Τη δυνατότητα της Ελλάδας να αποτελέσει μέρος του εγχειρήματος πυρηνικής ενέργειας, με πολλαπλά οφέλη, αλλά και προκλήσεις με και χωρίς εύκολες απαντήσεις στο τραπέζι, ανέδειξαν οι εργασίες της 2ης ημερίδας με τίτλο «Η αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα».
Έναν χρόνο μετά την έναρξη της συζήτησης με την εκδήλωση της Athlos Energy «Nuclear Power Prospects for Greece: A strategic WorkShop», με τον τότε σύμβουλο του πρωθυπουργού για θέματα ενέργειας και πλέον υφυπουργό ΠΕΝ Νικόλαο Τσάφο να δηλώνει «η κυβέρνηση παρακολουθεί με ανοικτό μυαλό τις εξελίξεις, αλλά και με σκεπτικισμό», το θέμα έχει προχωρήσει στον βαθμό που πλέον συνιστά μέρος της ενεργειακής επικαιρότητας, ακόμη και στην περίπτωση της Ελλάδας.
Το επίπεδο ωρίμανσης παραμένει «πρωτόλειο» με τα υποδεικνυόμενα επόμενα βήματα, όπως ανέδειξαν κατά τις τοποθετήσεις τους εκπρόσωποι αρμόδιων φορέων αλλά και στελέχη της αγοράς, να αφορά κυρίως τη διαμόρφωση του κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου, αξιοποιώντας την πλούσια διεθνή εμπειρία και με σκοπό να αποτελέσει και η Ελλάδα οργανικό μέρος, τηρουμένων των αναλογιών, της σχετικής πυρηνικής πραγματικότητας, που εκτός όλων των άλλων συνιστά κοινή πεποίθηση ότι η πυρηνική ενέργεια συμπληρώνει και προάγει το εγχείρημα της ενεργειακής μετάβασης.
Οι τρεις προϋποθέσεις
Υπό αυτό το πρίσμα, ο δρ. Χρήστος Χουσιάδας, πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, μιλώντας στο πλαίσιο της ημερίδας ξεχώρισε τρία βασικά βήματα που θα πρέπει να προχωρήσουν προκειμένου να διαμορφωθεί μια στέρεα βάση για τον σχεδιασμό και τις πρωτοβουλίες που ενδεχόμενα να ακολουθήσουν.
Το πρώτο ζήτημα αφορά τη σύναψη μιας διακρατικής συμφωνίας με έτερη χώρα-«πυρηνική δύναμη», πράγμα που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να αποκτήσει πρόσβαση σε εξοπλισμό και τεχνογνωσία, σχεδιάζοντας το όλο εγχείρημα από την αρχή, συγκροτημένα και ολοκληρωμένα.
Η δεύτερη παράμετρος αφορά τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, που σήμερα απουσιάζει παντελώς, καθιστώντας την όποια συζήτηση σε «κενό αέρος» και σε απόσταση από τους εθνικούς στόχους και πολιτικές.
Η τρίτη προϋπόθεση αφορά τη διαμόρφωση ενός κατάλληλου και αποτελεσματικού γραφειοκρατικού μηχανισμού που θα «τρέξει» την όλη διαδικασία από την αρχή μέχρι το τέλος. «Χρειάζεται ένα στιβαρό χέρι να οργανώσει τα εσωτερικά του κράτους μας ώστε να μπορέσει να μην εξελιχθεί σε οδύσσεια, αλλά αυτό το παζλ να μπορέσει να συγκροτηθεί», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Από εκεί και πέρα και παρά το πρώιμο και το μακρινό του πράγματος, η διεθνής βιβλιογραφία, καθώς και η υφιστάμενη εμπειρία και γνώση της τεχνολογίας, μέχρι σήμερα «φωτογραφίζει» πληθώρα χρήσιμων εφαρμογών που μπορούν να αποφέρουν σημαντικό όφελος στην ελληνική πραγματικότητα και τη στρατηγική προώθησης της ενεργειακής μετάβασης και απανθρακοποίησης στην ελληνική οικονομία.
Το οικονομικό αποτύπωμα
Ενδεικτικά, ο Διονύσης Χιώνης, πυρηνικός μηχανικός και συνιδρυτής της Athlos Energy, ανέφερε -μεταξύ άλλων- κατά την ομιλία του ότι η ανάπτυξη ενός πυρηνικού αντιδραστήρα της τάξης του 1 GW στην Ελλάδα θα απέφερε οικονομικό αποτύπωμα άνω των 2 δισ. ευρώ, με τα έσοδα του κράτους από φόρους να φτάνουν στα 500 εκατ. και περί τις 8.000 νέες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του NuclearEurope, το ετήσιο οικονομικό αποτύπωμα του κλάδου παγκοσμίως υπολογίζεται σε 251 δισεκατομμύρια ευρώ, με δημόσια έσοδα της τάξης των 47 δισ. ευρώ και σχεδόν 1 εκατ. θέσεις εργασίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα ο παγκόσμιος πυρηνικός στόλος αριθμεί 441 αντιδραστήρες με παραγωγή 2.602 TWh και μερίδιο στο συνολικό ενεργειακό μίγμα περί το 12%.
