Ένα εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο που δεν βλέπουν συχνά οι επιστήμονες.
Περίπου πριν από 3 δισεκατομμύρια χρόνια ένα πραγματικά άτυχο άστρο παγιδεύτηκε σε μια τρομακτική βαρυτική διελκυστίνδα ανάμεσα σε δύο γιγάντιες μαύρες τρύπες και σήμερα βλέπουμε τις ακτίνες Χ που εκπέμπονται από αυτό το βίαιο γεγονός τις οποίες οι ειδικοί χαρακτηρίζουν ως «κραυγές» του άστρου. Αν επιβεβαιωθεί θα πρόκειται για το πιο μακρινό επεισόδιο που έχει παρατηρηθεί ποτέ όπου δύο μαύρες τρύπες επιτίθενται σε ένα άστρο.
Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων παρουσίασε τις πολυετείς παρατηρήσεις της για την πιο αμυδρή μεταβλητή έκλαμψη ακτίνων Χ που είναι γνωστή στην επιθεώρηση «The Innovation». Η πηγή ακτίνων Χ, με την ονομασία XID 925, εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1999 στο πλαίσιο της έρευνας Deep Field South του διαστημικού παρατηρητηρίου Chandra, της βαθύτερης και πληρέστερης έρευνας ακτίνων Χ που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ. Έκτοτε οι αστρονόμοι την παρακολουθούσαν στενά βλέποντας αυτό που αρχικά ήταν μια φωτεινή κουκκίδα ακτινοβολίας να εξασθενεί σταδιακά, φτάνοντας τελικά μόλις στο ένα τεσσαρακοστό της αρχικής μέγιστης φωτεινότητάς της.
Αστρικά «μακαρόνια»
Μια έντονη αύξηση στις ακτίνες Χ ακολουθούμενη από μια μακρά περίοδο εξασθένισης είναι ακριβώς αυτό που περιμένουν οι αστρονόμοι από βίαια φαινόμενα που ονομάζονται γεγονότα παλιρροϊκής διατάραξης.
Αυτά συμβαίνουν όταν ένα άστρο πλησιάζει υπερβολικά μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα. Πριν το άστρο εισέλθει στο σημείο χωρίς επιστροφή της μαύρης τρύπας, η τεράστια βαρυτική δύναμη το διαμελίζει, μια διαδικασία που συχνά αποκαλείται χαριτολογώντας «σπαγγετοποίηση», σαν το άστρο να τεντώνεται σε μια λεπτή λωρίδα ζυμαρικού.
Το αστρικό υλικό καταλήγει στη συνέχεια σε έναν λεπτό, ταχέως περιστρεφόμενο δίσκο ακριβώς έξω από τη μαύρη τρύπα. Η ενέργεια που απελευθερώνεται θερμαίνει το αέριο σε τέτοιο βαθμό ώστε να εκπέμπει ακτίνες Χ οι οποίες είναι ορατές ακόμη και από την άλλη άκρη του Σύμπαντος. Στη συνέχεια το υλικό κατευθύνεται προς το εσωτερικό της μαύρης τρύπας και ο δίσκος χάνει σταδιακά τη φωτεινότητά του.
Το XID 925 ήταν ήδη αξιοσημείωτο καθώς συγκαταλεγόταν στα πιο μακρινά και πιο αμυδρά γεγονότα παλιρροϊκής διατάραξης που έχουν καταγραφεί ποτέ. Όμως το 1999 συνέβη κάτι απρόσμενο. Μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου εκείνης της χρονιάς, το XID 925 φωτίστηκε απότομα και απροσδόκητα αυξάνοντας τη φωτεινότητά του κατά 27 φορές. Στη συνέχεια η ένταση των ακτίνων Χ κατέρρευσε εξίσου γρήγορα όσο εμφανίστηκε και το αντικείμενο συνέχισε να εξασθενεί.
Διπλή επίθεση από μαύρες τρύπες
Οι αστρονόμοι πίσω από τη νέα μελέτη πιστεύουν τώρα ότι υπάρχει και άλλος ένοχος πίσω από αυτή την παράξενη λάμψη. Δεν πρόκειται απλώς για ένα γεγονός παλιρροϊκής διατάραξης γύρω από μία μόνο υπερμεγέθη μαύρη τρύπα αλλά για ένα γεγονός που αφορά δύο τέτοιες μαύρες τρύπες. Υποστηρίζουν ότι το άτυχο άστρο παγιδεύτηκε στα βαρυτικά δίχτυα μιας γιγάντιας μαύρης τρύπας και μιας δεύτερης, μικρότερης αλλά επίσης τεράστιας μαύρης τρύπας σε ένα δυαδικό σύστημα μαύρων τρυπών.
Η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα διέλυσε το άστρο και το μετέτρεψε σε δίσκο προσαύξησης. Στη συνέχεια η δεύτερη μαύρη τρύπα πλησίασε τν δίσκο ή ακόμη και τον διέσχισε προκαλώντας μια νέα διατάραξη που οδήγησε σε μια εκρηκτική απελευθέρωση ενέργειας. Όπως ένα άτυχο αυτοκίνητο που πέφτει πάνω σε ένα ήδη χαοτικό τροχαίο, το γεγονός έκανε μια άσχημη κατάσταση ακόμη χειρότερη, ενεργοποιώντας την εκπομπή ακόμη περισσότερων ακτίνων Χ. Όταν η μικρότερη μαύρη τρύπα απομακρύνθηκε το σύστημα επέστρεψε στη φυσιολογική του κατάσταση.
Αν και οι αστρονόμοι τονίζουν ότι αυτό το σενάριο δεν εξηγεί τέλεια όλα τα δεδομένα θεωρούν πως είναι η πιο πειστική ερμηνεία με βάση όσα γνωρίζουμε. Αν αποδειχθεί σωστό θα πρόκειται για το πιο μακρινό γνωστό γεγονός παλιρροϊκής διατάραξης από δυαδικό σύστημα μαύρων τρυπών προσφέροντάς μας ένα κρίσιμο και συναρπαστικό παράθυρο στις πολύπλοκες σχέσεις ανάμεσα σε άστρα και μαύρες τρύπες στις καρδιές νεαρών γαλαξιών.
