«Οεχθρός είναι εντός». Αυτή η έκφραση αρκεί για να συνοψίσει την ανάλυση του σουηδικού Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη (SIPRI) για τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό της Κίνας, στο πλαίσιο γενικότερης έκθεσης με αντικείμενο την κατάσταση της παγκόσμιας πολεμικής βιομηχανίας. Κι αυτό, γιατί η εν λόγω έκθεση –που σκιαγραφεί εικόνα πρωτοφανούς ανάπτυξης για τον κλάδο- συνδέει την πτώση των εσόδων για τις κινεζικές εταιρίες με την εκτεταμένη διαφθορά.

Τα δεδομένα

Συγκεκριμένα, η έκθεση, η οποία καταγράφει τις δραστηριότητες των 100 μεγαλύτερων εταιριών του κλάδου της παραγωγής οπλικών συστημάτων για το έτος 2024 επιβεβαιώνει ότι ο χώρος διάγει χρυσές μέρες, με τα συνολικά έσοδα να ανέρχονται σε περίπου 679 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ( ή 586 δισεκατομμύρια ευρώ). «Την περασμένη χρονιά τα παγκόσμια έσοδα από εξοπλιστικά προγράμματα έφτασαν στο υψηλότερο επίπεδο από όταν ξεκίνησε η καταγραφή του SIPRI, καθώς οι παραγωγοί κεφαλαιοποίησαν την υψηλή ζήτηση» σημείωσε ο Λορέντσο Σκαρατσάτο, ερευνητής του ινστιτούτου.

Η οικονομική δραστηριότητα είναι όπως αναμενόταν αυξητική για όλες τις εταιρίες, όλων των εθνικοτήτων και για κάθε γεωγραφική ζώνη, με μια και μοναδική εξαίρεση. Αυτή αφορά την ηπειρωτική ζώνη Ασίας-Ωκεανίας και οφείλεται αποκλειστικά στην πτωτική τάση που καταγράφει η στρατιωτική βιομηχανία της Κίνας (αντίθετα τα έσοδα ιαπωνικών και νοτιοκορεατικών εταιριών καταγράφουν άνοδο). Πτώση της τάξης του 1,2 % σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ικανή όμως να συμπαρασύρει προς τα κάτω τα συνολικά έσοδα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Norinco, κύριου παραγωγού συστημάτων εδάφους για το Πεκίνο, η οποία είδε τα έσοδα της να μειώνονται κατά 31%. Αλλά και η παρασκευάστρια εταιρία πυραυλικών συστημάτων CASC κατέγραψε πτώση

Που οφείλεται μια τέτοια υποχώρηση; Η έκθεση υποδεικνύει την διαφθορά, που ενδημεί στα ανώτερα κλιμάκια των εταιριών της χώρας και οι οποίες δραστηριοποιούνται στις τεχνολογίες αμυντικών συστημάτων. «Μια σειρά κατηγοριών για χρηματισμό και διαφθορά οδήγησε σε αναβολή ή και ακύρωση μεγάλων παραγγελιών για οπλικά συστήματα το 2024» τονίζει ο Ναν Τιάν, διευθυντής του προγράμματος στρατιωτικών δαπανών του SIPRI.

Τα προβλήματα

Η εκτίμηση του SIPRI δεν πέφτει ως κεραυνός εν αιθρία για όσους γνωρίζουν τα χρόνια προβλήματα διαφθοράς που αντιμετωπίζει το Πεκίνο. Τελευταίο επεισόδιο του πολέμου που έχει εξαπολύσει η ηγεσία του Σι Τζινπίνγκ κατά των σχετικών φαινομένων η αποπομπή εννέα στρατηγών, με το Υπουργείο Άμυνας να αναφέρει σε επίσημη δήλωσή του ότι άπαντες οι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί –αρκετοί εκ των οποίων ήταν και μέλη της Κεντρικής Επιτροπής- είναι ύποπτοι για σοβαρά οικονομικά εγκλήματα. Μόλις πριν ένα χρόνο εξάλλου ο υπουργός Άμυνας Ντονγκ Τζουν ετίθετο υπό έρευνα για σύνδεση με σκάνδαλο διαφθοράς που έπληττε τα ανώτατα κλιμάκια του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού. Επρόκειτο για τον τρίτο κατά σειρά εν ενεργεία ή πρώην υπουργό Άμυνας που απασχολούσε δικαστική έρευνα για δωροδοκία.

Όπως είναι λογικό, πέρα από τις βραχυπρόθεσμες οικονομικές ζημίες η είδηση εγείρει αμφιβολίες για τις πραγματικές δυνατότητες του ασιατικού γίγαντα, διακηρυγμένος στόχος του οποίου είναι ο εκσυγχρονισμός του οπλοστασίου και κατ’ επέκταση η εμπέδωση της Κίνας και ως στρατιωτικής υπερδύναμης. Υπάρχει όμως και η πολιτική ερμηνεία πίσω από τα γεγονότα. Υπό αυτή την έννοια, ο κινέζος πρόεδρος φροντίζει μέσα από τις μαζικές εκκαθαρίσεις να διασφαλίσει την σταθερότητα του καθεστώτος, υποτάσσοντας τους στρατιωτικούς στόχους στο πολιτικό συμφέρον.

«Στην αρχή της διακυβέρνησής του ο Σι προειδοποιούσε ότι η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε όταν έχασε τον έλεγχο του στρατού της, ενώ την ίδια στιγμή δεν υπήρξε κανείς να βγει μπροστά και να πάρει τα ηνία της κατάστασης» τονίζει ο καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο, συνεργάτης του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων (cfr) και ερευνητής των σχέσεων του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας με τον στρατό, Τζόσεφ Τορίγκιαν, μιλώντας στην εφημερίδα NewYorkTimes. Και μας καλεί να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία στην πρόσληψη της διαφθοράς, ως εκείνου του αδύναμου κρίκου που κατά τον Σι εμποδίζει την ταχύρυθμη πρόοδο της χώρας και κατά συνέπεια και της πολεμικής βιομηχανίας της. Όλα αυτά την ίδια ώρα που πλήθος αναλυτών χαρακτηρίζουν «γρίφο» τις ένοπλες δυνάμεις της Κίνας, εκφράζοντας τον προβληματισμό τους για το εύρος των πολιτικών παρεμβάσεων, ενόσω αναφέρονται στην σταθερή προσήλωση του Πεκίνου σε στοχευμένες επενδύσεις.