Σε μια περίοδο αυξημένης κινητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ οι ΗΠΑ ασκούν πιέσεις στην Άγκυρα για τις ενεργειακές της σχέσεις με τη Μόσχα, πραγματοποιείται στην Αθήνα η 3η Διακυβερνητική Σύνοδος Ελλάδας–Κύπρου, δύο χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή της από τον πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, με στόχο την εμβάθυνση της στρατηγικής σχέσης των δύο χωρών και τη διεύρυνση της συνεργασίας τους σε μια σειρά από τομείς και εκτός της εξωτερικής πολιτικής.
Κυριάκος Μητσοτάκης και Νίκος Χριστοδουλίδης αναμένεται να συζητήσουν εκτενώς τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί στα Κατεχόμενα, μετά την εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων επιβεβαιώνοντας τη σταθερή θέση Αθήνας και Λευκωσίας υπέρ μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ, δηλαδή Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα. Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκονται οι διεργασίες για τη διεξαγωγή της νέας άτυπης πενταμερούς το επόμενο διάστημα. Στο πλαίσιο αυτό η ειδική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ κ. Γκουτέρες να αναμένεται στην Κύπρο στις αρχές Δεκεμβρίου.
Στην ατζέντα των δύο ηγετών βρίσκεται και η επικείμενη ανάληψη της κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2026, εξέλιξη που ενισχύει τη συνεργασία των δύο κυβερνήσεων στα ευρωπαϊκά ζητήματα και ανοίγει νέα πεδία πολιτικού συντονισμού.
Αυστηρό μήνυμα ΗΠΑ προς Τουρκία για τη ρωσική ενέργεια
Την ώρα που Ελλάδα και Κύπρος ενισχύουν τον συντονισμό τους στον ενεργειακό τομέα, οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν πιέσεις στην Άγκυρα να τερματίσει τις αγορές ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου. Κατά την προχθεσινή συνάντηση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς και του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν, οι δύο αξιωματούχοι εστίασαν στην προτροπή του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προς όλους τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να σταματήσουν τις αγορές ρωσικής ενέργειας, ώστε να συμβάλουν στον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία», σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού πετρελαίου παγκοσμίως, μετά την Κίνα και την Ινδία, ενώ η ενεργειακή συνεργασία της με τη Μόσχα εκτείνεται και στο πεδίο της πυρηνικής ενέργειας μέσω της υπό κατασκευή μονάδας στο Ακούγιου. Τα σαφή μηνύματα της Ουάσιγκτον αποτυπώνουν την ενόχληση για τον ρόλο της Τουρκίας ως «κόμβου παράκαμψης» των δυτικών κυρώσεων, την ώρα που η Αθήνα ενισχύει τη στρατηγική της σχέση με τις ΗΠΑ στον ενεργειακό τομέα.
Η ελληνική στρατηγική και ο ρόλος των ΗΠΑ
Στο μεταξύ, η κυβέρνηση συνεχίζει να επενδύει στην ενεργειακή συνεργασία με τις ΗΠΑ, φιλοδοξώντας να καταστήσει τη χώρα κόμβο εισαγωγής και διακίνησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, έως και την Ουκρανία. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ενημερώσει τον Νίκο Χριστοδουλίδη για τις πρόσφατες συναντήσεις του με Αμερικανούς αξιωματούχους και τις νέες συμφωνίες που ενισχύουν τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας στην περιοχή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Διακυβερνητική Σύνοδο δεν θα παραστούν οι υπουργοί Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου και Γιώργος Παπαναστασίου, οι οποίοι θα βρίσκονται σήμερα στις Βρυξέλλες προκειμένου να συναντηθούν με τον Επίτροπο Ενέργειας. Μεταξύ των θεμάτων που θα συζητηθούν είναι και η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας- Κύπρου μετά τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η ενεργός αμερικανική εμπλοκή στα θέματα ενέργειας της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Διακυβερνητική Σύνοδος επιβεβαιώνει όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές το κοινό όραμα Ελλάδας και Κύπρου για σταθερότητα, ασφάλεια και ανάπτυξη στην περιοχή, μέσα από στενότερη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα. «Αθήνα και Λευκωσία πορεύονται με συντονισμό και κοινές πρωτοβουλίες απέναντι στις προκλήσεις της εποχής», σημειώνουν χαρακτηριστικά οι ίδιες πηγές. Η Σύνοδος αναμένεται να ολοκληρωθεί με τις κοινές δηλώσεις Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη, οι οποίες αφενός θα καθορίσουν τους άξονες συνεργασίας για την επόμενη διετία και αφετέρου θα αποτυπώσουν το πλαίσιο των κοινών δράσεων σε πολιτικό, ενεργειακό και διπλωματικό επίπεδο.