Πλούσια δραστηριότητα
Θετικό πρόσημο προκύπτει επίσης και στο κομμάτι της επιχειρηματικής διάστασης της πυρηνικής ενέργειας, με την τελευταία να δύναται να προσφέρει αξιόπιστες λύσεις «μεγάλου μεγέθους», σε συμμόρφωση πάντα με τους κλιματικούς στόχους.
Ο κ. Χιώνης, κατά την παρουσίασή του στην ημερίδα, ανέδειξε τομείς όπως ηλεκτροπαραγωγή με παροχή σταθερού φορτίου βάσης για κάλυψη αυξημένων ενεργειακών αναγκών (βλέπε data centers), αφαλάτωση, απανθρακοποίηση της βιομηχανίας και της ναυτιλίας, όπου δύναται να βρει εφαρμογή η πυρηνική ενέργεια με θετικά αποτελέσματα.
Ενδεικτικά, όπως τόνισε ο ίδιος, ένας πυρηνικός αντιδραστήρας 100 MW δύναται να παράξει 600 χιλιάδες κυβικά μέτρα ημερησίως καθαρού νερού, ποσότητα αρκετή για 3 εκατ. ανθρώπους, συμβάλλοντας έτσι στην αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας που ταλανίζει τη χώρα. Έπειτα, εφαρμογές προκύπτουν στο κομμάτι της βαριάς βιομηχανίας (διυλιστήρια, τσιμέντα, αλουμίνιο), με την πυρηνική τεχνολογία να «απαντάει» στις δυσκολίες και τις προκλήσεις της απανθρακοποίησης των συγκεκριμένων κλάδων.
Αξίζει να σημειωθεί, όπως επισημάνθηκε σχετικά, ότι ο ελληνικός πυρηνικός «φάκελος» θα πρέπει να εξετάσει και τα πλωτά πυρηνικά ως μια τεχνολογία που ενδέχεται να συμμορφώνεται καλύτερα με τη μορφολογία της χώρας, όσο και ως μια «γραμμή παραγωγής» που μπορεί να πάρει μια θέση στην εφοδιαστική αλυσίδα των ναυπηγείων της χώρας προς εξυπηρέτηση άλλων αγορών.
Κυβέρνηση: «Η συζήτηση πρέπει να γίνει»
Σε κάθε περίπτωση, η παρουσία του Νίκου Τσάφου στην πρόσφατη (20 Οκτωβρίου) συνάντηση της Ευρωπαϊκής Πυρηνικής Συμμαχίας (European Nuclear Alliance), με την Ελλάδα σε θέση παρατηρητή μαζί με τη Γερμανία στο πλάι των 13 χωρών-μελών της πρωτοβουλίας, αποδεικνύει την πρόοδο της συζήτησης σε σχέση με έναν χρόνο πριν, όπου η ελληνική κυβέρνηση αναγνωρίζει σε όλους τους τόνους την ανάγκη να μετέχει στα τεκταινόμενα, χωρίς ταυτόχρονα να παραγνωρίζει τις δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητες της χώρας.
Σημειώνεται ότι η Athlos Energy, με δική της πρωτοβουλία έχει ξεκινήσει την εκπόνηση ενός «οδικού χάρτη» για τη χώρα που φιλοδοξεί να απαντήσει σε όλα τα φλέγοντα ζητήματα και δύναται να αποτελέσει προοπτικά τον βασικό «μπούσουλα» για τα επόμενα βήματα.
«Δεν είναι στην εργοστασιακή ρύθμιση του ελληνικού κράτους να στηρίξουμε τη νέα τεχνολογία και καινοτομία» σχολίασε, μεταξύ άλλων, ο Θάνος Ντόκος, γενικός γραμματέας Εθνικής Ασφάλειας της Προεδρίας της Κυβέρνησης, για να συμπληρώσει ότι η «πυξίδα» της κυβέρνησης βρίσκεται σταθερά προσανατολισμένη στις νέες τεχνολογίες με επίγνωση των κινδύνων στην προκειμένη περίπτωση, είτε μιλάμε για τη διαχείριση των αποβλήτων είτε ακόμη και για τον κίνδυνο της πυρηνικής τρομοκρατίας. «Έφτασε η ώρα να ανοίξει η συζήτηση δομημένα. Δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, αλλά πρέπει να γίνει».
