Η ανακάλυψη προσφέρει νέα στοιχεία για την πρώτη γενιά γαλαξιών του Σύμπαντος.
Διεθνής ομάδα αστρονόμων εντόπισε με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb ένα γαλαξία βρεφικής ηλικίας στο πρώιμο Σύμπαν ο οποίος ρίχνει φως στη διαδικασία εξέλιξης των γαλαξιών.
Παρότι δεν είναι ο αρχαιότερος που έχει βρεθεί ο γαλαξίας αυτός ανήκει στην πρώτη γενιά μεγάλων γαλαξιών που εμφανίστηκαν μετά τη Μεγάλη Έκρηξη το μυστηριώδες φαινόμενο από το οποίο προέκυψε το Σύμπαν. Πιο συγκεκριμένα αυτός ο γαλαξίας που έλαβε την κωδική ονομασία SXDF-NB1006-2 δημιουργήθηκε όταν το Σύμπαν ήταν λιγότερο από 500 εκατομμυρίων ετών.
Επειδή ο γαλαξίας βρίσκεται τόσο μακριά τον βλέπουμε όπως ήταν όταν είχε ηλικία μόλις 1 έως 2 εκατομμύρια χρόνια. Ο SXDF-NB1006-2 δημιουργεί άστρα με ρυθμό περίπου 165 ηλιακών μαζών τον χρόνο σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».
Αυτός ο ρυθμός είναι πάνω από 16 φορές μεγαλύτερος από αυτόν του γαλαξία μας κάνοντας τον SXDF-NB1006-2 πολύ πιο φωτεινό και μπλε από έναν πιο ήρεμο σύγχρονο γαλαξία όπως ο δικός μας.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Όταν οι γαλαξίες περνούν τέτοιες εκρήξεις αστρογένεσης παράγουν πολλά μεγάλα φωτεινά άστρα. Αυτά κάνουν δύο πράγματα. Πρώτον εκπέμπουν τεράστιες ροές σωματιδίων και ακτινοβολίας και δεύτερον πεθαίνουν πολύ γρήγορα. Πολλά από αυτά εκρήγνυνται σε τρομερές εκρήξεις σουπερνόβα σχεδόν αμέσως μόλις γεννηθούν.
Όλη αυτή η δραστηριότητα αυξάνει τη θερμοκρασία του γαλαξία και προκαλεί τεράστιους όγκους αερίου να εκτοξεύονται προς τα έξω. Στην περίπτωση του SXDF-NB1006-2 οι αστρονόμοι μέτρησαν ταχύτητες άνω των 500 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, δηλαδή τρεις φορές μεγαλύτερες από την ταχύτητα διαφυγής του γαλαξία. Με άλλα λόγια αυτό το αέριο δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψει.
Το μυστήριο
Το ενδιαφέρον είναι ότι παρόλο που ο γαλαξίας ήταν γεμάτος νεαρά, λαμπρά άστρα, υπήρχαν περισσότερα βαριά στοιχεία απ’ όσα δικαιολογούν οι ηλικίες αυτών των άστρων. Επειδή τα βαριά στοιχεία μπορούν να προέλθουν μόνο από προηγούμενες γενιές άστρων οι αστρονόμοι υποψιάζονται ότι υπάρχει ένας πληθυσμός παλαιότερων άστρων που κρύβεται πίσω από τη λάμψη των νεότερων.
Ωστόσο όλες αυτές οι εκροές δεν είναι καλές για τον γαλαξία. Όταν το αέριο φεύγει δεν επιστρέφει. Και χωρίς αέριο ο γαλαξίας δεν μπορεί να συνεχίσει να δημιουργεί άστρα. Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι αυτός ο γαλαξίας θα εξαντλήσει το αέριό του σε λίγες εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια. Δεν θα «πεθάνει» εντελώς, όσο υπάρχει λίγο αέριο θα συνεχίσει να σχηματίζει άστρα αλλά με πολύ πιο αργό ρυθμό. Και τα μικρά μακροβιότερα άστρα μπορούν να παραμείνουν για πάρα πολύ καιρό.
Οι αστρονόμοι υποψιάζονται ότι ένας τέτοιος εκρηκτικός νεαρός γαλαξίας ίσως εξελιχθεί κάποτε σε έναν «μαζικό αδρανή» γαλαξία στο σύγχρονο Σύμπαν. Αυτοί οι γαλαξίες έχουν συσσωρεύσει πολύ αέριο αλλά έχουν μετατρέψει το μεγαλύτερο μέρος του σε άστρα. Καίγοντας το καύσιμο και από τις δύο άκρες τελειώνουν τα αποθέματά τους ενώ οι πιο αργά αναπτυσσόμενοι γαλαξίες όπως ο γαλαξίας μας συνεχίζουν να παράγουν νέες γενιές άστρων.
Γενικά το James Webb ανακαλύπτει πρώιμους γαλαξίες που είναι πιο φωτεινοί και μεγαλύτεροι από ό,τι προέβλεπαν τα απλά μοντέλα ανάπτυξης γαλαξιών. Είναι σαν να βρίσκεις εφήβους σε τάξη νηπιαγωγείου. Δεν αναιρεί το βασικό μοντέλο της Μεγάλης Έκρηξης αλλά σημαίνει ότι έχουμε πολλά ακόμη να μάθουμε για το πώς λειτουργούσε το πρώιμο Σύμπαν.
