπαϊκής γραφειοκρατικής ελίτ: διπλωμάτες, σύμβουλοι, τεχνοκράτες, στελέχη της Επιτροπής, όλοι περνούν από εκεί. Το γεγονός ότι περίπου το μισό της χρηματοδότησής του προέρχεται από την ΕΕ δίνει στη θέση του πρύτανη πρόσθετο βάρος και επιρροή- ένα κλασικό παράδειγμα «θεσμικού δανεισμού» και “θεσμικής αυτοεξυπηρέτησης”…
Η Liberation είχε αναρωτηθεί ευλόγως γιατί να προσλάβει η Μπριζ την Μογκερίνι, αφού δεν είχε τα απαραίτητα ακαδημαϊκά προσόντα. Η κριτική ήταν οργανωμένη και διορατική. Ο Jon Worth, καθηγητής στο Κολέγιο, κατήγγειλε ότι η υποψηφιότητα δεν ανταποκρινόταν στα προκηρυγμένα κριτήρια: «Δεν έχει διοικήσει ποτέ ακαδημαϊκή δομή». Απόφοιτοι όπως ο Michiel van Hulten μίλησαν για «διορισμό βασισμένο στη λάμψη του ονόματος, όχι στα προσόντα». Άλλοι μίλησαν για προδιαγεγραμμένη διαδικασία και για «ασυνήθιστη σιωπή» των θεσμών, ακόμη και μέσω γραπτής ερώτησης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή…
Το Politico, με τίτλο «Η υποψηφιότητα της Μογκερίνι για το Κολέγιο προκαλεί καταγγελίες για νεποτισμό» (“Mogherini’s College application prompts cries of cronyism”), ανέδειξε τις ενστάσεις από καθηγητές, αποφοίτους και σχολιαστές, αποκαλύπτοντας ότι περίπου «30 υποψήφιοι» είχαν απορριφθεί υπέρ της Μογκερίνι. Όλοι εκείνοι θεωρήθηκαν «υπερβολικοί», «υπερευαίσθητοι» ή και «γραφικοί»…
Παρά ταύτα, η πρόσληψη προχώρησε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είδε κανένα πρόβλημα, το Διοικητικό Συμβούλιο του Κολεγίου υπερασπίστηκε τη διαδικασία και οι Βρυξέλλες αντιμετώπισαν την κριτική ως ενόχληση αντί ως προειδοποίηση…
Και τώρα; Σήμερα, μετά τη σύλληψη, οι παλιές συζητήσεις επανήλθαν με ένταση. Όλοι θυμούνται πόσο «περίεργη» φαινόταν η επιλογή, πόσο βολικά πέρασαν οι ενστάσεις κάτω από το χαλί και πόσο φυσιολογική θεωρήθηκε η γρήγορη μεταπήδησή της από το ένα αξίωμα στο άλλο ως επικεφαλής ιδρύματος χρηματοδοτούμενου από την ίδια την Ένωση. Δεν υπάρχουν, προς το παρόν, αποδείξεις ότι «όλοι ήταν στο κόλπο», αλλά είναι σαφές ότι όλοι τότε ήξεραν πως κάτι δεν ταίριαζε. Ήδη η Μογκερίνι κατηγορείται ότι εκπαίδευε αποφοίτους στα μυστικά γραφειοκρατικά κόλπα που φέρνουν μεγάλες ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις…
