Νοέμβριος: ο τρίτος θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ
Η χρονιά που ολοκληρώνεται αποτυπώνει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο την επιτάχυνση της κλιματικής κρίσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποιεί το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus, το 2025 βαδίζει προς το να ισοφαρίσει –ή ακόμη και να ξεπεράσει– το 2023, καταλήγοντας πιθανότατα η δεύτερη πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ, πίσω μόνο από το ιστορικό ρεκόρ του 2024.
Ο Νοέμβριος του 2025: ένας ακόμη «καυτός» μήνας
Το Copernicus αναφέρει ότι ο Νοέμβριος του 2025 ήταν ο τρίτος θερμότερος Νοέμβριος στην παγκόσμια σειρά καταγραφών, μετά από εκείνους του 2023 και του 2024.
Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία έφθασε τους 14,02°C, δηλαδή 0,65°C πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020.
Συνολικά, για το διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη ήταν 0,60°C πάνω από τον μέσο όρο 1991-2020 και 1,48°C πάνω από τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής (1850-1900) – μια διαφορά που δείχνει πόσο γρήγορα μεταβάλλεται πλέον το παγκόσμιο κλίμα.
Η εικόνα του έτους, σημειώνει το παρατηρητήριο, «καθρεφτίζει» σχεδόν απόλυτα εκείνη του 2023, με τον τελικό απολογισμό του Δεκεμβρίου να κρίνει αν το 2025 θα σκαρφαλώσει οριστικά στη δεύτερη θέση των θερμότερων ετών.
Ακραία φαινόμενα και ανθρώπινο αποτύπωμα
Η κλιματική απορρύθμιση που προκαλεί η ανθρώπινη δραστηριότητα εντείνει τη συχνότητα και τη σφοδρότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Ο Νοέμβριος σημαδεύτηκε από τροπικούς κυκλώνες στη νοτιοανατολική Ασία, οι οποίοι προκάλεσαν εκτεταμένες πλημμύρες και μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, επιβεβαιώνοντας την αυξανόμενη ευαλωτότητα πολλών περιοχών του πλανήτη.
Παράλληλα, οι θερμοκρασίες κινήθηκαν σημαντικά πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα σε διάφορες ζώνες — ιδίως στον βόρειο Καναδά, στις περιοχές κάτω από τον Αρκτικό Ωκεανό και σε ολόκληρη την Ανταρκτική.
Στον δρόμο για την υπέρβαση του +1,5°C
Τα στοιχεία του Copernicus δείχνουν ότι ο μέσος όρος θερμοκρασιών της τριετίας 2023-2025 ενδέχεται να υπερβεί το όριο του +1,5°C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή — για πρώτη φορά σε τόσο μακρά περίοδο.
Πρόκειται για το όριο που τέθηκε στη Συμφωνία του Παρισιού, ώστε η υπερθέρμανση να διατηρηθεί όσο το δυνατόν χαμηλότερα.
Ωστόσο, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποιεί πως η υπέρβαση του 1,5°C «είναι πλέον αναπόφευκτη», εκφράζοντας την ελπίδα ότι το φαινόμενο θα είναι προσωρινό.
«Αυτά τα ορόσημα δεν είναι αφηρημένες έννοιες», τονίζει η Σαμάνθα Μπέρτζες από την υπηρεσία C3S, υπογραμμίζοντας ότι ο μόνος τρόπος αναχαίτισης των μελλοντικών αυξήσεων θερμοκρασίας είναι η ουσιαστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
COP30: χαμηλές φιλοδοξίες, μεγάλα ρίσκα
Παρά τη δραματική εικόνα, η διεθνής κοινότητα εμφανίζεται κατακερματισμένη.
Στην COP30 της Μπελέμ, οι χώρες κατέληξαν σε μια συγκρατημένη συναίνεση, χωρίς σαφές σχέδιο απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα – και με τις ΗΠΑ απούσες από την κρίσιμη διαδικασία.
Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα δεν κατάφερε να πετύχει δέσμευση των μεγάλων παραγωγών πετρελαίου και των αναδυόμενων οικονομιών για επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης.
Η απόσταση ανάμεσα στα επιστημονικά δεδομένα και στην πολιτική βούληση αποτυπώνεται πλέον ξεκάθαρα: ο πλανήτης θερμαίνεται με ρυθμούς που υπερβαίνουν τις δεσμεύσεις, τους στόχους και κυρίως τις πράξεις των κυβερνήσεων.
