Η Κίνα δεν υπήρξε ποτέ χώρα που φοβήθηκε να σπάσει φραγμούς και να χαράξει νέες, αχαρτογράφητες διαδρομές. Αυτή τη φορά, όμως, επιλέγει να «ξεχάσει» το φεγγάρι και να στρέψει το βλέμμα της βαθιά κάτω από τα κύματα, την ώρα που ο υπόλοιπος κόσμος συνεχίζει να επενδύει μεθοδικά στην εξερεύνηση του Διαστήματος. Πρόκειται για μια τολμηρή στρατηγική, που μπορεί είτε να αποδειχθεί ιδιοφυώς υπολογισμένη είτε να εξελιχθεί σε ένα φιλόδοξο ρίσκο με απρόβλεπτες συνέπειες.
Ένας υπολογισμένος κίνδυνος με στόχο τα κρίσιμα ορυκτά
Η επιλογή της Κίνας δεν σημαίνει εγκατάλειψη των διαστημικών της φιλοδοξιών, αλλά προσωρινή μετατόπιση της προτεραιότητας. Το Πεκίνο επενδύει δυναμικά στην εξόρυξη πολύτιμων πόρων από τον ωκεάνιο πυθμένα, με στόχο την ανακάλυψη κρίσιμων ορυκτών που βρίσκονται στον φλοιό της Γης και όχι πέρα από την ατμόσφαιρα. Το 2022 εγκαινίασε το πρώτο της υπερσύγχρονο πλοίο ωκεάνιας γεώτρησης, ικανό να φτάνει σε βάθη έως και 10.000 μέτρων, ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα μορφή εξορυκτικής κυριαρχίας. Η στρατηγική αυτή επιτρέπει στην Κίνα να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην παγκόσμια αγορά, εξασφαλίζοντας προβάδισμα σε έναν τομέα που μόλις αρχίζει να διαμορφώνεται.
Τα ορυκτά των ωκεανών και η μάχη της ενεργειακής μετάβασης
Στον πυθμένα των θαλασσών, η Κίνα αναζητά ορυκτά υψηλής ζήτησης, όπως νικέλιο, κοβάλτιο, λίθιο, χαλκό και ψευδάργυρο. Πρόκειται για υλικά-κλειδιά για την πράσινη μετάβαση, αναγκαία για την παραγωγή καθαρής ενέργειας, την κατασκευή ανεμογεννητριών, φωτοβολταϊκών και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Ιδιαίτερη σημασία έχουν και για τη βιομηχανία ηλεκτρικών οχημάτων, έναν τομέα στον οποίο η Κίνα επενδύει στρατηγικά εδώ και χρόνια, με κολοσσούς όπως η BYD να ανταγωνίζονται ευθέως την Tesla σε παγκόσμιο επίπεδο.
Γιατί όχι ξηρά;
Σύμφωνα με την κινεζική ανάλυση, η παραδοσιακή εξόρυξη στην ξηρά έχει φτάσει στα όριά της, καθώς πολλά κοιτάσματα έχουν ήδη εξαντληθεί ύστερα από δεκαετίες εντατικής εκμετάλλευσης. Ο βυθός εμφανίζεται ως το «τελευταίο ανεκμετάλλευτο σύνορο», με τεράστιες δυνατότητες αλλά και μεγάλους κινδύνους.
Περιβάλλον και γεωπολιτική σε λεπτή ισορροπία
Η απουσία σαφούς ρυθμιστικού πλαισίου από τη Διεθνή Αρχή Θαλάσσιου Βυθού δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της βαθιάς θαλάσσιας εξόρυξης. Οι φόβοι για ανεπανόρθωτη καταστροφή οικοσυστημάτων και απώλεια θαλάσσιας βιοποικιλότητας εντείνονται, καθιστώντας το εγχείρημα όχι μόνο τεχνολογικό αλλά και ηθικό στοίχημα. Η Κίνα καλείται πλέον να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη για κρίσιμους πόρους και στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, σε μια εποχή όπου η οικολογική ευαισθησία αποτελεί παγκόσμιο ζητούμενο.
Νέος χάρτης ισχύος
Εάν το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα στεφθεί με επιτυχία, η Κίνα ενδέχεται να καθορίσει τους κανόνες του παιχνιδιού για τη βαθιά θαλάσσια εξόρυξη, υποχρεώνοντας τις υπόλοιπες χώρες να ακολουθήσουν το μοντέλο και το πλαίσιο που θα διαμορφώσει. Πρόκειται για μια κίνηση που ξεπερνά την ενεργειακή αυτάρκεια και αγγίζει τα όρια μιας νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας, με τον βυθό των ωκεανών να μετατρέπεται στο επόμενο μεγάλο πεδίο παγκόσμιου ανταγωνισμού.
