Εδώ και μήνες, τρεις από τις πιο κρίσιμες Ανεξάρτητες Αρχές της χώρας βρίσκονται σε κατάσταση… αναμονής. Οι επικεφαλής τους έχουν παραιτηθεί ή έχουν ολοκληρώσει τη θητεία τους, οι διάδοχοί τους όμως ακόμη δεν έχουν εκλεγεί, με αποτέλεσμα να υπάρχει θεσμικό κενό και η Βουλή να αναζητά τώρα, μέσω ανοιχτής πρόσκλησης, λύση σε ένα αδιέξοδο που έχει τραβήξει για πολύ περισσότερο απ’ όσο επιτρέπει ο ρόλος αυτών των Αρχών.
Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, για παράδειγμα, έχει μείνει χωρίς πρόεδρο από τον περασμένο Ιούνιο, όταν ο Χρήστος Ράμμος αποχώρησε στο τέλος της εξαετούς θητείας του. Στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων κάτι αντίστοιχο συμβαίνει από τον Μάιο όταν ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος υπέβαλε παραίτηση μετά από σχεδόν οκτώ χρόνια στον θώκο. Ακόμη και στον Συνήγορο του Πολίτη, όπου ο Ανδρέας Ποττάκης παραμένει προσωρινά, η αλλαγή της ηγεσίας έχει καθυστερήσει σημαντικά, επειδή η Βουλή δεν έχει καταφέρει να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία για αλλαγή ηγεσίας.
Kαθαρά πολιτικό το πρόβλημα
Το πρόβλημα δεν είναι διαδικαστικό, είναι καθαρά πολιτικό. Για να εκλεγεί νέος επικεφαλής σε Ανεξάρτητη Αρχή χρειάζεται πλειοψηφία 3/5 στη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής – δηλαδή εκ των πραγμάτων συμφωνία μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Όμως αυτή η συμφωνία δεν έχει επιτευχθεί παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες των τελευταίων μηνών. Έτσι, η χώρα παραμένει με… ημιακέφαλες Αρχές, τη στιγμή που αυτές έχουν καθήκον να λειτουργούν υπεράνω πολιτικών σκοπιμοτήτων.
Αρχές της εβδομάδας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παραχωρώντας συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ERT News δήλωσε επί λέξει πως: «Εδώ και δύο χρόνια έχουν λήξει οι θητείες Προέδρων Ανεξαρτήτων Αρχών και επειδή τα κόμματα της αντιπολίτευσης αρνούνται να συνεννοηθούν μαζί μας, βρισκόμαστε σε ένα, θα έλεγα, “θεσμικό κενό”. Έκανα δεκτή, λοιπόν, την πρόταση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη να πάμε σε μια ανοιχτή πρόσκληση ενδιαφέροντος για τους Προέδρους των τριών σημαντικών Ανεξάρτητων Αρχών. Κατατέθηκαν υποψηφιότητες. Τώρα είναι στο χέρι του κ. Ανδρουλάκη να αποδείξει αυτό το οποίο έχει πει, ότι θα ήθελε κάποιου είδους συνεννόηση – εμείς επιδιώκουμε συνεννόηση με το ΠΑΣΟΚ για τις Ανεξάρτητες Αρχές- ή αν θα κρυφτεί πάλι πίσω από διάφορες δικαιολογίες για να τορπιλίσει μια συμφωνία, η οποία συνταγματικά είναι απολύτως απαραίτητη για να μπορέσουμε να στελεχώσουμε αυτές τις Ανεξάρτητες Αρχές».
Θυμίζουμε ότι ο κ. Ανδρουλάκης είχε αποστείλει επιστολή προς τον πρόεδρο της Βουλής Νικήτα Κακλαμάνη με την οποία ζητούσε να ανακοινωθούν οι προϋποθέσεις, τα προσόντα και οι διαδικασίες, ώστε η επιλογή να γίνει χωρίς σκιές. Αυτή η πρόταση τελικά έγινε δεκτή, και στις 20 Οκτωβρίου δημοσιεύτηκε πράγματι η ανοιχτή πρόσκληση για όσους ήθελαν να διεκδικήσουν τις τρεις κορυφαίες θέσεις.
Για κάθε μία από τις τρεις θέσεις έχουν υποβληθεί πάνω από 20 βιογραφικά
Το ενδιαφέρον λοιπόν τώρα είναι τεράστιο. Πηγές αναφέρουν ότι για κάθε μία από τις τρεις θέσεις έχουν υποβληθεί πάνω από 20 βιογραφικά. Οι περισσότεροι δε υποψήφιοι, προέρχονται από τον χώρο της Δικαιοσύνης και της νομικής επιστήμης. Πρόκειται για άτομα με εμπειρία, με σπουδές και με προϋπηρεσία σε απαιτητικούς θεσμούς. Μάλιστα όλα αυτά τα βιογραφικά έχουν διανεμηθεί στα κόμματα, τα οποία μέσα στις επόμενες ημέρες θα πρέπει να καταλήξουν στο ποια πρόσωπα θα στηρίξουν.
Το γεγονός ότι ο χρόνος πιέζει, φανερώνεται και από τα όσα αναφέρουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι στις Ανεξάρτητες Αρχές. Σε πρόσφατη επιστολή τους, επίσης προς τον Πρόεδρο της Βουλής Νικήτα Κακλαμάνη, κάνουν λόγο για σοβαρό πλήγμα στη λειτουργία των Αρχών, για καθυστερήσεις που έχουν στοιχίσει σε υποθέσεις και για σταδιακή υποβάθμιση του ρόλου τους. Όπως τονίζουν, αυτές οι Αρχές έχουν δημιουργηθεί για να λειτουργούν ως θεματοφύλακες της διαφάνειας και των δικαιωμάτων των πολιτών κι όχι για να μένουν ακέφαλες επί μήνες λόγω πολιτικών διαξιφισμών. Τώρα λοιπόν τα κόμματα καλούνται να βρουν κοινό πεδίο συνεννόησης, να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να επιλέξουν πρόσωπα που μπορούν να εγγυηθούν ανεξαρτησία, σοβαρότητα και κύρος.
