Μια από τις αποκαλούμενες «αθόρυβες» ηλιακές καταιγίδες έπληξε τη Γη στις 20 Νοεμβρίου. Έφτασε χωρίς προειδοποίηση και ίσως συνέβαλε στην εμφάνιση σέλαος σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη. Το γεγονός αυτό δεν μετατράπηκε σε γεωμαγνητική καταιγίδα ώστε να διαταραχθούν τηλεπικοινωνιακές και ενεργειακές υποδομές.
Ωστόσο τέτοιου είδους ηλιακές καταιγίδες παραμένουν εντυπωσιακές επειδή εκρήγνυνται σχεδόν αόρατες και διαταράσσουν τις συνθήκες του ηλιακού ανέμου γύρω από τη Γη. Είναι γενικά πιο συχνές όταν ο Ήλιος μπαίνει στη φθίνουσα φάση του 11ετούς κύκλου του, του περιοδικού κύκλου αύξησης και μείωσης της μαγνητικής του δραστηριότητας.
Μια κανονική ηλιακή καταιγίδα που αποτελείται από εκτινάξεις στεμματικής μάζας (CME) συνήθως είναι εμφανής στις παρατηρήσεις και καταγραφές δεδομένων του Ήλιου. Αυτές οι εκρήξεις συνοδεύονται από φωτεινές λάμψεις, απότομες αλλαγές στην ακραία υπεριώδη ακτινοβολία ή μεγάλα τόξα που σηκώνονται ορατά από την επιφάνεια του μητρικού μας άστρου. Τα όργανα παρατήρησης τις αποτυπώνουν ως διογκωμένα σύννεφα που εκτείνονται από τον Ήλιο. Οι «αόρατες» (stealth) CMEs είναι το αντίθετο. Εκρήγνυνται αθόρυβα χωρίς λάμψεις ή έντονα οπτικά σημάδια. Τείνουν να είναι αμυδρές, αργές και πολύ δύσκολο να εντοπιστούν. Γι’ αυτό οι επιστήμονες συνήθως τις αντιλαμβάνονται μόνο όταν φτάσουν στη Γη και διαταράξουν τον ηλιακό άνεμο.
Αυτό ακριβώς συνέβη στις 20 Νοεμβρίου όταν οι μετεωρολόγοι διαστημικού καιρού της Εθνικής Υπηρεσίας Ατμόσφαιρας και Ωκεανών των ΗΠΑ (NOAA) ανέφεραν ότι οι συνθήκες του ηλιακού ανέμου εκείνη την ημέρα κυριαρχούνταν από ροή υψηλής ταχύτητας αρνητικής πολικότητας από στεμματική ηλιακή οπή με πιθανό «ενσωματωμένο παροδικό συμβάν», κάτι που θα μπορούσε να υποδηλώνει μια stealth CME.
Από πού πηγάζουν
Οι stealth CMEs αποτελούν γνωστή πρόκληση για την πρόγνωση διαστημικού καιρού. Μελέτη του 2021 έδειξε ότι μπορούν να προέρχονται από ήσυχες περιοχές του Ήλιου, αλλά να παράγουν ισχυρά μαγνητικά ίχνη στο διάστημα. Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι οι stealth CMEs «δημιουργούν πολλά προβλήματα για την πρόγνωση» επειδή τα ίχνη τους είναι εξαιρετικά αμυδρά και απαιτούν παρατηρήσεις σε πολλαπλά μήκη κύματος και από πολλαπλές γωνίες για να εντοπιστούν.
Οι stealth CMEs προέρχονται από ήσυχες περιοχές στην επιφάνεια του Ήλιου με αδύναμα και απλά μαγνητικά πεδία συνθήκες που γίνονται συχνότερες στη φθίνουσα φάση ενός ηλιακού κύκλου. «Μπορεί να φαίνεται αντιφατικό, αφού μόλις είχαμε σχεδόν μια καταιγίδα επιπέδου G5, αλλά μόλις είδαμε ένα πρώιμο σημάδι της προσέγγισης του ηλιακού ελαχίστου!» έγραψε η Σκοβ στο X.
Naftemporiki.gr
